Brezilya eski Devlet Lideri Jair Bolsonaro’nun destekçisi binlerce kişi ülkede Kongre ve Yüksek Mahkeme’yi bastı, Başkanlık Sarayı’nı kuşattı. Bolsonaro’nun destekçileri Brezilya bayrağının sarı-yeşil renklerinde tişörtler giyerek, başkentteki demokratik kurumlarının bulunduğu binaları tahrip etti. Ekim 2022’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerini eski Cumhurbaşakanı Luiz Inácio Lula da Silva’ya kaybeden çok sağcı Jair Bolsonaro, ABD’ye kaçmıştı. Lakin Bolsonaro destekçileri, Lula’ya karşı ayaklandı. Başşehir Brazilya’da toplanan yüzlerce kişi kamu binalarının olduğu Palacio do Planalto’ya akın etti. Polisin müdahalede yetersiz kaldığı olaylar, ABD’deki 6 Ocak Kongre Binası Baskını’na benzerliğiyle dikkat çekti. Binalarda denetim sağlanırken, ülkede OHAL ilan edildi.
YAKIP YIKTILAR
Ordudan müdahale talebiyle slogan atan Bolsonaro destekçileri, polis bariyerini aşarak Kongre binasına girdi. Kimi göstericilerin Temsilciler Meclisi ve Senato binalarının çatısına çıktığı görüldü. Toplumsal medyada yayınlanan görüntülerde, göstericilerin Kongre binası içindeki eşyaları yaktığı, pencereleri kırıp sandalyeleri dışarı attığı ve kamu malına önemli ziyan verdiği görüldü.
KONTROL ALTINA ALINDI
Olayların büyümesine mani olamayan ve pasif kalmakla eleştirilen başşehir polisi, geç de olsa binaların etrafını kuşattı. Göstericilerin büyük hasara yol açtığı kongre ve mahkeme binasına göz yaşartıcı gaz ve ses bombalarıyla müdahalede bulunan güvenlik güçleri, kısa vakitte denetimi sağladı. Binaların içi boşaltılırken, göstericiler ile güvenlik güçleri ortasında arbede yaşandı. Brezilya basını, 1200 kişinin gözaltına alındığını yazdı.
FEDERAL MÜDAHALE YETKİSİ
BOLSONARO SORUMLULUĞU REDDETTİ
Geçtiğimiz hafta yemin merasiminden evvel ABD’nin Florida eyaletine uçan Bolsonaro, Twitter’dan yaptığı paylaşımlarda, ayaklanmalara katılanları kınamaktan kaçındı. Göstericilere çizgiyi aşmama davetinde bulunan Bolsonaro, olayların büyümesinden sorumlu olduğu argümanlarını reddetti. Brezilya basınında çıkan haberlerde ve toplumsal medyada, eski ABD Lideri Donald Trump’ın Mar a-Lago’daki villasında konaklayan Bolsonaro’nun, Trump destekçilerinin 6 Ocak’ta denediği Kongre Binası baskını gibisi bir kalkışmayı buradan planladığı yazılmıştı.
BAŞKENT VALİSİ AÇIĞA ALINDI
Lula idaresi, başkentteki demokrasi tersi aksiyonların bastırılmasının akabinde olaylarla ilgili inceleme başlattı. Brezilya Yüksek Mahkemesi, ülkede 40 yıldır devlet kurumlarına düzenlenen en büyük atak olduğu tabir edilen ayaklanma hakkında başşehir Brasilia’nın valisini, kentteki güvenlik açıkları nedeniyle 90 gün boyunca vazifeden aldı.
2021’DE DE DENEMİŞTİ
DIŞİŞLERİ’NDEN DAYANAK MESAJI
Baskının denetim altına alınması sonrası çok sayıda önder, Lula’ya takviye iletileri yayınladı. Türkiye Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Brezilya’daki şiddet hareketleri kınandı. Yayınlanan bildiride, Türkiye’nin kelam konusu aksiyonlar karşısında Lula da Silva hükümeti ve Brezilya halkıyla dayanışma içerisinde olduğunun altı çizildi. Avrupa Birliği (AB), bildiri yayınlayarak Lula’ya dayanak verdiklerini ve göstericileri kınadıklarını duyurdu. AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Bolsonaro destekçilerinin hükümet binalarına baskınını kuvvetle kınadıklarını belirtti. ABD Lideri Joe Biden, Bolsonaro destekçilerinden çok sağcı yüzlerce kişinin Ulusal Kongre’ye baskın düzenlemesini kınayarak, Devlet Başkanı’na takviye verdi. İspanya, Portekiz, İngiltere, İrlanda ve Latin Amerika ülkelerinin de ortalarında bulunduğu çok sayıda ülke, Lula’yı desteklediğini duyurdu.