Maraş merkezli zelzelenin kurtarma çalışmalarına katılan İsrailli takım ZAKA, yıkılan Antakya Sinagogu’nda bulunan tarihi Ester Yazmaları’nı (Parşömenleri) muhafaza maksatlı olarak yanlarında İsrail’e götürdüğünü duyurdu. Türk Yahudi Toplumu da, yazmayı İsrail’den geri aldıklarını ve Antakya Sinagogu’nun restore edilmesinden sonra yerine koyacaklarını açıkladı.
Türk Yahudi Toplumu’nun toplumsal medya hesabından, 2003 yılından beri Türkiye Aşkenaz Yahudi cemaatinin hahamlığını üstlenmiş Amerikalı, İsrailli ve Türkiyeli din adamı Mendy Chitrik’in iletisi da alıntılanarak yapılan açıklamada, “İlgili Ester parşömeni İsrael den teslim alınıp Hahambaşılığımızda koruma altındadır. Antakya sinagogumuzun tadili sonrası yuvasına dönecektir” denildi.
Ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı da bir açıklama yayınladı. Bakanlıktan yayınlanan açıklamada şu tabirler kullanıldı:
“Depremlerde yıkılan Antakya Sinagogu’muzda bulunan tarihi Ester parşömeni, Türkiye Hahambaşılığı tarafından koruma ediliyor. En kısa vakitte yapıtın kendi yerine kavuşması için öteki tüm hasar görmüş tescilli eserlerimizle birlikte Antakya Sinagogu’muzu da restore ederek Antakyalı vatandaşlarımızın ibadetine yine açacağız.
Parşömenin 2863 sayılı kanun kapsamında kıymetlendirilmesine ait her türlü argüman Bakanlığımız Kaçakçılıkla Uğraş Daire Başkanlığınca titizlikle araştırılmakta ve süreç Dışişleri Bakanlığımızla koordineli olarak ele alınmaktadır.”
Ne olmuştu?
İsrail basınına yansıyan haberlere nazaran, İsrail takımları enkazda arama kurtarma çalışması yaparken yanlarına yaklaşan yaşlı bir Yahudi, zelzeleden evvel Antakya Sinagogu’nda saklanan iki asırlık Ester Kitabı parşömenlerini takımlara emanet etti. Ynet’in 16 Şubat tarihli haberinde gözü yaşlı ihtiyar bir erkeğin ZAKA arama kurtarma kuvveti kumandanı Binbaşı Haim Otmazgin’e yazmaları uzatıp, “Topluluğumuzun son lideri trajik bir biçimde ortamızdan ayrıldı. Suriye’ye yakınlığımız nedeniyle parşömenlerin yanlış ellere geçmesini istemem. Lütfen onları koruyun ve topluluğumuzun hatırlandığından emin olun” dediği belirtildi.
“Yazmaları müdafaayı kabul ettiğini aktaran Binbaşı Otmazgin, Ynet’e “On yıllardır ZAKA gönüllüsüyüm, bu hayatımın en duygulandırıcı anlarından biriydi. Sarsıntıyla neredeyse yerle yeksan olduktan sonra bile böylesine değerli bir tarihi belgeyi kurtarmaktan ve Antakya’daki Yahudi cemaatinin mirasının bozulmadan kalmasını sağlamaktan hakikaten onur duyuyorum” dedi.
Otmazgin kelamlarına, “Parşömenleri kime emanet etmemiz gerektiğini öğrenmek için İstanbul’daki Çabad (Ortodoks Yahudi tarikatı) temsilcisiyle görüşeceğiz” diyerek devam etti.