[20 Şubat-26 Şubat haftası]
PAZARTESİ
* Peru’da yaşanan protestolara müdahale eden güvenlik güçlerinin orantısız ve öldürücü (şu ana dek 66 kişi) saldırganlığı, geçen hafta perşembe günü Milletlerarası Af Örgütü tarafından kınanmıştı. Bugün, Peru hükümeti, bu kınamaya karşı “ülkede kitlesel ve sistematik bir insan hakları ihlali yoktur” açıklamasında bulundu.
* Brezilya’nın São Paolo eyaletinin kıyılarını vuran ağır ve uzun periyodik yağışlar, sel ve toprak kaymaları; en az 60 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.
Brezilya, Sao Paolo şiddetli yağışlar. (Foto: Reuters) * Brezilya’da, Pandemi sürecinde orta verilen Samba Karnavalı, cuma günü São Paulo’da yapılan geçit merasimiyle birlikte başladı. Karnaval, her yıl olduğu üzere Río de Janeiro’da devam ederken, kim ya da kimlerin olduğu bilinmeyen şahısların karnaval alanına ateş açması sonucu iki kişi öldü, 19 kişi yaralandı.
* Kolombiya hükümeti ile Ejército de Liberación Nacional (ELN) – [Ulusal Kurtuluş Ordusu] ortasında bir müddettir devam etmekte olan barış görüşmeleri, ELN’nin Kolombiya ordusundan astsubay Libey Danilo Bravo’yu kaçırmasıyla sekteye uğrarken, Devlet Lideri Gustavo Petro, kelam konusu askerin derhal özgür bırakılmasını talep etti.
* Meksika’nın Zacatecas eyaletinde bulunan Laguna Seca isimli bir mahallede, polisle mahallî halk ortasında çıkan çatışmanın akabinde, mahallenin bağlı olduğu Fresnillo kentinde otoyollar kapatıldı, araçlar ateşe verildi ve polisle çatışmaya girildi.
* Arjantin’in Santa Fe eyaletindeki Salado Nehri’nden gelen balıklarda, dünya çapında en yüksek pestisit konsantrasyonu tespit edildi. Pestisit konsantrasyonu, ilaçlardan sonra, zehirlenmeye neden olan en riskli unsur.
* Arjantin hükümeti, 2022 yılı içinde 10.500 gebe Rus’un ülkeye giriş yapıp, çocuklarını burada doğurarak ikili vatandaşlık hakkı elde etmeye çalıştığını açıkladı.
SALI
* Şili, bugün prestiji ile Trans Pasifik İçin Kapsamlı ve Evreli Paydaşlık Anlaşması’nın resmi üyesi oldu. Kelam konusu oluşum, 4 Şubat 2016’da 12 ülkenin, ortalarında yapacakları ticaret mutabakatlarında öncelik ve entegrasyon hedefiyle kuruldu.
* Ekvador Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı, ülkenin Kolombiya hududuna yakın ormanlık bölgede bir kokain laboratuvarı keşfedildiğini ve yok edildiğini açıkladı.
* Meksika’da, Sinaloa Karteli’nden sonraki en büyük Kartel olan ve kurucusu-lideri Nemesio Rubén Oseduera “El Mencho” Cervantes buyruğunda hareket eden Jalisco Nueva Generación Clan üyesi ABD’li Jennifer Nicole Burns isimli bayan Meksika’da tutuklandı.
* Kolombiya hükümeti ile Ejército de Liberación Nacional (ELN) – [Ulusal Kurtuluş Ordusu] ortasında bir müddettir devam etmekte olan barış görüşmeleri, ELN’nin dün Kolombiya ordusundan astsubay Libey Danilo Bravo’yu kaçırmasıyla sekteye uğrarken, Devlet Lideri Gustavo Petro, kelam konusu askerin derhal hür bırakılmasını talep etmişti. Bugün ELN, Bravo’yu kısa bir mühlet sonra özgür bırakacağını açıkladı.
* Peru’nun yerli halklarından olan Aymara’lar, haklarının gaspını protesto etmek hedefiyle başşehir Lima’da protesto gösterisi düzenledi.
Peru yerli halkı Aymara’lar * Peru adaleti, evvelki Devlet Lideri Pedro Castillo hakkında yolsuzluk soruşturması başlattı. Öte yandan; ABD, yolsuzlukla suçlanan bir başka Peru Devlet eski Lideri Alejandro Toledo’nun, ülkeye iadesini onayladı.
ÇARŞAMBA
* Saint Lucia bugün, İngiltere’den bağımsızlığını kazanmasının 44. yılını kutladı.
* Peru hükümeti, 7 Aralık 2022’de Devlet Lideri Pedro Castillo’nun darbeyle iktidardan indirilmesinden bu yana yaşanan protestolarda ölen ve ağır yaralananlara tazminat ödeyeceğini açıkladı. Hükümet, ölenler için kişi başı 50.000 Peru Nuevo Sol’ü (13.040 ABD Doları) ve ağır yaralananlar için de kişi başı 25.000 Peru Nuevo Sol’ü (6.520 ABD Doları) ödeyecek.
* Kolombiya’da taksi sürücüleri, hükümetle yaptıkları görüşmelerin tıkanması üzerine genel greve gitti. Bu karardan yaklaşık 6 saat sonra hükümet, taksicilerin taleplerini kabul ettiğini açıkladı ve grev sona erdi.
* Kolombiya hükümeti; Bolivya’nın, Birleşmiş Milletler’e, koka yaprağının klasik kullanımı ve yasaklı unsurlar listesinden çıkarılması için verdiği dilekçeyi desteklediğini açıkladı.
* Küba’nın Holguín eyaletinde çıkan orman yangını, geniş bir alana yayılma tehlikesi taşıyor ve itfaiye takımlarıyla halk, yangını söndürmeye çalışıyor.
* El Salvador Yasama Meclisi, bayan cinayetlerine verilen cezaların arttırılması ve “iyi hal” indiriminin kısıtlanmasına dair maddeyi onayladı.
* Şili’de, Latam havayolu şirketine ilişkin bir uçağın kalkmasına yakın bir vakitte, çok alkol alan birkaç yolcu, uçak mürettebatıyla hengameye tutuştu. Buna müdahale etmek isteyen öteki yolcuların da hengameye karışması üzerine, güvenlik güçleri uçağa operasyon düzenledi. Operasyon sonucu yedi kişi yaralanırken, dört kişi de tutuklandı.
Tatiana Lobo Wiehoff * Kosta Rikalı roman, hikaye ve oyun müellifi Tatiana Lobo Wiehoff, 83 yaşında hayatını kaybetti. Wiehoff, üç kere Aquileo Echeverria Ulusal Ödülü’nü ve bir kere de Sor Juana Ödülü’nü kazanmıştı.
PERŞEMBE
* Meksika güvenlik yetkilileri, Jalisco Nueva Generación Clan Karteli ile Sinaloa Karteli müttefiklerinden Los Viagras ortasında Uruapan kenti ormanlık alanında çatışma çıktığını, kelam konusu çatışmada ölen ya da yaralanan olmadığını bildirdi.
* Meksika’da, Partido Verde Ecologista Méxicano (PVEM) – [Meksika Yeşil Ekoloji Partisi] nilletvekillerinden José Antonio Estefan Gillessen’in, kabineye, yerli kontenjanından girebilmek için seçim periyodunda kendini yerli soyundan gelen biri olarak gösterdiği ancak bunun bir palavra olduğu ortaya çıktı.
* Peru güvenlik güçlerinin Pedro Castillo yandaşlarına uyguladığı orantısız güç ve öldürme olayları nedeniyle İspanya, bu ülkeye yaptığı toplumsal olaylara müdahale ekipmanı ihracatını askıya aldı.
* Brezilya’nın Mato Grosso eyaletine bağlı Sinop kentinde bir barda bilardo oyununu kaybeden iki kişi, bir mühlet sonra silahlarıyla geri dönerek orada bulunan yedi kişiyi öldürdü.
* Brezilya’da yaşanan mecnun dana hastalığı nedeniyle et ihracatı süreksiz olarak askıya alındı.
Arjantin Devlet Lideri Alberto Fernández * Arjantin Devlet Lideri Alberto Fernández, Antarktika kıtasına yaptığı ziyarette “gözlerimizi tekrar Güney’e çevirmeliyiz” dedi.
CUMA
* Brezilya’da, yerli Yanomami halkının yaşadığı bölgede, bir evvelki Devlet eski Lideri Jair Messias Bolsanoro hükümetinin göz yummasıyla, yasadışı madencilik yapanlar, Yanomami’leri korumak için bölgede üs kuran etraf polislerine silahlı hücumda bulundu. Akında ölen ya da yaralanan olmadı.
* Meksikalı müzikçi Alejandro Fernández, Şili’de düzenlenen Viña del Mar (Denizden Üzüm Bağı) Festivali’nde söylediği “Mátala” isimli müziğiyle feminist örgütler tarafından kınandı. Kelam konusu müziğin kelamlarında şunlar var: “Onun zevklerini tatmak istiyorsan/istersen silah al/istersen bir hançer al/kadın katili ol.”
* Kamu Güvenliği ve Ceza Adaleti Vatandaş Konseyi’nin hazırladığı “Dünyanın En Tehlikeli Kentleri-2022” listesine nazaran birinci 10 kentten 9’u Meksika’da. Buna nazaran sıralama; 1. Colima, 2. Zamora, 3. Ciudad Obregón, 4. Zacatecas, 5. Tijuana, 6. Celaya, 7. Uruapan, 9. Juárez ve 10. Acapulco biçiminde. Sıralamada, Meksika dışında olan ve 8. sırada yer alan bölge ise ABD-New Orleans.
Mar Chiquita lagün sularının 1970’lerde yükselmesiyle sular altında kalan Miramar de Ansenuza kasabasının kalıntıları gün yüzüne çıktı. * Arjantin’in Córdoba eyaletinin kuzeybatısında yer alan büyük Mar Chiquita lagün sularının 1970’lerde beklenmedik biçimde yükselmesi, Miramar de Ansenuza kasabasının yarısından fazlasını sular altında bırakmıştı. Lakin ülke genelinde yaşanan kuraklık nedeniyle buradaki sular yaklaşık beş metre çekildi ve kasaba, tekrar gün yüzüne çıktı.
* Kolombiya’da, yeni futbol dönemin başlamasıyla bir arada, stadyumlarda biyometrik yüz tanıma uygulaması başlatılacak.
* ABD’nin sömürge ülkesi Porto Riko’da düzenlenen Kainat Hoşu müsabakasına katılmak üzere birinci kere bir trans bayan seçildi.
CUMARTESİ
* Haiti’deki farklı siyasi ve muhalif kümeler ortasında 21 Aralık 2022’de varılan Kapsayıcı Geçiş ve Şeffaf Seçimler İçin Ulusal Mutabakat çerçevesinde, Başbakan Ariel Henry’yi destekleme maksatlı bir İzleme Komitesi kuruldu. Gaye, 2024 yılında ülkede şeffaf bir genel seçim yapılması.
* Meksika Devlet Lideri Andrés Manuel López Obrador, Organización de los Estados Americanos (OAS) – [Amerikan Devletleri Örgütü]’ne, 7 Aralık 2022’de darbeyle devrilen ve mahpusa atılan Peru Devlet eski Lideri Pedro Castillo’nun özgürlüğe kavuşmasına yardım davetinde bulundu.
El Savador’da Terör Koruma Merkezi’ne 2 bin mahkumun çıplak sevk edilmesi reaksiyon topladı. * El Salvador Devlet Lideri Nayib Bukele “Terör Hataları Hapishanesi” ismi verilen 40.000 kişi kapasiteli yeni bir hapishanenin açılışını 1 Şubat’ta yapmıştı. Bugün hapishane, birinci 2.000 mahkumu içeri alarak faaliyete başlamış oldu.
* Kolombiyalı parlamenter Susana Gómez Boreal, Kongre oturumu sırasında yaptığı konuşmada, her gün marihuana içtiğini söyledi.
* Bolivya ve Küba, hükümetleriyle ilişkili bir dizi hesabı sansürlediği için ABD’li toplumsal medya şirketi Meta’yı kınadıklarını açıkladı.
* Dünya Bankası, Arjantin’e 1 milyar dolarlık kredi vereceğini açıkladı.
* Kosta Rikalı müzisyen Walter Ferguson, 103 yaşında hayatını kaybetti. Ferguson, Calypso (Afro-Karayip müziği) alanında sayılı isimlerden biriydi.
PAZAR
* Kolombiya hükümeti ile Ejército de Liberación Nacional (ELN) – [Ulusal Kurtuluş Ordusu] ortasında Venezuela’nın başşehri Caracas’ta 22 Ocak’ta inanılmaz bir toplantı gerçekleşmişti. Toplantının akabinde hükümet ve ELN ortak bir bildiriyle, 13 Şubat’ta Meksika’da tekrar bir ortaya gelerek, ateşkesin kaideleri üzerine masaya oturacaklarını açıklamış ve Kolombiya hükümet yetkilileriyle ELN, Meksika’nın başşehri Ciudad de México’da barış görüşmelerine başlamıştı. Bugün, hükümet ve ELN yetkilileri ortak bir açıklamayla, görüşmelerin olumlu halde devam ettiğini bildirdi.
* Peru’da, Devlet eski Lideri Pedro Castillo’nun 7 Aralık 2022’de darbeyle iktidardan indirilip tutuklanmasından bu yana devam eden ve bugüne dek 66 kişinin vefatına neden olan protestolar sürecinde, bugün binlerce Castillo yandaşı başşehir Lima’da toplanarak hükümeti bir sefer daha protesto etti.
* Peru hükümeti, Meksika’daki büyükelçisi Manuel Gerardo Talavera’yı geri çekti. Meksika hükümeti, Peru’nun aldığı bu kararı ıstırapla karşıladığını açıkladı.
* Meksika’nın en büyük Karteli olan ve kurucusu-lideri Joaquín Archivaldo “El Chapo” Guzmán’ın emrinde hareket eden Sinaloa Karteli’nin üst seviye üç üyesi, güvenlik kuvvetlerince yakalandı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron * Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ekoloji ve sıhhat düzenlemelerindeki farklılıklar nedeniyle AB ile Mercosur ortasında bir ticaret mutabakatının mümkün olmadığını söyledi. Açılımı “Mercado Común del Sur” (“Güney Ortak Pazarı”) olan Mercosur, 26 Mart 1991’de Arjantin, Brezilya, Paraguay ve Uruguay tarafından kurulan, sonrasında Bolivya ve Venezuela’nın da katıldığı bölgesel bir entegrasyon oluşumudur.
* Şili hükümeti, göçmenlerin ülkeye kitlesel gelişini önlemek için Bolivya ve Peru hudutlarına ek güvenlik gücü gönderme kararı aldı.
* Paraguay Maliye Bakanlığı, tütün tüketim vergisinin yüzde 18’den yüzde 22’ye çıkarıldığını açıkladı.