Fed Lideri Jerome Powell’ın cuma günkü konuşmnasında faiz oranlarınn uzun müddet daha yükseltileceği sinyali vermesi, pay senedi ve pay senedi vadelilerinde düşüşe neden olurken 2 yyıllık ABD tahvil getirisi Kasım 2007’dn bu yana en yüksek düzeye çıktı.
Fiyat istikrarını tekrar sağlamanın biraz vakit alacağını vurgulayan Powell’ın “Daha yüksek faiz oranları, daha yavaş büyüme ve daha yumuşak iş gücü piyasası şartları enflasyonu düşürürken, hane halkları ve işletmelere biraz da acı verecektir” sözleri ise piyasalara sert satış getirdi.
Powell’ın açıklamaları sonrası para piyasası fiyatlamalarında eylül ayında bankanın 75 baz puanlık faiz artırımına gitme ihtimali yüzde 75’e yükselirken, kararın gelen dataların toplamına ve gelişen görünüme bağlı olacağının belirtilmesi ile bu hafta açıklanacak bilgilerin de kıymeti arttı.
DOLAR EYLÜLDEN BERİ EN YÜKSEK SEVİYEYİ YAKALADI
Gelişmeler sonrası global çapta azalan risk iştahı ile hisse piyasalarına sert satış gelirken, dolar endeksi 109,5 ile Eylül 2002’den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Cuma günü yüzde 3,02’nin altını gören ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi ise yüzde 3,12’yi aştı.
ABD’de cuma günü açıklanan şahsî gelir ve harcamalar datalarının de beklentilerin altında kalmasının akabinde New York borsasında sert düşüş yaşandı. Dow Jones endeksi yüzde 3,03, S&P 500 endeksi yüzde 3,37 ve Nasdaq endeksi yüzde 3,94 paha kaybederek bir ayın en düşük düzeyinden kapandı. Endekslerin haftalık bazdaki kayıpları ise yüzde 5,6 seviyesinde gerçekleşti.
Avrupa tarafında da artan resesyon telaşlarına rağmen, Jackson Hole kapsamında yapılan açıklamalar ile Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) eylül toplantısında 75 baz puanlık faiz artırımına gitme ihtimali tartışmaya açıldı. ECB İdare Şurası Üyesi Klaas Knot, Avrupalı merkez bankacılarının yüksek enflasyonla gayret etmek için faiz oranlarını daha süratli artırmayı değerlendirdiklerini belirterek, eylülde 75 baz puanlık artırımı desteklediğini söyledi. ECB üyesi Robert Holzmann da eylülde 75 baz puanlık faiz artırımının tartışmanın bir modülü olması gerektiğini tabir etti. Fransa Merkez Bankası Lideri Francois Villeroy de Galhau, ECB’nin eylülde değerli bir faiz artırımına daha gereksinimi olduğunu vurguladı.
ECB’nin eylülde 75 baz puanlık faiz artırımına gideceği beklentileri yüzde 50’nin üzerine çıkarken, kelam konusu haber akışı ile Almanya’nın 10 yıllık tahvil faizi yüzde 1,44 ile 2 ayın, İtalya’nın 10 yıllık tahvil faizi yüzde 3,75 ile 2,5 ayın en yüksek düzeyini gördü. Cuma günü Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 2,26, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,68 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,70 bedel kaybederken, endekslerdeki düşüş geçen hafta ortalama yüzde 4’ü buldu. Avro/dolar paritesi de cuma günü 1’in üzerini görmesine rağmen Powell’ın açıklamaları sonrası bu düzeylerde kalıcı olamadı ve yine 0,9920 düzeylerine geriledi. İngiltere’de piyasaların resmi tatil nedeniyle kapalı olacağı haftanın birinci gününde vadeli süreçlerde endeksler negatif bir seyir izliyor.
Asya’da, New York borsasına kote şirketlerin nasıl denetleneceğine ait ABD ile Çin’in bir ön muahede imzalamasına rağmen, global çapta azalan risk iştahıyla yeni haftanın hisse piyasaları tarafında negatif başladığı görülüyor. Öte yandan dolara olan talebin artması ile Japon yeni ve Çin yuanında kıymet kayıplarının hızlanması dikkati çekiyor. Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,5, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 2,1 geriledi. Dolar/yen paritesi de 139 ile 1,5 ayın en yüksek düzeyini gördü.
YURT İÇİ PİYASALAR
Yurt içinde, geçen hafta Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi global hisse piyasalarından olumlu ayrıştı ve cuma günü yüzde 0,30 artarak 3.104,90 puanla kapanış rekorunu kırdı. Endeks, gördüğü en yüksek seviyeyi 3.188,07 puana taşırken, haftalık bazda da yüzde 4,17 bedel kazandı. Dolar/TL ise cuma günü 18,1643 ile yatay kapanmasının akabinde yeni haftaya bankalararası piyasanın açılışında 18,1850’den başladı.
Analistler, merkez bankalarının artan resesyon telaşlarına rağmen enflasyonla gayret konusunda verdiği “şahin” bildirilerin global çapta risk iştahını azalttığını söyledi.
Yeni haftada ağır data gündeminin fiyatlamalara taraf vermesinin beklendiğini aktaran analistler, hafta boyunca dünya genelinde açıklanacak imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi’nin (PMI) yanı sıra yurt dışında ABD’de istihdam raporu, Avro Bölgesi’nde enflasyon, yurt içinde ise büyüme bilgilerinin yakından izleneceğini bildirdi.
Analistler, bugünün bilgi gündeminde ise yurt içinde ekonomik inanç endeksi ile dış ticaret istikrarının, ABD’de Dallas Fed imalat endeksinin öne çıktığını belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.200 düzeyinin direnç, 3.050 puanın dayanak pozisyonunda bulunduğunu söz etti.