Bu yazı BBC Türkçe’de birinci olarak 30 Ağustos 2020’de yayımlanmıştır.
Bundan 18 dönem evvel, tekniği, muvaffakiyetleri, çalımları ve golleriyle, futbol tarihini sarsacak Arjantinli bir genç, sahip olduğu birinci kupasına dokunuyordu.
Lionel Messi, kulübü Barcelona ile 2004-2005 döneminde birinci La Liga şampiyonluğunu kazandıktan sonra, oynadığı tüm büyük turnuvalarda kupa kaldırma başarısı gösterdi. Ancak biri hariç: Dünya Kupası.
Kimilerince futbol tarihinin en büyük iki oyuncusu olarak gösterilen Pele ve Maradona ise bu kupayı kazanmışlardı. Futbol kamuoyu, Messi’nin de “dünyanın en iyisi” düzeyine ulaşabilmesi için koleksiyonunda eksik olan bu kupayı kaldırması gerektiğini düşünüyorlardı.
2014 Dünya Kupası’nın final seramonisindeki hüzün dolu bakışı, kupaya en yakın olduğu andı. Lakin yetmemiş, bu görkemli zaferi Almanya’ya kaptırmıştı.
Çağının öteki büyük yıldızı Portekizli Cristiano Ronaldo ile İspanya’da başlayan rekabetleri, yıllar içerisinde, “İkisinden birisi Dünya Kupası’nı kaldırabilecek mi?” sorusuyla devam etti.
İki yıldız da mesleklerinin sonuna yaklaşırken, Messi bu defa futbolun en büyük kupasını havaya kaldırmaya çok yakın. Ülkesi Arjantin, yarı finalde Hırvatistan’ı 3-0’la geçerken 18 Aralık’taki finalde oynamaya hak kazandı.
Messi, final maçının mesleğindeki son Dünya Kupası maçı olacağını söyledi.
Barcelona’dan PSG’ye gollerine devam ediyor
Futbol otoriteleri, yalnızca attığı gollerle ya da yaptığı asistlerle değil saha içerisindeki olgun karakteri, disiplini, heyecan verici oyun tarzı ve liderliğiyle onun bir futbol efsanesi olduğunda hemfikir.
Messi, 2004 yılından beri taşıdığı Barcelona A grubu formasıyla 485 resmi maçta 444 gol atarak parmak ısırtan bir performans sergiledi.
2021 yazında Barcelona’dan ayrılarak bedelsiz bir halde Fransa Ligeu 1 kadrolarından Paris Saint-Germain’e transferiyle de mesleğinde orijinal bir sayfa açtı.
Messi, Paris takımıyla çıktığı 39 maçta ise 23 gol atıp 29 de asist yaptı. Bu istatistiğin neredeyse yarısını ise bu yıl, şimdi dönem ortası bile gelmemişken yaptı.
Futbolla tanışması
Lionel Messi, 1987 yılında Arjantin’de Santa Fe eyaletinin en büyük kenti Rosario’da dünyaya gelen bir çelik emekçisi baba ile mıknatıs üretim atölyesinde çalışan bir annenin dört çocuğundan üçüncüsü olarak dünyaya geldi.
İki kardeşi Rodrigo ve Matías’la ve daha sonra ikisi de futbolcu olacak kuzenleri Maximiliano ve Emanuel Biancucchi’yle küçüklüğünden itibaren futbol oynadı.
Kardeşi Matias, Leo’nun annesi tarafından bakkala gönderildiğinde yanına her vakit topunu da aldığını anlatıyor:
“Eğer topu yoksa da plastik poşetlerden ya da çoraplardan kendine bir top yapardı.”
Dört yaşındayken babası tarafından koçluk yaptığı mahallî kulüp Grandoli’ye katıldı.
Bu kentte doğmuşsanız ve futbolla aranız yeterliyse 1889 yılında kurulan Rosario Central’de ya da 1903’te kurulan Newell’s Old Boys’ta futbol oynarsınız.
Messi’nin de tutkusu bu taraftaydı ve 6 yaşında Newell’s Old Boys ekibine dahil oldu. Dört dönemde sırf bir maçta yenilgi alan ve “87 Makinesi” olarak nitelendirilen efsane kuşağın bir kesimi oldu.
Tedavi masraflarını Barcelona üstlendi
Toplam 6 yıl formasını terlettiği grupta oynarken, şimdi 10 yaşındayken kendisine büyüme hormonu eksikliği teşhisi kondu.
Dar gelirli babasının sigortası ayda 1000 dolara mal olan tedavinin sadece iki yılını ödediği için kulüp Messi’ye dayanak olacağını söyledi. Ardındansa ekonomik şartlar buna mani oldu.
River Plate tarafından keşfedilse de Arjantin ekonomisindeki çöküş bu transfere de imkan tanımadı.
Messi ailesinin İspanya’nın Katalonya bölgesinde birtakım akrabaları vardı. Baba Jorge, bir oyuncu izleme firmasının temsilcileriyle görüştü. Firma aracılığıyla Messi’nin portakal ve tenis topu sektirdiği bir görüntü Barcelona’ya gönderildi.
Video işe yaradı ve Leo, babasıyla Barcelona kentinin yolunu tuttu. Kulüp tedavi masraflarını karşılamayı kabul etti.
Spor müellifi Ali Murat Hamarat, Ağustos 2020’de BBC Türkçe‘ye yaptığı değerlendirmede, Messi’nin Barcelona seyahatini, “Kim bilirdi bir büyüme hormonu eksikliğinin bir kadronun yazgısını değiştireceğini. Arjantin’de kimsenin altından kalkamadığı o masraf, futbol tarihine altın harflerle kazınan bir destanın esbab-ı mucibesiydi” diye anlatıyor.
Kulübün eski forveti ve periyodun scout takımından Carles Rexach, Messi’nin birinci mukavelesini bir peçete üzerine attırdı. Ve yaklaşık 20 yıl sürecek serüven de böylece başlamış oldu.
Rekorlar, kupalar…
17 yaşında A ekibi ile birinci maçına çıkan Leo, yıllar yılı Arjantin’in en büyük futbol efsanesi Diego Armando Maradona ile de mukayese edildi.
Messi, 2007 yılında Getafe’ye karşı Copa del Rey maçında attığı golle bu karşılaştırmaların ne kadar yerinde olduğunu ispat etti. Bu maçta orta alandan aldığı topu kale çizgisine kadar götüren Messi, kaleci de dahil olmak üzere 6 kişiyi çalımlayarak golü yaptı.
Messi’nin bu golü, vatandaşı Maradona’nın 1986 Dünya Kupası’nda İngiltere’ye karşı gole çok benziyordu.
Belki de Maradona ile mukayesesinde tek eksiği yükünü bilmediği Dünya Kupası oldu.
Koleksiyonunda 7 Ballon d’Or bulunduran Messi, Barcelona’da Ronaldinho, Eto’o, Henry, Xavi, Iniesta, Larsson, Deco, Ibrahimovic, Puyol, Neymar ve Suarez üzere futbolun muhteşem yıldızlarıyla birlikte Barcelona formasını paylaştı.
Bu formayla, 10 La Liga şampiyonluğu, 4 Şampiyonlar Ligi şampiyonluğu da dahil olmak üzere toplamda 33 kupa kazandı. La Liga’da en çok gol atan futbolcu (444 gol), Şampiyonlar Ligi (8) ve La Liga’da (36) en çok sınır trick yapan futbolcu da dahil olmak üzere kırılması güç rekorlara ismini yazdırdı.
Kariyerinin birinci çizgi trick’ini de 10 Mart 2007’de El Clasico’da yaptı.
‘Taneyle değil çuvalla gol attı’
Hamarat’a nazaran La Liga’nın en çok ağları sarsan yıldızının maç başına yakaladığı 0,92 gol kolay kolay kırılacak üzere durmuyor.
Messi’nin gollerini şöyle anlatıyor Hamarat:
“Taneyle değil çuvalla gol atan Messi’nin asist sayısı da yeniden futbol severlerinin nutkunun tutulmasına neden oluyor. 10 dönemi aşkın bir müddettir gösterdiği devamlılık, onu tarihin gördüğü en büyük yeteneklerden ayırıyor. Vefatıyla birlikte baleden birtakım hareketlerin silinmesine yol açan Nijinsky misali, bıraktığı gün bu oyunun meftunları çok şey kaybedecek üzere duruyor.”
17 Ağustos 2005’te Macaristan’a karşı birinci sefer Arjantin formasını giydi. Lakin oyuna girdikten iki dakika sonra Vilmos Vanczák’a attığı dirsekle kırmızı kart gördü. Bazıları maçın hakemi Markus Merk’in bu kararını tartışmalı olarak görse de Messi soyunma odası yolunda gözyaşlarına hakim olamadı.
Futbolseverler Messi’yi sevindiğinde veyahut üzüldüğünde birbirinden çok farklı hisler içerisinde göremez.
‘Hep yalnız başına’
Spor muharriri Bağış Erten, Messi’nin sükunetine ve kendi haline davranışlarına ait BBC Türkçe‘ye yaptığı değerlendirmede Arjantinli yıldızı şu sözlerle anlatıyor:
“Messi’nin tek yüzü var. Daima içine kapanık, daima yalnız başına, daima mimiksiz, daima içten patlamalı. Daha parladığı birinci Şampiyonlar Ligi maçında görmüştük bunu. Chelsea’li Del Horno, atılmasından çabucak evvel, dizine sağlam bir taban yerleştirdi. Kalktı Messi. Mimiksiz yüzüyle çorabını düzeltti. Sonra çizgi kenarında bu sefer denetimsiz gelişini gördü Del Horno’nun ve o müdaheleyi ‘vurgulu’ hale getirerek düştü yere. Kırmızı kart o vakit çıktı.”
‘Uzaylı üzere geldi hep’
Kariyeri boyunca daima birebir formda davrandığını söyleyen Erten kelamlarına şöyle devam ediyor:
“Hep bu türlü yaptı Messi. Olağanüstü oynadığında da, resitaller sunduğunda da sessiz ve derinden gitti. Hesabını da sakin gördü, mucizesini de. Oynadığı birinci grup mükemmeldi, Xavi’ler, Iniesta’lar, Puyol’lar… Lakin o kadronun tamamlayıcı modülü üzere değil de onun üzerine eklenmiş farklı bir mucize üzereydi; bir çeşit manevî hare.
“O yüzden uzaylı üzere geldi daima. Herkes bir futbol oynuyordu, o öbür bir futbol. Zidane’ın büyüklüğünü görmek için bir top ve 10 oyuncu gerek, derler. Maradona’ya da, Messi’ye de tek bir top yeterdi. Maradona buna mecburdu genelde. Oynadığı ekipler o kadar da üstün olmadı. Lakin Messi Dünya Karması’nda bile oynasa ayrıksı kaldı. Harikalığı de, yalnızlığı da ondan.”
En büyük Messi mi?
İnsanların Messi’den sıkılmasına “ifrit olduğunu” anlatan Erten, onun bir Levante maçında yaptığı hareketi anımsatıyor. Erten, bu harekete meftun olduğunu tabir ederken Messi için de “90 dakikadan alınan keyfi bir ana indirgeyiverir o” cümlelerini kullanıyor:
“Maradona da böyleydi. Ancak Messi’deki süreklilik tarihte kimsede olmadı. Bu kadar uzun müddet, bu kadar yüksek performans kimse gösteremedi. ‘Sanırım en büyük o’ dedirten şey bu.”
Peki futbol tarihinin en büyüğü nitekim de o mu? Erten, bu soruya “Hayır”yanıtını veriyor. Messi ne kadar büyüleyici olursa olsun, kendi dünyasından ibaret imajı Erten’e yakın gelmiyor.
Messi’ye dair, oyun dışında hiçbir söz biçimi olmadığını; tek söz etmediğini; teknik yöneticisini sevmediğini; transferleri beğenmediğini; gidişattan mutsuz olduğunu ve en kıymetlisi de küstüğünü aktarıyor Erten:
“Ama bunun hiçbir yerde duymuyoruz. Daima tıpkı mimikte o. Del Horno’dan beri. En fazla sakal bırakıyor, o kadar! Halbuki biraz dinleyebilsek tahminen bu pasif agresif haline psikanalitik dalışlar yaparız. Ne bileyim çocukluğuna, ‘büyüme sendromu’na gireriz. Fakat yok. Ayağa kalkıyor ve tıpkı yerden devam.
“Messi’den bir sitem gördünüz mü arkadaşlarına? Pasif agresif patlamalarında bile yumruk atmak istediği rakibinin hızına dahi bakmıyor. Gol yiyen grup birbirine bağırır. O uzakta bir yerde. Oyuna devam. Daima birebir oyuna.”
