Domatesleri güneşte kurutma süreci, sözkonusu besini daha uzun müddet koruma etmenin bir yolu olarak ortaya çıktı. İtalyanlar kış aylarında pahalı besin hususlarını korumak için domateslerini seramik çatı teraslarında kurutuyorlardı. Fine Dining Lovers‘ın hazırladığı “Kurutulmuş domatesleri kullanmanın yolları” içeriğini çevirdik.
Kurutulmuş domates nasıl yapılır?
Güneşte kurutulmuş domatesler, evvel asma üzerinde olgunlaşan domateslerden yapılıyor. Daha sonra ikiye bölünerek, yükseğe konulmuş bir örtünün üzerine yerleştiriliyor ve kuruması için güneşe bırakılıyor. Bu etapta domatesler ekseriyetle tuzla süreçten geçiriliyor.
Burada domatesleri böceklerden korumak gerekiyor. Kurutma süreci, domateslerin buharlaşma nedeniyle yüklerinin yaklaşık yüzde 90’ını kaybetmeleriyle tamamlanıyor. Böylelikle geriye domates aroması ve besin unsurları kalıyor. Bu süreç hava durumuna bağlı olarak ekseriyetle bir ila iki hafta sürüyor.
Domatesler sadece Akdeniz’deki üzere kurak ve güneşli iklimlerde güneşte kurutulabilse de buna benzeri eserleri, fırında kurutma yahut bir dehidratör yardımıyla da elde etmek mümkün.
Püf noktalar
Evde kendi mutfağınızda taze domateslerden kurutulmuş domates yapmak için profesyonellerin kullandığı bu ipuçlarını deneyebilirsiniz:
Olgun domates kullanın, Roma domatesleri su içeriği yüksek olduğu için yeterli bir seçim olur. Çeri domatesleri ikiye bölün ve fırın tepsisine kesik tarafı üst gelecek biçimde yerleştirin. Üzerine deniz tuzu yahut İtalyan baharatı serpin ve domateslerin suyunu kaybetmesi için öğlen güneşine bırakın.
Tuz, güneş ışığı ile birlikte hareket ederek domatesleri kurutur ve böylelikle domatesler kurumuş olur. Domateslerinizi vakit içinde düşük ısıda fırına da koyabilirsiniz, fakat sonuçlar birebir olmayacaktır. Gözünüz üzerlerinde olsun zira çok uzun müddet kurutulurlarsa lezzetlerini kaybederler.
Hazır olduklarında domatesleri zeytinyağlı bir kavanozda saklayabilirsiniz. Bir diş sarımsak ve taze otlardan oluşan İtalyan çeşnisi ile yağda bırakıldıklarında aylarca saklanabilir ve her vakit kullanıma hazır olurlar.
Kurutulmuş domateslerin kuru pakette tekrar rehidre* edilmesi
*Rehidre: Su kaybetme sonrası tekrar olağan suyunu kazanmak.
Güneşte kurutulmuş domateslerle yemek pişirmeden evvel bu Akdeniz mücevherlerini rehidre etmek gerekiyor. Domatesleri korumak için kullanılan tuzdan fazlasını atabilmek için sözkonusu meyveleri suyun altında durulayın.
Ardından kurutulmuş domatesleri üzerini örtecek kadar suyla birlikte bir tencereye koyun. Kaynayana kadar yüksek ateşte pişirin ve akabinde ocağı kapatın. Soğuyana ve büsbütün rehidre olana kadar demlenmeye bırakın. Daha sonra domatesleri süzün ve kurulayın.
Zamanınız kısıtlıysa bu süreci mikrodalga fırında da gerçekleştirebilirsiniz.
Yağda bırakılmış domatesler
Bu domatesler direkt kavanozdan kullanılabiliyor. En güzelleri sızma zeytinyağı ile dolu oluyor, bu da soslara kusursuz bir katkı sağlıyor.
Bu domatesleri kullanmak için tek yapmanız gereken, onları süzmek. Fazla yağı almak istiyorsanız da kağıt havluyla eserleri kurulayabilirsiniz. Kimi gurme marketlerde sarımsak, otlar ve hatta ton balığı ile paketlenmiş güneşte kurutulmuş domatesler satılıyor. Bu yüzden etiketleri okuduğunuzdan emin olmanız gerekiyor.
Güneşte kurutulmuş domates nasıl kullanılır? İşte tarifler
Kurutulmuş domatesli Caprese salatası
Kurutulmuş domatesler salatalarda, makarnalarda ve ağır domates aroması almak istediğiniz pek çok öteki yemekte kullanılabilir. Onları doğrayıp klâsik Caprese salatası (diğer ismiyle domatesli mozzarella salatası) için ekstra bir sos olarak kullanmak hoş bir fikir olabilir. Kurutulmuş domateslerin lezzeti ağır olduğundan çoka kaçmanız tavsiye edilmiyor.
Malzemeler
Asma ile olgunlaştırılmış domates
Bufalo Mozzarellası
Sızma Zeytinyağı
Tuz
Taze Fesleğen
- Domatesleri dilimleyin
- Mozzarellayı bol kesimlere / dilimlere ayırın.
- Domatesleri bir tabağın tabanına üst üste gelecek biçimde dizin ve üzerine mozzarella modüllerini serpiştirin.
- Üzerinde sızma zeytinyağı gezdirin, taze tuz serpin ve fesleğen yaprakları ile süsleyin.
Kurutulmuş domateslı̇ ve peynı̇rlı̇ glutensı̇z ekmek
Glutensiz ekmeği, doğranmış kurutulmuş domates ve doyurucu bir tutam Parmesan peyniri ekleyerek daha lezzetli hale getirebilirsiniz.
Malzemeler
200 g mısır unu
100 g pirinç Unu
50 g süt tozu
1 tutam tuz
7 g instant maya
2 çay kaşığı şeker
2 çay kaşığı ksantan sakızı
3 yumurtalar
Doğranmış, süzülmüş kurutulmuş domates
25 g rendelenmiş parmesan Peyniri
Sızma zeytinyağı
Fesleğen
- Bir somun kurutulmuş domatesli glutensiz peynirli ekmek için 900 g’lık bir somun kalıbını yağlayın.
- Un, mısır unu, süt tozu ve tuzu bir karıştırma kabında eleyin ve yeterlice karıştırın. Maya ve ksantan sakızını karıştırın.
- Yumurtaları çırpın. Kuru materyallere ekleyin ve 5 dakika daha çırpın. Kalan materyalleri karıştırın, 1-2 yemek kaşığı domatesi üzeri için ayırın.
- Karışımı kaşıkla kalıba dökün, üzerini yağlı streç sinemayla kapatın ve ılık bir yerde yaklaşık 30 dakika mayalanmaya bırakın.
- Fırını 180°C’ye ayarlayın.
- Ayırdığınız domatesleri üzerine yerleştirin.
- Kızarana ve tabanına vurulduğunda kof bir ses gelene kadar yaklaşık 45 dakika pişirin. Soğuması için bir ızgara teli üzerine yerleştirin.
- Glutensiz peynirli ekmeği dilimleyip, zeytinyağı ve biraz fesleğenle süsleyerek servis edin.
Et suyunda kurutulmuş domates kullanın
Kurutulmuş domateslerin et suyunu canlandırmak için kullanılabileceğini biliyor muydunuz? Tek yapmanız gereken, onları başka materyallerle birlikte tencereye atmak ve her zamanki üzere pişirmek. Hoş bir tat katacaklardır.
Çavdar ekmeği üzerinde beyaz peynir, kurutulmuş domates ve zeytin
Bu New York klasiği, vejetaryen sandviçi denediğinizi pişman olmayacaksınız. Kurutulmuş domatesler, beyaz peynir ve zeytin kombinasyonuyla harika ahenk sağlayarak doyurucu bir atıştırmalık ya da öğlen yemeği alternatifi sunuyor.
Malzemeler
225 g doğranmış beyaz peynir
Zeytinyağı
1 adet limon
İnce rendelenmiş fesleğen
12 adet yeşil Zeytin
8 adet kurutulmuş domates
8 dilim çavdar ekmeği
- Peyniri bir kaseye koyun, zeytinyağı ve limon kabuğu rendesi ile karıştırın. Üzerini kapatın ve en az 1 saat bekletin.
- Fesleğen yapraklarını 4 dilim ekmeğin üzerine dizin. Domates, peynir ve zeytinleri üzerine serpiştirin ve kalan ekmek dilimlerini üzerine yerleştirin.