ABD’de dün açıklanan datalara nazaran, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), eylülde aylık yüzde 0,4 ve yıllık yüzde 8,5 artarak beklentileri aştı.
Enflasyonist baskıların sürdüğüne işaret eden bilginin akabinde Fed Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) 20-21 Eylül’de düzenlenen toplantısına ait tutanaklar da enflasyonun düşürülmesi için faiz artırımlarının bir müddet daha devam edeceğini ortaya koydu.
Yetkililerin, Fed’in fiyat istikrarı ve azamî istihdam gayelerini başarmak için daha sıkı bir siyaset duruşuna geçilmesi ve akabinde bu duruşun sürdürülmesi gerektiği kararına vardığı aktarılan tutanaklarda, “Pek çok yetkili, enflasyonu düşürmek için çok az tedbir almanın maliyetinin, çok fazla tedbir almanın maliyetinden daha büyük olabileceğini vurguladı.” denildi. Tutanaklarda ayrıyeten, yetkililerin siyaset ayarlamalarının kümülatif tesirlerini değerlendirirken, bir noktada faiz artırımlarının suratını yavaşlatmanın uygun olacağı konusunda anlaştığı aktarıldı.
Analistler, piyasaların artık Fed’in siyasetinden dönmeyeceği konusunda ikna olduğunu, bundan sonraki süreçte faiz artırımlarında 75 baz puandan 25-50 baz puana geçişin ne vakit gerçekleşeceğine odaklanıldığını söyledi.
Bu noktada en büyük sinyalin bugün açıklanacak eylül ayı TÜFE verisinden geleceğini aktaran analistler, beklenti üzeri gelen bir bilginin piyasa fiyatlamalarını daha da bozabileceğini söyledi.
ABD’de ağustosta yüzde 0,1 artan TÜFE’nin eylülde yüzde 0,2 yükselmesi, endeksteki yıllık artışın ise yüzde 8,3’ten yüzde 8,1’e gerilemesi bekleniyor. Bilgi öncesi para piyasası fiyatlamalarında Fed’in kasım ayı toplantısında 75 baz puanlık faiz artırımına gitmesine yüzde 81 ihtimal veriliyor.
Yatırımcıların Fed’in tutanaklarındaki “enflasyonla uğraş için faiz artırımlarının devam edeceği” vurgusuna odaklanması ile dün New York borsasında satıcılı bir seyir izlendi. Dow Jones endeksi yüzde 0,10, Nasdaq endeksi yüzde 0,09 ve S&P 500 endeksi yüzde 0,33 kıymet kaybetti. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 3,97 düzeylerinden düşüşe geçerek yüzde 3,93’te dengelendi. Dolar endeksi ise 113,3 düzeylerindeki yatay hareketine devam etti. ABD’nin endeks vadeli kontratları, yeni güne yükselişle başladı.
Avrupa tarafında, güç krizi, resesyon kaygıları ve İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) tahvil alımlarına yönelik belirsizlikler fiyatlamalara istikamet veren temel gelişmeler olmaya devam ediyor.
Dün Alman hükümeti, 2022 için yüzde 2,2’lik büyüme beklentisini yüzde 1,4’e çekerken, gelecek yıl için resesyon öngördü. Buna rağmen Avrupa Merkez Bankası (ECB) Lideri Christine Lagarde, bölge iktisadının hala büyüdüğünü ve resesyonda olmadığını söyledi.
İngiltere tahvil piyasalarında yaşanan hareketlilik de gündemin odağındaki yerini korurken, BoE’nin günlük tahvil alım programını enflasyona endeksli tahvilleri de kapsayacak biçimde genişletmesinin akabinde düşen uzun vadeli tahvil faizleri, tekrar yükselişe geçti. Programın uzatılıp uzatılmayacağına dair haber akışının yanı sıra artan jeopolitik riskler, ekonomik aktiviteye ait telaşlar ve para siyasetlerine yönelik belirsizliklerle İngiltere’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,63’le 14 yılın tepesini görmesinin akabinde yüzde 4,42’de dengelendi. Cuma günü sona erecek tahvil alım programının uzatılmaması durumunda, emeklilik fonları 2 gün içinde konumlarını ayarlamak zorunda kalacak.
Enerji krizine ait haber akışının da yakından takip edildiği bölgede dün Avrupa Birliği üyesi ülkeler, ortak gaz alımı konusunda uzlaşırken, doğal gaza tavan fiyat getirilmesinde muahede sağlayamadı. Öte yandan Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin de güç piyasalarındaki durumun müdahalelerle çözülemeyeceğini belirterek, “Rusya, kışın dahil Avrupa’ya güç sevkiyatına hazır, top onların alanında. Petrol piyasalarına yönelik hiçbir müdahale, hiçbir rezerv kullanımı güç problemini çözemez.” sözlerini kullandı.
Bu gelişmelerle dün Avrupa borsalarında satıcılı bir seyir izlenirken, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,39, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,86 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,25 kıymet kaybetti. Avro/dolar paritesi 0,9668 ile iki haftanın en düşük düzeyini görmesinin akabinde 0,97’nin çabucak üzerinden süreç görüyor. Avrupa endeks vadeli kontratları yeni güne sonlu da olsa yükselişle başladı.
Asya tarafında, yeni tip koronavirüs salgını kapsamında “sıfır vaka” siyasetini benimseyen Çin’in Şanghay kentinde artan olay sayıları, karantina tasalarını beraberinde getirdi. Japon elektronik üreticisi Toshiba’nın mümkün bir satın alım opsiyonu için Tokyo merkezli bir fonun yönettiği şirket kümesini tercih etmesi ile şirket paylarında yüzde 8’e yakın yükseliş yaşansa da, alımların genele yayılmadığı ve artan resesyon telaşları öncülüğünde teknoloji payları üzerindeki baskının sürdüğü görüldü.
Öte yandan dolar/yen paritesi 147 ile yeni tepesini test ederken, müdahale gelebileceği kaygıları yatırımcıların tetikte kalmasına neden olurken, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,4, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,5 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,2 paha kaybetti. Çin’de Şanghay bileşik endeksi ise yüzde 0,3 yükseldi.
Yurt içinde, dün güne yükselişle başlayan ve global çapta azalan risk iştahının tesiriyle kapanışa yakın düşüşe geçen BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,51 kıymet kaybıyla 3.517,75 puandan tamamladı. Dolar/TL, dün 18,5675 ile evvelki kapanış düzeyinin çabucak üzerinden günü tamamlamasının akabinde, bugün bankalararası piyasanın açılışında 18,5790’dan süreç görüyor.
Analistler, ağır bilgi ve haber akışı ile piyasalardaki enflasyon ve resesyon ikileminin arttığına işaret ederek, merkez bankalarının agresif siyasetlerine devam edeceği beklentileri ve tahvil piyasasındaki belirsizliğin risk iştahının düşük seyretmesine neden olduğunu söyledi.
ABD’de başlayan 3. çeyrek bilanço devri ile pay ve kesim bazlı hareketliliğin öne çıkabileceğine işaret eden analistler, data gündeminde ise ABD ve Almanya’da enflasyonun öne çıktığını tabir etti.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.450 puanın takviye, 3.620 düzeyinin direnç pozisyonunda bulunduğunu bildirdi.