Sahaflar ekonomik kriz karşısında yaşadıkları zorlukları Cumhuriyet’e anlattı. Beyoğlu Aslıhan Pasajı’nda sahaf dükkanı olan Halil Bingöl, “Eskiye ilgisi olan herkes bize gelir. Son devirdeki krizle istikrarlar yerinden oynadı. Ticari faaliyetlerimiz biraz düştü” dedi. Bingöl, “Öğrencilerden bazen kitap parası almıyoruz. Zira öğrenciler kitap almakta zorlanıyorlar” diye konuştu.
Halil Bingöl (Sağda)
“GELİRİMİZ DÜŞTÜ”
Sahaflar Derneği Lideri Ümit Nar ise “Herkesin geliri düştü. Bu durum kitaplara çok yansıdı. Türkiye’de muhtaçlık sıralamasında kitap son sıralarda. Kitap okuyan belirli bir kesim var bu kesitin de gelir seviyesi aslında düşük” tabirlerini kullandı. Yurttaşların kitap almakta zorlandıklarını lisana getiren Nar, “İnsanlar artık ikinci el kitap almakta da zorlanıyorlar. Zira temel muhtaçlık sarfiyatları çok arttı. Hasebiyle beşerler hayatta kalmaya çalışıyorlar. Fiyatlar yükseltmemeye çalışıyoruz lakin bizim kitap aldığımız yerlerde fiyatlarlar yükselmiş durumda. Kitaplarını satmaya kalkan beşerler daha yüksek beklenti içine giryorlar. Biz bu manada kalıyoruz. Son devirde birçok insan geçinebilmek için konutundaki kitapları satarak geçinmeye çalışıyor” dedi.
Ümit Nar
“KRİZ DERİNLEŞTİ”
Kadıköy Akmar Pasajı’nda sahaf dükkanı olan sahaf Güngör Günyel, “Yılbaşından beri ekonomik kriz derinleşmeye başladı. Tüm dalları etkilediğini üzere bizim dalı de etkiledi. Türkiye’de basım maliyetleri kağıt bulunamamasından ve pahalılaşmasından kaynaklı çok yükseldi. Kitap fiyatları astronomik sayılara geldi, bu kadar artacağını bilmiyorduk” dedi. Kitap fiyatlarının yükselmesinin ikinci el kitap satanlara olumlu yansıması gerektiğini lakin bunun gerçekleşmediğini söyleyen Günyel, “Çünkü kriz periyotlarında beşerler, temel muhtaçlık materyallerinden vazgeçemezler lakin lüks olarak görülen gereçlerden vazgeçiyorlar. Türkiye’de yapılan bir araştırmada kitap gereksinim sıralamasında 235’inci sıradaydı. Birinci vazgeçilenlerden biriyiz” diye konuştu.
Güngör Günyel
Ekonomik telaşları olduğunu vurgulayan Günyel, “Ayakta kalabilmek için eldekini satmaya devam etmek gerekiyor. Kriz bizi çok vurdu zira okur bizden vazgeçti. Kitap okumaktan vazgeçti. Toplum kültürel faaliyetlerden uzaklaşmak durumunda kaldı. Beşerler barınmayı bile bu kiralarla karşılayamıyor. Eğitim kitaplarının fiyatları da çok arttı. Bir işçi aldığı maaşla çocuğuna üç test kitabı almak için ekmeğinden vazgeçecek bu gidişle. Bu koşullarda kimse bir roman okuyayımdiyemiyor. Bu, lüks hale geldi” diye konuştu. Günyel kelamlarını şöyle tamamladı:
“İnsanlar 150 liralılık kitabı ikinci el olarak 50 liraya alayım demektense kitap okumayayım demeye başladılar. Koleksiyonerler gelirdi onlar da azaldı. Zira onların aradıkları kıymetli ve ender eser. Geçen sene 30 liraya sattığım kitabı hala 30 liraya satmaya çalışıyorum. Artırım yapamıyorum zira 30 liraya almaya gelen bile yok.”
“DÜKKAN KAPATANLAR VAR”
Kadıköy’de sahaf olan Suat Köknel ise “Sahaflar herkes üzere esnaf olarak önemli düşüncede. Sahaflıkta altın devir yaşanmamıştır. Sahaf buna razı olan bir insandır. Lakin son devirlerde bu krizde önemli problemler oldu. İşletme masraflarının karşılanması bayağı bizleri yoruyor. Her bakımdan bir belirsizlik var. Memlekette ne olacağına dair işaret yok. Birçok sahaf depolara çekildi. Depolardan internet üzerinden satış yapmaya başladılar. Birtakım sahaflar dükkanlarını kapadı” diye konuştu.
Suat Köknel