Covid-19 salgını tüm dünyada tesirini göstermeye devam ederken coronavirüsten en fazla etkilenen 6 kronik hastalığa dikkat çeken Prof. Dr. Murat Hakan Terekeci, değerli tavsiyelerde bulundu.
Covid-19 pandemisinin kronik hastalığı olanlar üzerinde direkt ve dolaylı birçok olumsuz tesirleri var. Bu yüzden kronik ve yakın takibi gereken hastalıkların idaresi son derece değerli. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Murat Hakan Terekeci, pandemi sürecinde, kronik sıhhat sıkıntıları olanlara takip ve tedavi konusunda şu tavsiyelerde bulundu…
Prof. Dr. Murat Hakan Terekeci,
Diyabet
Covid-19’a yakalanan diyabetlilerin, hastalığı ağır geçirme riski öteki bireylere nazaran daha yüksektir. Hastanın belirtileri ağırsa, 65 yaş üzeri ise ve diyabete bağlı kalp, böbrek hastalığı varsa kesinlikle bir sıhhat merkezine başvurmalıdır. Covid-19 enfeksiyonu olduğunu öğrenen bir diyabetli kullandığı ilaçların uygunluğu açısından doktoruyla görüşmelidir. Tüm diyabet hastaları Covid-19 için önerilen aşıları vaktinde olmalı, hatırlatma dozlarını da yaptırmalıdır.
Obezite
Covid-19 ile ilgili yapılan çalışma lar incelendiğinde obezitenin hastalığın seyrinde kıymetli bir faktör olduğu, vücut kütle indeksi arttıkça hastalık şiddetinin, ağır bakım ünitesinde tedavi yahut teneffüs aygıtına bağlanma üzere komplikasyonların arttığı görülmüştür. Obez hastalarda pandemi periyodunda çok sıkı diyet programları önerilmemekle bir arada, bilhassa taze zerzevat ve meyvelerden oluşan, sağlıklı yağ ve proteinin de dahil olduğu istikrarlı diyet uygulamaları tavsiye edilmektedir. Durumun daha da kötüleşeceği öngörüsüyle sonbahardan evvel ülkü kiloya ulaşmak için yapılacak antrenman ve sağlıklı beslenme programları hayli kıymetlidir.
Kanser
Covid-19 enfeksiyonu, kanser hastalarında bilhassa ileri yaşta, kemoterapi alan, metastatik kanseri olan ve genel durumu düşkün hastalarda daha makûs seyredebilir. Hastalık hem kendisinin hem kullanılan ilaçların bağışıklık sistemini önemli seviyede zayıflatır. Kanser hastaları olayların arttığı bu devirde çok dikkatli olmalı. Bu hastalarda gereksinim durumunda vitamin, mineral ve bağışıklık sistemini güçlü hale getirebilecek destekler kesinlikle gözden geçirilmelidir. Kanser hastaları doktorlarına danışarak kesinlikle aşı olmalıdır.
Astım
Covid-19 enfeksiyonu astım ataklarının sıklığını artırır. Aşılara ve birtakım ilaçlara karşı alerjik tepki gösterenler ile önemli alerji hikayesi olanlar hariç, öbür astım hastalarına aşı uygulanabilir. Astım hastalarında mevcut ilaçların sistemli kullanımına devam edilmeli, muhakkak orta verilmemelidir. Uygun maske kullanımı, toplumsal aralığın korunması ve el hijyenine dikkat edilmesi son derece değerlidir. Bilhassa çocuk ve 65 yaş üstü astımlı hastalar mevsimsel grip ve zatürre için de aşı olmalıdırlar.
Yüksek tansiyon
Covid-19 enfeksiyonu için hayati riski ve hastalık şiddetini değerli ölçüde etkileyen sık görülen bir sıhhat meselesidir. Şimdiki datalar doğrultusunda yüksek tansiyon hastalarının Covid-19 enfeksiyonu mühletince kan basıncı denetim altında tutulmalıdır ve öteki bir neden yoksa mevcut ilaçlarına devam edilmelidir. Hipertansiyon hastalarında aşılama, maske, uzaklık, paklık, gerilimden uzak durma, tertipli uyku, istikrarlı beslenme, gereğinde mineral ve vitamin dayanağı çok kıymetlidir.
Kalp
Coronavirüs, kalp ile birlikte damar sistemini de tesirler. Kalp krizi riskini tetikler. Kalp hastaları, bilhassa de açık kalp ameliyatı olanlar sağlıklı insanlara nazaran koronavirüsün ziyanlı tesirlerinden daha fazla etkilenirler. Kalp sorunları yaşayan bireyler maske, aralık ve paklık tedbirlerine ekstra dikkat etmelidir. Grip ve zatürre aşılarını olmalıdırlar. Covid-19 hastalığı esnasında kullanılan ilaçların bir kısmı mevcut kalp hastalığı tedavisi ile etkileşebileceğinden kesinlikle tedavi ve aşı planlaması takip eden doktoruyla koordineli yürütülmelidir.
Tedbiri elden bırakmayın
Kronik hastalar bilhassa maske, uzaklık ve paklık kurallarına çok dikkat etmeli. Kapalı alanlarda kesinlikle maske takmalı, bunun için yasal mecburilik aranmamalıdır. İstikrarlı beslenmeli, taze sebze-meyve, kâfi sıvı, sağlıklı yağ ve protein almalı. Çinko başta olmak üzere mineral desteği de değerlidir. Hastalığın şiddetinin hafif olmasında çok kıymetli rolü olan D vitamini düzeyi 60-80 ng/ml düzeyinde tutulmalıdır. Gerilimden uzak durmalı ve günde en az 7 saat uyumalı.