Kurtdereli Mehmet Pehlivan 1864 yılında günümüzde Bulgaristan hudutları içinde bulunan Tırnova vilayetinin Selvi kasabasına bağlı Bukriva (Çobanköy) köyünde doğdu. Kurtdereli Mehmet Pehlivan 21 yaşında iken Koca Yusuf’un karşısına çıktı. Mehmet Pehlivan, 1,95 m uzunluğunda ve 148 kg ağırlığındaydı. 1901 yılında Yıldız Sarayı’nda düzenlenen bir merasimde, Kara Ahmed, Adalı Halil, Molla İbrahim ve Ahmet Madaralı ile birlikte güreş sporunun ilerlemesindeki yararlı hizmetlerinden ötürü sanayi madalyası verildi. Ayrıyeten Kurtdereli’nin Kırkpınar başpehlivanlığı da bulunmaktadır. 1911 yılında, 32 gecede toplam 43 karşılaşmaya çıktı. Sonrasında “Cihan şampiyonu” unvanı verildi.
KURTDERELİ VE ATATÜRK
Çocuk Esirgeme Kurumu, Ankara’da at yarışı alanında 1931 yılının 11, 12 ve 13 Kasım günlerinde, Türk pehlivanları ortasında büyük bir yağlı güreş müsabakası düzenlenmişti. Mustafa Kemal ve TBMM Lideri Kâzım Karabekir Paşa da güreşleri sonuna kadar izlemişti. Türkiye başpehlivanının seçileceği bu karşılaşmaya, Türkiye’nin her tarafından birçok tanınmış pehlivan gelmişti. Eski ve namdar pehlivanlar da bu müsabakanın hakemliğine seçilmişlerdi. Başhakem olarak, Kurtdereli Mehmet Pehlivan ve Suyolcu Mehmet Pehlivan en büyük yeri almışlardı.
Prof. Dr. Afet İnan, Atatürk’le ilgili anılarında, bu güreşleri şahsen güreş yapılan yere Atatürk’le birlikte gelerek izlediğini şöyle anlatmaktadır:
“Anadolu Ajansı’nın sorduğu soruyla, Kurtdereli’nin o kelamı söylemesinden sonra, Atatürk’e, hakem yerinde oturan yaşlı Kurtdereli’yi gösterdiler ve onun hakkında kimi şeyler söylediler. Bu kelamlar Atatürk’ün hislerinin en derin noktasına etki etmiş ve bu hâl gözlerinden akan birkaç damla yaşla belirmişti. “Türklük ve Türklüğün onuru, Atatürk’ün üzerine titrediği en kutsal varlıktır. Atatürk güreşleri seyrederken özellikle Kurtdereli Mehmet Pehlivan’dan gözlerini ayırmamıştır. O gün, Çankaya’ya döner dönmez eski başpehlivana bir mektup muharrir ve bu mektubu bir armağanla birlikte Ali Kılıç ve Salih Bozok ile gece yarısı Kurtdereli’ye vermek üzere gönderir. Kurtdereli, Suyolcu Mehmet Pehlivan ile kaldığı “Zafer Oteli”nde uykudan kaldırılır. Atatürk’ün gönderdiği para armağanı (bin Türk Lirası) ile kendisine övgüleriyle dolu mektubunu Pehlivana verirler. Kurtdereli ummadığı ve beklemediği bu iltifattan ötürü ağlar ve dualar eder.
Atatürk’ün yazdığı ve Türk sporu için bir direktif niteliğinde olan bu mektup şöyledir:
“Kurtdereli Mehmet Pehlivan’a… Ankara – 15.11.1931
Gazi Mustafa Kemal.”
KURTDERELİ MEHMET PEHLİVAN NASIL ÖLDÜ?
93 Harbi’nden sonra Balıkesir’in Kurtdere köyünde hayatına devam etti. 1934’te Soyadı Kanunu’ndan sonra Baykurt soyadını aldı. 1939 yılında, 75 yaşında Balıkesir’de öldü.
Kurtdere köyünde, her yıl Mehmet Pehlivan ismine, Kırkpınar’dan sonra Türkiye’nin en büyük yağlı güreş turnuvası olan “Geleneksel Kurtdereli Yağlı Güreşleri” düzenlenmektedir. Balıkesir’de ismini taşıyan “Kurtdereli Kapalı Spor Salonu” ve Balıkesir Valiliği binasının yanında bir heykeli bulunmaktadır. Ayrıyeten 2014 yılında, Karesi Belediyesi, Kurtdereli Mehmet Pehlivan’ı anlatan bir çizgi sinema yayınlamıştır.