Ortaöğretime geçiş döngüsündeki yaklaşımı, süreci daima ve bilgi tabanlı güzelleştirmek olan Bakanlık, siyasetlerinde hesap verebilirlik ve şeffaflığı artırmak hedefiyle 2018 sonunda başlattığı Eğitim Tahlil ve Kıymetlendirme Raporları Serisi kapsamında 2022 LGS birinci yerleştirme sonuçlarını raporlaştırdı.
Bu çerçevede, “2022 Liselere Geçiş Sistemi (LGS) Kapsamında Birinci Yerleştirme Sonuçları” ile “2021 Liselere Geçiş Sistemi (LGS) Merkezi İmtihanla Yerleşen Öğrencilerin Performansı” başlıklı iki farklı rapor hazırlayan Bakanlık, raporları “meb.gov.tr” adresinden erişime açtı.
Sınav ve yerleştirmelerle ilgili ayrıntılı tahlillerin kamuoyu ile paylaşıldığı ve daha sonra imtihana ait süreç güzelleştirmelerine katkı sağlayan raporlara nazaran, 2021-2022 eğitim öğretim yılında 8. sınıfı muvaffakiyetle tamamlayarak ortaokuldan mezun olan 1 milyon 236 bin 308 öğrencinin 1 milyon 31 bin 799’ı merkezî imtihana katıldı. Bu öğrencilerden 188 bin 875’i Merkezî İmtihan puanları ve tercihleri doğrultusunda imtihanla öğrenci alan ortaöğretim kurumlarına yerleştirildi. Bu bağlamda, Merkezî Sınav’a iştirak oranı, geçen yıllarla yakın seviyelerde ve imtihanla öğrenci alan ortaöğretim kurumlarına yerleşme oranı yaklaşık yüzde 19 olarak hesaplandı.
Raporlarda, merkezî imtihan puanı ile yerleşen öğrencilerin okul muvaffakiyet puanları (OBP) ile merkezi imtihan puanları (MSP) ortasındaki alaka de incelendi. Bu kapsamda öğrencilerin merkezî sınavdaki puanları ile okul muvaffakiyetleri ortasında güçlü bir bağ olduğu görüldü.
MEB’in ortaöğretim kurumlarına yerleştirmede kullandığı daima güzelleştirme yaklaşımı, son yıllarda Covid-19 salgınının olumsuz tesirlerine karşın kararlılıkla sürdürüldü. Bunun bir sonucu olarak genel yerleşme oranları, öncelikli yerleştirme oranları ve eğitim kurumlarının doluluk oranları üzere yerleştirme göstergelerinde eş vakitli bir gelişim sağlandı.
2022 yılı, ortaöğretime geçiş sürecinde yerleştirme göstergelerinin en olumlu seviyeye eriştiği yıl oldu. Birinci yerleştirme kapsamında tercih yapan 1 milyon 8 bin 139 öğrencinin yaklaşık yüzde 95’i tercihleri doğrultusunda bir ortaöğretim kurumuna yerleştirildi. Bu bağlamda, birinci yerleştirmede tercih yapan öğrencilere ait 2021 yılındaki yüzde 93 yerleştirme oranı yüzde 95’e taşındı.
Öğrencilerin yaklaşık yüzde 85’inin ortaöğretim kurumlarına yerleştirilmesinde kullanılan mahallî yerleştirmede görülen iyileştirmeler, il-ilçe seviyesindeki planlamaların somut çıktılar sağladığını gösterdi.
Öğrencilerin birinci üç tercihlerindeki bir ortaöğretim kurumuna yerleşme oranları, 2021 yılında yüzde 92 iken 2022 yılında yüzde 94’e ulaştı.
Dolayısıyla öğrencilerin ikinci bir okul tipi seçme zorunluluğunun bulunmadığı öncelikli tercihlerine yerleştirme oranlarında değerli bir düzgünleştirme sağlandı. Öncelikli tercihlere yerleşme oranlarının yükselmesinde mutlu edici bir öteki gelişme de bu yükselişin tüm ortaöğretim tiplerinde birlikte gerçekleşmesi oldu. Mahallî yerleştirme ile mesleksel ortaöğretim kurumlarına yerleşen öğrencilerin birinci tercihlerindeki kuruma yerleşme oranları 2021’de yüzde 45,5 iken 2022’de yüzde 51,8’e; Anadolu liselerinde yüzde 52,9’dan yüzde 56,3’e ve Anadolu imam hatip liselerinde yüzde 55,5’ten yüzde 57,1’e yükseldi. Öteki bir tabirle, öncelikli tercihlere yerleşme oranlarındaki artış yalnız bir okul tipi ile sonlu kalmadı, tüm ortaöğretim kurumlarında yaygınlaştırıldı. Bilhassa mesleksel ortaöğretimde yüzde 6’ya ulaşan artış, öğrencilerin mesleksel eğitimde yaşanan dönüşüm sonrasında tercihlerindeki yükü göstermesi açısından son derece kıymetli.
İLK ÜÇ TERCİHTE YERLEŞTİRME ORANLARI
Anadolu liselerine 2021 yılında yerleşen öğrencilerin yüzde 53’ü birinci tercihlerindeki bir Anadolu lisesine, yüzde 98’i ise birinci üç tercihlerinde yer alan bir Anadolu lisesine yerleşti. 2022 yılında ise birinci tercihindeki Anadolu liselerine yerleşen öğrencilerin oranı %57’ye çıktı ve birinci üç tercihlerinde yer alan bir Anadolu lisesine yerleşme oranı %99’a ulaştı.
Benzer formda 2021 yılında Anadolu imam hatip liselerine imtihansız yerleşen öğrencilerin yüzde 55’i birinci tercihlerindeki bir Anadolu imam hatip lisesine yerleşirken yüzde 88’i ise birinci üç tercihlerinde yer alan bir Anadolu imam hatip lisesine yerleşti.
2022 yılında ise Anadolu imam hatip liselerine imtihansız yerleşen öğrencilerin yüzde 57’sinin birinci tercihindeki, yüzde 88’inin ise birinci üç tercihlerinde yer alan bir Anadolu imam hatip lisesine yerleştikleri görüldü.
2022 yılındaki en büyük düzgünleştirme ise mesleksel ve teknik ortaöğretimde yaşandı. Birinci tercihindeki mesleksel ve teknik ortaöğretim kurumuna yerleşen öğrencilerin oranı, 2021 yılında yüzde 46 iken 2022 yılında yüzde 52’ye çıktı. Birebir vakitte birinci üç tercihindeki mesleksel ve teknik ortaöğretim kurumuna yerleşen öğrencilerin oranı 2021 yılında yüzde 82’den 2022 yılından yüzde 88’e yükseldi.
YÜKSEK BAŞARILI ÖĞRENCİLERİN YERLEŞTİĞİ MESLEK LİSELERİNİN SAYISI ARTTI
Yerleştirme göstergelerinde görülen düzgünleşme, merkezî imtihan puanına dayalı yerleştirme istatistiklerinde de açıkça görüldü.
Nitekim imtihanla öğrenci alan eğitim kurumlarının kontenjanlarının artırılması ile birlikte bu kurumların doluluk oranları da değerli ölçüde arttı. 2021 yılında imtihanla öğrenci alan eğitim kurumlarının doluluk oranları yüzde 95,2 iken 2022 yılında doluluk oranı yüzde 98,4’e yükseldi.
Mesleki ortaöğretim kurumları, Merkezî İmtihan puanına dayalı yerleştirmede de öne çıktı. Bu kurumların doluluk oranları, büyük bir artışla yaklaşık yüzde 77’den yüzde 95’e ulaştı. Ayrıyeten imtihanla öğrenci alan mesleksel ortaöğretim kurumları ortasında yüksek başarılı öğrencilerin tercihi olan kurumların sayısı da artmaya devam etti.
ASELSAN Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi (MTAL), ASELSAN Konya MTAL ve Teknopark İstanbul MTAL, 2022 yılında da yüzde 1’lik muvaffakiyet diliminden öğrencilerin tercihi oldu. Bu kurumlara 2022 yılında açılan Demirören Medya MTAL de katıldı. İstanbul Havalimanı MTAL ve Sabiha Gökçen MTAL de üst yüzdelik dilimlerden öğrenci alan okullar ortasında yer aldı.
Öğrencilerin tercih örüntüleri ve ortaokul ile ortaöğretim kurumları ortasındaki akışının 2021 yılı ile epeyce benzeri olması, bu göstergelere uyumlu iyileştirmelerin memnuniyeti artırmaya devam edeceğini işaret ediyor.
MEB’in son yıllarda ortaöğretime öğrenci akışı ve tercihlerine uyumlu adımlar atması, yerleştirme göstergelerinde iyileştirmelere yol açmaya devam ediyor.