Uluslararası Güç Ajansı’nın (IEA) Global Metan Takipçisi raporuna nazaran, Sanayi İhtilali’nden bu yana görülen global sıcaklık artışının yüzde 30’u metan emisyonlarından kaynaklanıyor. Global güç bölümü metan emisyonlarının yüzde 40’ını oluştururken, tarımdan sonra ikinci sırada yer alıyor.
Metan, hem karbondioksitten daha süratli dağılıyor hem de daha kısa ömürlü olmasına karşın karbondioksitten daha güçlü bir sera gazı.
İklim değişikliğiyle gayret gayeleri ve eforlarına karşın, güç dalında yüklü olarak fosil yakıtlardan kaynaklanan metan emisyonları 2019’daki rekor düzeyinin hafif altında kalarak 2022’de 135 milyon ton oldu ve rekor düzeye yakın seyretti.
500 MUHTEŞEM SALIM GERÇEKLEŞTİ
Kömür, petrol ve doğal gaz kesimlerinin her biri 40 milyon ton metan emisyonuna yol açtı. Uydu imajları yalnızca 2022’de petrol ve gaz operasyonlarından kaynaklı 500 “süper salım” olayı tespit ederken, kömür operasyonlarından da 100 metan emisyon salımı belirlendi.
IEA raporuna nazaran, petrol ve gaz dalından kaynaklanan metan emisyonları mevcut teknolojilerle yüzde 75 azaltılabilir. Buna karşın, dalın metan emisyonlarını azaltmak için aksiyon almaması bu düşüşün sağlanmasını engelliyor.
100 MİLYAR DOLARA MUHTAÇLIK VAR
Petrol ve gaz şirketlerinin güç krizindeki yüksek fiyatlar nedeniyle 2022’de yüksek seyreden gelirlerinin yalnızca yüzde 3’ü ile metan emisyonlarını yüzde 75 azaltmak için gerekli 100 milyar dolarlık yatırıma gereksinim duyuluyor.
IEA Lideri Fatih Birol, rapora ait değerlendirmesinde, metan emisyonlarının azaltılmasında ufak da olsa ilerleme olduğunu belirterek, “Metan emisyonları hala çok yüksek ve gereğince süratli düşmüyor. Global ısınmayı sonlandırmak için metan emisyonlarını azaltmak en ucuz opsiyonlar ortasında ve bunu yapmamanın bir mazereti yok.” sözlerini kullandı.
Geçen yıl Kuzey Akım doğal gaz boru sınırındaki patlamanın atmosferde büyük ölçüde metan emisyonuna yol açtığını lisana getiren Birol, şunları kaydetti:
“Ama dünyadaki olağan petrol ve gaz operasyonları her gün Kuzey Akım boru çizgisinin patlamasından kaynaklı ölçü kadar metan emisyonuna yol açıyor. Maalesef, metan emisyonları yeni bir husus değil ve inatçı formda yüksek seyretmeye devam ediyor. Birçok şirket, global güç krizi nedeniyle milletlerarası gaz ve petrol piyasalarındaki türbülans devrinde yüksek karlar elde etti. Fosil yakıt üreticileri metan emisyonlarını azaltmak için süratle harekete geçmeli ve alışılmış siyaset yapıcılar da.”
Küresel metan emisyonlarını azaltmak için İskoçya’nın Glasgow kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Doruğu COP26’da birçok ülke Global Metan Taahhüdü’ne imza atmıştı. İştirakçi ülkelerin sayısı 150’ye ulaşırken, bu ülkeler 2030 prestijiyle metan emisyonlarını yüzde 30 azaltma taahhüdünde bulunmuştu.
Söz konusu iştirakçi ülkeler insan aktivitelerinden kaynaklanan metan emisyonlarının yüzde 55’i ve fosil yakıt operasyonlarından kaynaklı metan emisyonlarının da yüzde 45’ini oluşturuyor.