HANİFE BAŞ – Kripto paralarda hareket durmuyor. Rekor düşüşlerin akabinde piyasalar tekrar yükselişe geçti. Bitcoin, Ethereum, Dogecoin, Cordana, Ripple ve başka pek çok altcoin…
Haftaya yükselişle başlayan kripto paralarda düşüşün yeni fırsatlar getirebileceği belirtiliyor. Lakin uzmanlar herkesi dikkatli olmaları konusunda tekrar uyarıyor.
Yatırımcı ilgisi sürüyor
Bitcoin, Kasım 2021’de 69 bin dolarla rekor kırmıştı fakat geçen süreçte 17 bin dolar düzeylerine kadar düştü. En düşük düzeyini geçtiğimiz haziran ayında gördü. Yatırımcısını keyifli etmese de tekrar bu hafta itibariyle yükselişe geçti. Şu anda kıymeti 23 bin dolara kadar yükseldi. Son devirde Bitcoin en az üç kere taban yaptı. İkinci en çok alınan coin ethereum da temmuz ayında yüzde 58 kıymet kazandı. Büsbütün öldü denilen bu para yine hayata döndü. Kripto para piyasasının toplam pahası 1.1 trilyon dolara geriledi. Bitcoin’in piyasa bedeli 441 milyar dolar. Ethereum’un 201 milyar dolar, Tether’in 66 milyar dolar, U.S Dolar Coin 54 milyar dolarlık piyasa kıymeti var. Kasım ayında dünyada piyasa büyüklüğü 3 triyon doları yakalamıştı.
Rusya-Ukrayna savaşı, Tayvan gerginliği üzere dünya siyasetinden de etkilenen kripto paralarda yeni büyük bir gelişme olmazsa artış trendinin sürmesi bekleniyor. En berbatın geride kalabileceği belirtiliyor. Yüksek enflasyon ve faiz oranlarındaki artış da kesimi etkileyen başka ögeler. Bitcoin’in düşüşünde elektrikli araç üreticisi Tesla’nın atağı de tesirli oldu. Tesla 2021’de Bitcoin’e 1.5 milyar dolar yatırım yapmıştı. Lakin son süreçte bu yatırımın yüzde 75’ini sattığını duyurdu.
Kripto para piyasalarındaki genel düşüşe rağmen Türk yatırımcıların ilgisi devam ediyor. Lakin geçmişe nazaran daha temkinliler. Kripto para ünitelerinin taban yapmasından yararlanmak isteyenler var. Türkiye hala kripto paranın ilgi gördüğü ülkeler ortasında lakin batan borsalardan ders alan yatırımcıların daha temkinli olduğu görülüyor.
Artış devam eder mi?
Marmara Üniversitesi Görsel Bağlantı Tasarımı Anabilim Kolu Lideri ve Dijital İrtibat Araştırmacısı Doç. Dr. Ali Murat Kırık, kripto parada son periyotta üst yanlışsız bir ivme bulunduğunu anımsatarak, “2022 itibariyle dalgalı, inişli ve çıkışlı bir grafik çizen kripto paralara yönelik inancın geçtiğimiz yıllara oranla kaybolduğu göze çarpıyor. Sabit coinler Terra ve Luna’nın çöküşünün akabinde piyasadan önemli çekilmeler yaşandı. Bu durum önemli bir itimat sarsıntısı oluşturarak kripto paraların balon olabileceğine dair telaffuzların artmasına neden oldu.
Ancak son günlerde piyasada olumlu bir tablo çiziliyor. Bitcoin bu hafta yaklaşık yüzde 13 oranında arttı ve haziran ortasından bu yana birinci sefer 23.000 doların üzerinde süreç gördü. ABD’de açıklanan enflasyon bilgileri de Bitcoin’in yükselişine yönelik kıymetli bir husus olarak göze çarpıyor. Bilhassa Bitcoin 24.000 dolar düzeyinde kalarak direnci kırabilir. Önümüzdeki aylarda 27.000-28.000 dolar düzeyine yükseleceğine dair öngörüler de var. Kısa vadeli yatırımcıların al-sat yapması ister istemez çıkışın yavaşlamasına neden oluyor. Kripto para üniteleri bilhassa enflasyona karşı yatırımcıları koruyor. Ama piyasadaki dengesizlik, itimat ortamının yok olması ve para siyasetlerinin kripto piyasasına direkt sirayet etmesi nedeniyle sert iniş ve çıkışlar gözlemleniyor. Aylık ABD enflasyon datalarının açıklanmasından sonra olumlu bir tablo çıkar ve FED faiz artırımı gerçekleştirmezse kripto para piyasasının canlanacağı ve yatırımcının Bitcoin ve öteki kripto para ünitelerine ilgi göstereceğini söyleyebilmek mümkün” değerlendirmesini yaptı.
Kırık, şu ikazlarda da bulundu: “Unutulmaması gereken bir öbür nokta ise kripto para dolandırıcılığı. Ne yazık ki kripto paralardaki anlık sert düşüşlerin bir öbür nedeni ise dolandırıcılık oluyor. Bilhassa son günlerde tüm Solana ekosisteminin prestijini zedeleyebilecek kıymetli bir rapor yayınlandı.”
Yavaş bir toparlanma var
Bybit Türkiye Araştırma Müdürü Beste Naz Süllü, kripto para piyasalarının haziran ayında tabanı görmesinin akabinde son 1.5 aydır yavaş bir toparlanma evresine girdiğini anımsattı. Süllü, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Bitcoin piyasanın ana şoförü olarak kalmaya devam ediyor. Bitcoin’in birinci etapta 26.500 dolar ve sonrasında 30.000 dolar düzeyine çıkması kelam konusu. Eylül ayına gerçek bu hareketin gelmesini bekliyoruz. Regülasyonların 2023 yılına ertelenmesi ve ekim ayındaki Ripple davası, kripto paralar için yükseliş manasına gelebilir. Ancak yıl içerisinde Bitcoin’in en fazla yükselişlerde 36.000-38.000 dolar aralığında olmasını beklediğimizi belirtmek isterim. Ethereum’un 19 Eylül’de madencilik yapısını değiştirmesi, PoW’dan PoS’a geçmesi DeFi piyasasını hareketlendirebilir ve kripto paralara ait yükseltici etmen yaratabilir.”
Süllü, yatırım yapacaklara da şu tavsiyelerde bulundu: “Birçok yatırımcı bu uzun ayı ziyanla kapattı. Hala daha etkin ve yeni adres sayılarında toparlanma görmesek de Bitcoin’in taban yaptığına dair birçok bilgi ve analist görüşleri sıralanıyor. Bu nedenle kripto varlıkların geleceğine dair yatırım yapmak isteyen yatırımcılar mevcut düzeylere odaklanabilir ve piyasa ile olan küslüğünü tekrardan gözden geçirebilir. Başta Ethereum’un tabandan dönüşü olmak üzere hareketlilik beklediğimiz piyasa için bu düzeyler birebir vakitte altcoin yatırımları için de sepet oluşturma fırsatı sunuyor.”
BİTCOİN’DEN TEPE VE DİP
Bitcoin 2013 yılında 189 dolardan süreç görüyordu.
2014 yılında 526 dolar pahaya ulaştı.
2017’de 4 bin doları gördü.
2018’de 7.558 dolarla süreç yaptı.
2019’da 7.196 dolar oldu.
2020’de 29 bin doları yakaladı.
2021 yılı kasım ayında ise 69 bin dolarla tepe yaptı.
Geçen süreçte 17 bin dolarla tabanı gördü.
Ağustos 2022 itibariyle 23 bin dolar düzeyine geri çıktı.
Yarın: Yabancı borsalar Türkiye’de