Geçtiğimiz yıllarda arka arda yaşanan krizler sonucunda diplomatik bağlantılarını büsbütün askıya alan Suudi Arabistan ve İran, Çin’in arabuluculuğunda gerçekleştirilen uzun ve çekişmeli bir sürecin sonucunda mutabakat masasına oturdu. Karşılıklı büyükelçiliklerin tekrar açılacağı ve tüm bağların olağana döndürüleceği kaydedilirken, Ortadoğu’nun bu iki değerli ülkesi ortasındaki buzların erimesinin birtakım somut sonuçlar vermesi de bekleniyor.
Konumlandıkları farklı siyasal çizgilerin yanı sıra, dinî ve kültürel açıdan da birbirine rakip olan Suudi Arabistan ve İran, bilhassa Yemen ve Lübnan üzerinden büyük bir rekabet içinde bulunuyor. Destekledikleri siyasal ve askerî yapılanmalarla bu ülkelerde nüfuz peşinde koşan Riyad ve Tahran, şimdi birbirine karşı net muvaffakiyetler kazanabilmiş görünmüyor.
2014’te İran’ın desteklediği Husî milislerin başşehir Sana’yı işgal etmesiyle birlikte, Suudi Arabistan “Kararlılık Fırtınası” ismini verdiği bir askerî harekat başlattı. Fakat şimdiye kadar Husîler geri adım attırılamadığı üzere, Yemen’de önemli bir insanî kriz hali oluştu. Yemen probleminin, Suudi Arabistan’la Birleşik Arap Emirlikleri’nin ortasını da açtığı, iki ülkenin duruma yaklaşım biçimindeki farklılıkların Riyad ve Abu Dabi’yi siyasi krize sürüklediği biliniyor.
Hizbullah örgütü eliyle Lübnan siyasetinde değerli tartısı bulunan İran’a karşı, Suudi Arabistan Sünnî Hariri ailesi ve müttefiklerini destekliyor. 18 farklı din ve mezhebin bir ortada yaşamaya çalıştığı Lübnan’da siyasî, dinî, ekonomik ve toplumsal kriz gitgide derinleşiyor. Elektrik kesintilerinden akaryakıt kıtlığına, sıradan halk sorunlarla boğuşurken, tahlile dair tek umudun, İran ve Suudi Arabistan’ın bir yol haritası üzerinde mutabakatı olduğu kaydediliyor.
Abdulmelik el-Husî.Yemen’de İran tarafından desteklenen Husîler, Ensârullah Hareketi çatısı altında bulunuyor. Husîlerin önderi Abdulmelik el-Husî, 1979 öncesi Ehl-i Sünnet’e epey yakın bir çizgideki Zeydîlik akımına mensup. Lakin sonrasında İran’ın Zeydîler ortasında On İki İmam Şiiliğini yaymasıyla birlikte, Yemen’deki mezhepsel ahenk da ortadan kalktı. İran’ın Yemen Zeydîlerini ideolojik açıdan dönüştürmesinden evvel, ülkedeki Sünnîler ve Şiiler arasındaasırlar boyunca önemli hiçbir tansiyon yahut ayrışma görülmemişti.