Çin ve Rusya, Kuzey Kore’ye balistik füze denemeleri nedeniyle yaptırımların artırılmasını isteyen Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) karar tasarısını veto etti. ABD’nin Kuzey Kore’ye yaptırımların artırılmasını teklif ettiği tasarı 15 üyeli BMGK’de oylandı.
İhracatın düşürülmesini öngören karar
Kuzey Kore’ye yıllık ham petrol ihracatının 1 milyon varil azaltılarak 3 milyon varile düşürülmesini, rafine petrol ihracatının ise 125 bin varil azaltılarak 375 bin varile düşürülmesini öngören karara 13 ülke destek verirken Çin ve Rusya tasarıyı veto etti.
Daimi üyelerden veto
BMGK’de bir tasarının kabul edilmesi için 15 üyeden en az 9’unun lehte oy vermesi ve daimi üyeler ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa’dan herhangi birinin veto yetkisini kullanmaması gerekiyor.
Tasarı ne içeriyor?
Kuzey Kore’ye tütün ve tütün mamulleri ihracatının yasaklanmasını öngören tasarı, Kuzey Kore’nin mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünlerinin ihracatını da yasaklamayı hedefliyordu.
Tasarıyla aynı zamanda Kuzey Kore istihbaratıyla ilişkili olduğu belirtilen bilgisayar korsanı ”Lazarus Group”un mal varlıklarının dondurulması da öngörülüyordu.
Yılbaşından bu yana 6 kıtalararası balistik denemesi
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas Greenfield, oylama öncesi yaptığı açıklamada, Kuzey Kore’nin bu yılın başından beri 6 kıtalararası balistik füze deneyerek ve kitle imha silahlarını geliştirerek uluslararası barış ve güvenliği tehdit ettiğini söyledi.
‘Yaptırımlar gerginliği artırır’
Çin’in BM Daimi Temsilcisi Zhang Jun, yeni yaptırımların Covid-19 salgınıyla başa çıkmaya çalışan Kuzey Kore üzerinde insani sonuçları olacağını belirterek, ilave yaptırımların sorunu çözmek yerine gerginliği daha da artıracağını ifade etti.
‘Düşmanca tutum’ eleştirisi
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia ise ABD’yi diyalog yerine yaptırımları ve Kuzey Kore’ye karşı ”düşmanca” tutum sergilemeyi seçmekle suçladı.
BMGK, nükleer programı nedeniyle Kuzey Kore’ye 2006’dan bu yana ekonomik ve askeri yaptırımlar uyguluyor.
Rusya ve Çin, BM Genel Kurulu’nun 26 Nisan’da aldığı karar doğrultusunda ilerleyen günlerde Kuzey Kore’ye yaptırımların artırılmasını veto etme kararlarını 193 üyeli Genel Kurul’da savunmak zorunda kalacak.
Ne olmuştu?
BM Genel Kurulu, küresel barışın garantörleri olması beklenirken veto haklarıyla çoğu zaman BM Güvenlik Konseyini işlevsiz hale getiren daimi 5 üye ABD, Çin, Rusya, İngiltere ve Fransa’ya veto kullanımda ”hesap soracak” bir karar almıştı.