İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, ‘Uygun formda kesilip, tüketilmeyen kurban etinin bedende birtakım enfeksiyonlara, kalp ve böbrek hastalarında önemli sıhhat sıkıntılarına yol açabilir’ dedi ve bu mevzuda değerli bilgiler verdi…
Kurban Bayramı’nda sofraların vazgeçilmezi olan etin seçiminden bölümüne, tüketiminden saklanmasına kadar birçok noktaya dikkat etmek gerekiyor. İşte İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk’ten kurban etini sağlıklı tüketme yolları…
Prof. Dr. Osman Erk
Kesim yapılırken nelere dikkat edilmeli?
Kesilecek hayvanın kesinlikle veteriner denetiminden geçmiş olması gerekir. Kesim öncesi eller yıkanmalı, eldiven giyilmeli, çiğ etle direkt temastan kaçınılmalı ve et toprağa temas ettirilmemelidir. Denetim edilmeyen ve uygun hijyen şartlarında kesilmeyen hayvanlardan tüberküloz (verem), tifo, şarbon, brusella, tenya, kist hidatik üzere hastalıklar bulaşabilir, besin zehirlenmesi yaşanabilir. Hayvan kesildikten sonra kanı güzelce akıtılmalı, güneş görmeyen serin bir yerde birkaç saat dinlendirilip daha sonra ön soğutma için buzdolabına konulmalıdır.
Dondurulunca besin bedeli azalır mı?
Et çabuk bozulur. Birkaç gün içinde tüketilecekse buzdolabında 4 derecede saklanabilir. Derin dondurucuda ise eksi 18 derecede 6 ay kalabilir. Et küçük kesimlere ayırılıp, yağlı kağıtlara sarılarak derin dondurucuda koruma edilebilir. Katiyetle alüminyum folyo kullanılmamalıdır. Zira alüminyum ete geçerek zehire dönüşür, kanserojendir, beyne ziyan verir ve Alzheimer’ı tetikler. Dondurulan etler ise kesinlikle buzdolabında çözdürülmelidir. Dışarıda çözdürmek bakteri üremesine neden olur. Etlerin buzdolabında dondurulması ile içindeki vitamin ve minerallerin büyük ölçüde azalacağı bilinmelidir.
Sakatat ziyanlı mı?
Sakatatlar bedenin depo organlarıdır, protein, A ve B vitaminleri, selenyum ve çinko üzere minerallerden zengindir lakin kolesterol ve doymuş yağ içerikleri de fazladır. Fakat endüstriyel ve çevresel toksinler, tarım ilaçları, hayvanlara verilen hormon ve antibiyotikler bu organlarda birikir. Sakatatlar ayrıyeten mecnun dana hastalığı, virüs ve parazit riski de taşıyan kısımlardır. Yalnızca organik olarak tabiatta yetiştirilen hayvan sakatatları sıhhate yararlıdır. Lakin kalp-damar ve kolesterol hastaları fazla tüketmemelidir.
Nasıl ve ne kadar tüketilmeli?
Kesilen etin sıcaklığının gitmesi, sertliğinin ortadan kalkması için ülkü olan 24 saat bekletilmesidir. Etin bayramın ikinci günü tüketilmesi uygun olur. Böylece hem lezzeti uygun olur hem de sindirimi kolaylaşır. Et kahvaltıda ve akşam yemeğinde değil, öğle tüketilmelidir. Kişinin sıhhat durumuna ve yaşına nazaran günlük et tüketimi 100-150 gramı geçmemelidir. Fazlası bilhassa ileri yaştakiler ve kronik hastalığı olanlar için ziyanlıdır, karaciğer ve böbreği yorar, kabızlık yapar. Et bol ölçüde doymuş yağ içerir, kalorisi yüksektir. Bilhassa kalp ve böbrek hastaları için tehlikelidir. Etle birlikte bol zerzevat tüketilmelidir. En azından tabağın yarısı et yarısı zerzevatla dolu olmalıdır. Etin bol limonlu yeşil salatayla tüketilmesi sıhhat açısından daha yararlıdır. Salatadaki C vitamini, ette bulunan demirin emilimini sağlar ve varlıklı lif içeriğiyle kabızlığı önler. Kurban etinde bol ölçüde doymuş yağ, kolesterol ve araşidonik asit vardır. A, C ve E vitaminleri, lif, folat, antioksidan ölçüsü ise düşüktür. Yenildiğinde kısa mühlet içinde kanda kolesterol, trigliserid, ürik asit üzere ziyanlı kimyasalların yükselmesine yol açar, damar sıhhatini bozar. Kızarmış, kararmış, renk değiştirmiş etlerden kaçınılmalıdır.
Bayramlık tavsiyeler
Şekere yüklenmeyin
Çikolata ve tatlılar rafine şeker, doymuş yağ içerir. Kalorileri fazla ve besin kıymetleri düşüktür. Bol doymuş yağ ve rafine şeker bilhassa bel bölgesinde yağ olarak birikir, obezite ve şeker hastalığına yol açabilir. Bayramda az ölçüde tüketilmelidir.
Çay, kahve yerine bol su
Bayramda fazla çay ve kahve tüketimi; çarpıntı ve tansiyon bozukluklarına neden olduğu için bilhassa kalp hastaları için ziyanlıdır. Yetersiz su tüketimi; baş dönmesi, halsizlik üzere şikayetleri beraberinde getirir. Hasebiyle çay-kahve yerine günde 2.5 litre su tüketilmelidir.
Hazımsızlığa maden suyu
Bayramda hazımsızlığa karşı tüm yemekler yavaş yavaş ve çokça çiğnenerek yenmeli. Sindirime nane yahut papatya çayları yardımcı olabilir. Kurban etini sindirmek için maden suyu da içilebilir. Fakat fazla tüketimi ödem ve tansiyon yüksekliğine yol açabilir.