(20-26 Mart haftası)
PAZARTESİ
*Peru Ulusal Polisi’nin sekiz generali, 7 Aralık 2022’den bu yana devam eden protesto şovlarında 66 kişinin mevti ve 2000’e yakın kişinin yaralanması nedeniyle vazifeden alındı.
* Kolombiya Devlet Lideri Gustavo Petro, Meksika’nın dördüncü büyük Karteli olan Clan del Golfo ile yapılması planlanan barış görüşmelerinin askıya alındığını açıkladı.
* Kolombiya’nın Atlántico eyaletinin başşehri Barranquilla’da bir açık hava partisinde çıkan silahlı çatışmada beş kişi öldü, 14 kişi de yaralandı.
* Kolombiya’nın Chocó eyaletinde askeri bir helikopter düştü. Kazada dört asker hayatını kaybetti.
* Şili ordusu, Şili-Bolivya hududunda iki kamyonun içinde saklanmış 136 tüfeğe el koydu.
* Dominik Cumhuriyeti Başsavcılığı, 2012-2020 yılları ortasında Devlet Başkanlığı yapmış olan Danilo Medina devrinin üç bakanının, 350 milyon dolarlık yolsuzluğa karışmaları nedeniyle tutuklandığını açıkladı.
* Brezilya Devlet Lideri Luis Lula da Silva, ülkenin fakir ve izole bölgelerinde bakım sağlamak için “Daha Fazla Doktor” isimli bir program başlattıklarını açıkladı.
* Meksika’nın Moreles eyaletinde bir havai fişek atölyesindeki patlama sonucu yedi kişi öldü, 15 kişi de yaralandı.
* Meksikalı aktör, direktör ve senarist Alfredo“Pelón” Solares, 88 yaşında hayatını kaybetti. Solares, 200’e yakın sinemada rol almış Ariel mükafatı sahibiydi.
Alfredo “Pelón” Solares SALI
* Meksika’nın en büyük ikinci Karteli olan Jalisco Nueva Generación Cartel’e ilişkin bir konvoy, Michoacán Eyalet Asayiş Bakanlığı binasına silahlı taarruz düzenledikten sonra, Gallineros ve Huetamo kasabalarını ele geçirdi. Kasabalarda Ulusal Muhafızlar’la Kartel üyeleri ortasında sert çatışmalar meydana geldi.
* Meksika’nın Guanajuato eyaletine bağlı Celaya kentinde polisle çatışmaya giren beş kişi öldürüldü.
* Meksika Devlet Lideri Andrés Manuel López Obrador, yaptığı bir konuşmada “ABD, kendini hâlâ dünyanın hakimi sanıyor ancak artık o denli değil” dedi.
Andrés Manuel López Obrador * Kolombiya Başsavcılığı, Devlet Lideri Gustavo Petro’nun oğlu Nicolás Petro hakkında, kara para aklama suçlamasıyla soruşturma başlattı.
* Brezilya Dışişleri Bakanı Mauro Vieira ve Venezuela Dışişleri Bakanı Yván Gil, iki ülke ortasındaki alakaların geliştirilmesi konusunu görüşmek üzere telekonferans üzerinden bir ortaya geldi.
* Venezuela Parlamentosu, yolsuzluk argümanıyla tutuklanan milletvekili Hugbel Roa’nın dokunulmazlığını kaldırdı.
* Peru’nun Chanchamayo eyaletine bağlı San Rámon kentinde oynanan bir futbol müsabakasında, seyircilerden biri alana inip hakemi palayla kovalamaya başladı. Saldırgan güvenlik güçlerince etkisiz hale getirildi.
* Dominik Kurtuluş Partisi üyelerinin başşehir Santo Domingo’da düzenledikleri protestolar sırasında Adalet Sarayı binası hasar aldı. Merkez sol’da yer alan parti, ülkede yürütülen yolsuzluk soruşturmalarının palavra üzerine konseyi olduğunu argüman ediyor.
* Haiti ordusu, tüm gücüyle organize hata örgütleriyle savaşma kararı aldığını açıkladı.
* Kosta Rika’nın Pasifik kıyısında 5,6 büyüklüğünde bir sarsıntı meydana geldi.
* Şili’nin orta kesitinde 5,7 büyüklüğünde bir zelzele meydana geldi.
* Hollanda’nın sömürge ülkesi Aruba’da, Hollanda Hükümdarı Willem Alexander liderliğinde “Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletleri” toplantısı gerçekleşti. Kelam konusu toplantıda ana mevzu iklim değişikliği ve yarattığı meseleler ve tahlil teklifleri oldu.
* Kolombiyalı direktör, senarist ve üretimci Ana Karine Piñeres Angarita, 49 yaşında hayatını kaybetti.
Ana Karine Piñeres Angarita ÇARŞAMBA
* Brezilya Federal Polisi, ülkede çeşitli kurumsal yetkililere suikast düzenlemeyi planlayan organize hata örgütü First Command of Capital’e baskın düzenleyerek 11 kişiyi tutukladı, 33 kişi içinde yakalama kararı çıkardı.
* Peru’da hükümet tersi şovlar sırasında bir genç, polisin ateşi sonucu hayatını kaybetti. Bu vefatla bir arada, 7 Aralık 2022’den bu yana süren protestolarda hayatını kaybeden kişi sayısı 67’ye yükseldi.
* Guatemala polisi, ABD tarafından aranan Pablo Tabares Martínez isimli Narkokriminal başkanını yakaladığını açıkladı.
* Arjantin’de, Polis ve Kurumsal Baskıya Karşı Koordinatör isimli kurum, 2022 yılı içinde güvenlik güçlerinin ülkede 436 kişiyi öldürdüğünü açıkladı.
* Venezuela Devlet Lideri Nicolás Maduro, ülkenin yeni Petrol Bakanı olarak Pedro Tellechea’yı atadı.
* Bolivya’da, eğitim için daha yüksek bütçe talebi ile, başşehir La Paz’da öğretmenler şov düzenledi. Şov sırasında polisle yer yer şiddetli çatışmalar yaşandı.
Bolivya, La Paz, öğretmenlerin protesto yürüyüşü. * Arjantinli direktör, senarist ve üretimci Raphael Filipelli, 84 yaşında hayatını kaybetti.
PERŞEMBE
* Meksika’da Guerrero Kamu Güvenliği Sekreterliği, 26-27 Eylül 2012’de ortadan kaybolan-kaybedilen 43 öğrencinin hatalısı olarak dokuz kamu güvenlik elemanının tutuklandığını açıkladı.
* Meksika’nın en büyük Karteli olan, kurucusu ve önderi Joaquín Archivaldo “El Chapo” Guzmán’ın buyruğu altında hareket eden Sinaloa Karteli’nin yedi üst seviye üyesi Guatemala, Kolombiya ve Yunanistan’da yakalandı.
* Kolombiya Devlet Lideri Gustavo Petro, ikili ilgileri geliştirmek ismine, Venezuela Devlet Lideri Nicolás Maduro’yla görüşmek için başşehir Caracas’a gitti.
* Brezilya güvenlik güçleriyle Narkokriminal üyeleri ortasında Río de Janeiro’da yaşanan çatışmada 11 kişi öldü, iki kişi ağır yaralandı.
* Brezilya’nın Goiás eyaletine bağlı Goiania kentinde birkaç meskenin üzerine küçük tip bir uçağın düşmesi üzerine iki kişi öldü, dört kişi ağır yaralandı.
* Nikaragua Ulusal Polisi, Río San Juan’a bağlı El Castillo kentindeki San Carlos-Boca de Sábalos otoyolu üzerinde Narkokriminal faaliyetler sonucu elde edilmiş 1 milyon dolara el koyduğunu açıkladı.
* Uruguay Devlet Lideri Luis Lacalle Pou hükümetinin devreye soktuğu yeni emeklilik yasasını protesto için ülke sendikaları bir günlük genel grev ilan etmelerinin yanı sıra, ülke çapında sokak protestoları düzenledi.
* Arjantin’in Buenos Aires eyaleti Adalet ve Güvenlik Bakanı Marcello D’Alessandro, Arjantin Yüksek Adalet Divanı kararları üzerinde yasadışı baskı uygulamasının akabinde, misyonundan istifa etti.
* Arjantinli futbolcu Lionel Messi, Arjantin-Panama maçında attığı golle profesyonel futbol ömründe 800. golüne ulaştı.
Messi, 800.gol kutlaması CUMA
* Kolombiya’nın Nariño kentine bağlı El Rosario kasabası kırsalında dört kişi, kimliği meçhul şahıslarca silahla vurularak öldürüldü.
* Meksika Devlet Lideri Andrés Manuel López Obrador, ABD madencilik şirketi Vulcan Materials’ın Meksika topraklarını yok ettiğini ve bu kıyımı önleyeceklerini açıkladı.
* Meksika hükümeti, 2036 Olimpiyat Oyunları’na konut sahipliği yapmak için resmi müracaatta bulundu.
* Venezuela İçişleri, Adalet ve Barış Bakanı Remigio Ceballos, “El Conejo” takma isimli ve ülkenin en çok aranan hatalısı olan Carlos Enrique Gómez Rodríquez’in güvenlik güçlerince öldürüldüğünü açıkladı.
* Peru Bayan Bakanı Nancy Tolentino’nun bayan cinayetlerine ait olarak “kadınlar birlikte oldukları erkekleri âlâ seçmeli, yoksa sonrası mevt olabilir” kelamları, ülkedeki feminist kümeler tarafından sert biçimde eleştirildi.
* Şili futbol kulübü CD Cobresal’in Arjantinli kalecisi Leandro Requena, kaleden kaleye attığı 101 metre uzunluktaki şutuyla gol kaydederek, dünya futbol tarihine geçti.
CUMARTESİ
* Meksika’nın başşehri Ciudad de México kentinin savcılığı, bayan öğrencilere yönelik cinsel akınları takip etmek için özel bir ünite kurma kararı aldı.
* Ekvador Cumhuriyeti’nin Napo eyaletine bağlı Tena kentinde bir yargıç; Etraf Bakanı Gustavo Manrique, Güç Bakanı Fernando Saltos Alvite ve Güç Düzenleme ve Denetim Dairesi Başkanı’nın misyondan alınmasına hükmetti. Kelam konusu karar, yasa gereği 15 gün içinde hükümete bildirilmek zorunda.
* Saint Lucia Başbakanı Philip Joseph Pierre, Grenada’nın başşehri Saint Georges’e yaptığı resmi ziyarette, iki ülkenin güvenlik konusunda daha fazla işbirliği içinde olması gerektiğini söz etti.
* İtalya hükümeti, İspanyol fethi öncesine ilişkin 43 arkeolojik parçayı Meksika hükümetine iade etti.
* Hollanda’nın sömürge ülkesi Curacou, Ekonomik Kalkınma Bakanlığı’nın hazırladığı ve 2030 prestiji ile herkesin sağlıklı suya erişimini sağlayacak projesini Birleşmiş Milletler’in görüşüne sundu.
PAZAR
* Brezilya Devlet Lideri Luiz Lula da Silva, bugün Çin’e yapacağı ziyareti sıhhat meseleleri nedeniyle iptal etti. Lula, Çin Devlet Lideri Xi Jinping’e bir “barış kulübü” kurmayı teklif etmeyi planlıyordu.
* Brezilya Devlet eski Lideri Dilma Rousseff; Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’dan oluşan BRICS kümesine bağlı Yeni Kalkınma Bankası’nın başkanlığına getirildi.
* Honduras hükümeti, Tayvan ile olan diplomatik alakalarını Çin’in baskısı sonucu noktalama kararı aldı ve gün içinde Çin’le diplomatik bağlantılarını başlattığını duyurdu.
* İngiltere’nin sömürge ülkesi Turks ve Caicos Adaları hükümeti; ödenmemiş faizlerin silinmesi, faiz ödemelerine bir yıl öteleme konulması ve faiz oranının yüzde 8,75’ten yüzde 6,79’a indirilmesini öneren yasa teklifini onayladı.
* Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Tahlilleri Ağı; Dünya Memnunluk Raporu’nu yayınladı. Kelam konusu rapora nazaran dünyanın en keyifli 10 ülkesi sırasıyla; Finlandiya, Danimarka, İzlanda, İsrail, Hollanda, İsveç, Norveç, İsviçre, Lüksemburg ve Yeni Zelanda olurken, en mutsuz ülke Afganistan oldu. İspanyolca konuşan ülkeler içinde sırasıyla; Kosta Rika 23., Uruguay 28., İspanya 32., Şili 35., Meksika 36., Panama 38., Nikaragua 40., Guatemala 43., El Salvador 50. ve Arjantin de 52. oldu.
Norita’nın 93.yaşgünü için hazırlanan görsel. Nora ‘Norita’ Cortiñas’ın kıssası:
ABD’nin “Cóndor Operasyonu”[*] çerçevesinde, 24 Mart 1976’da Arjantin’de bir askeri darbe gerçekleşir. Ülke, 30 Ekim 1983’e kadar diktatörlükle yönetilir. Sıradan bir konut bayanı olan Nora’nın oğlu Gustavo, 15 Nisan 1977’de Buenos Aires eyaletine bağlı Castelar kentinde bulunan Ulusal İktisat Bakanlığı’nda çalışırken askerler tarafından gözaltına alınır ve sonrasında kaybedilir. O tarihten itibaren oğlunu arayan, onun akıbetini öğrenmeye çalışan acılı bir anne vardır karşımızda. Sonrasında Nora, tıpkı Maksim Gorki’nın “Ana” isimli romanında olduğu üzere, siyasal bir bilince sahip olur. O dünün sıradan mesken bayanı; eğitimli bir toplumsal psikolog ve Buenos Aires Üniversitesi İktisadi Bilimler Fakültesi’nde profesör olur. Nora, insan hakları savunucusu “Norita”dır artık ve diktatörlüğe karşı verilen uğraşın simge isimlerinden biri olmaya hakikat yol alır. Kendisi üzere, evlatlarını kaybetmiş öbür annelerle bir ortaya gelir ve “Plaza de Mayo Mamis” (“Mayıs Meydanı Anneleri”)’nin kurucularından olur. Plaza de Mayo Anneleri, 12 Mayıs 1977 Perşembe gününden başlamak üzere, her hafta Perşembe günü, simgeleri haline gelen beyaz başörtüleriyle bir arada, Plaza de Mayo meydanında toplanır. Onlara halk ortasında “Perşembe Anneleri” denmeye başlar. Plaza de Mayo Anneleri, tüm dünyada ve bilhassa de, tarihinde askeri diktatörlük yaşamış ülkelerde örnek olur. Ve örneğin, Türkiye’deki “Cumartesi Anneleri”nin varoluş temelini Plaza de Mayo (Perşembe) Anneleri oluşturur. Arjantin’de 7 yıl 7 ay süren ve yaklaşık 30.000 karşısı katleden askeri diktatörlük, tarihin çöplüğünde yerini alırken; Nora “Norita” Morales de Cortiñas; 22 Mart 2023’te 93. yaşını kutladığının sonraki günü, 23 Mart 2023 Perşembe günü 2.385’inci defa Plaza de Mayo’da ön saflarda yerini almış formda uğraşına devam ediyor.
[*]: Cóndor Operasyonu; ABD’li liberal ekonomist Milton Friedman’ın görüşlerini kendine kılavuz edinen “Chicago Okulu” tarafından planlanıp, CIA eliyle hayata geçirilen; 1 Nisan 1964 Brezilya darbesi ile başlayıp, 25 Şubat 1980 Surinam darbesine dek devam eden ve Latin Amerika’da (1964 Brezilya, 1971 Bolivya, 1973 Şili, 1973 Uruguay, 1976 Arjantin, 1980 Surinam) diktatörlüklerin askeri darbelerle iktidara getirilme projesinin ismidir. Saklılığı 2000 yılında kalkan proje, devrin ABD Lideri Bill Clinton tarafından kamu ile paylaşılmıştı.