1) MAZARS’IN KARARI NE MANAYA GELİYOR?
FTX’in bir periyot en büyük rakibi, kısa bir müddetliğine de kurtarıcısı pozisyonunda olan Binance gerilimli günler geçiriyor. Son olarak 16 Aralık günü, milletlerarası denetleme firması Mazars, ani bir kararla Binance’in rezerv delillerini teyit etmeyi durdurdu.
Basitçe açıklamak gerekirse, rezerv delili, şirketlerin kasasında müşterilerin mevduatlarının karşılığını vermeye yetecek kadar para olduğunu belirten bir rapor. Hasebiyle Mazars’ın aldığı karar Binance’in mali durumuna dair bir güvensizlik işareti olarak algılandı. Binance’den yapılan açıklamada ise Mazars’ın tüm kripto şirketleriyle olan iş birliklerini askıya aldığı vurgulandı.
Mazars sözcüsü, kamuoyunun raporların ziyadesiyle kısıtlı olduğunu kavrayamaması nedeniyle kripto şirketlerinin teyidine en azından şimdilik son verildiğini belirtti. Açıklamada, “Teyit raporları bir garanti ya da denetleme yorumu olarak görülmemeli. Yalnızca tarihin muhakkak bir noktasındaki bir bahisle ilgili olarak üzerinde uzlaşılan prosedürler bağlamında sonlu bulgulardan oluşan raporlar bunlar” tabirleri kullanıldı.
Binance sözcüsü, ortalarında “Dört Büyükler” olarak bilinen tanınmış denetçi şirketlerin de bulunduğu birçok alternatife müracaatların çoktan yapıldığını lakin şimdi olumlu bir karşılık alınamadığını belirtti. Bu da Binance’in raporlarını, en azından şimdilik, rastgele bir saygın kurumun dış kontrolü olmadan kamuoyuyla paylaşacağı manasına geliyor.
Geçtiğimiz günlerde Wall Street Journal’a konuşan hukuk uzmanı John Reed Stark da tıpkı noktanın altını çiziyor ve Mazars raporlarının Binance içinde finansal denetimlerin gücüne dair bir şey söylemediğini belirtiyordu. (Sam Bankman-Fried’in FTX’teki kayıplara karşın Alameda Research’e 4 milyar dolar daha aktardığının ortaya çıkması, denetim düzeneklerini da tartışmaya açtı.) Wall Street Journal’ın aktardığına nazaran, Mazars raporunda Binance’in durumu güzel görünmekle birlikte Bitcoin borçlarının Bitcoin varlıklarının 245 milyon dolar üstünde olduğuna dikkat çekiliyordu. Bloomberg ise şirketin 75 milyar dolarlık rezervlerinin neredeyse tamamının kendi stabil kripto parası BUSD ile Binance’in kendi ünitesi olan BNB cinsinden olduğunu duyurdu.
2) BINANCE SALI GÜNÜ ÇEKİM SÜREÇLERİNİ NEDEN DURDURDU?
Geçen hafta başında FTX’in kurucusu Sam Bankman-Fried’in gözaltına alınması ve ABD hükümetinin Binance hakkında soruşturma başlattığına ait bir haber, müşterilerde soğuk duş tesiri yarattı.
Şirketin açıklamasına nazaran 12-14 Aralık tarihlerinde 6 milyar dolarlık yatırım Binance’ten çekildi. Bu çıkışın 3 milyar dolardan fazlası 13 Aralık’ta 24 saatlik bir vakit aralığında yaşandı. (Haziran ayından bu yana Binance’te bu kadar büyük bir günlük aşağı hareketlilik görülmemişti.)
Binance’in kısaca “CZ” olarak tanınan CEO’su Twitter’dan yaptığı açıklamada bu durumu “her zamanki işler” diye nitelendirdi ve “daha evvel de yaşadık bunu” dedi. Şirketin açıklamasında para çıkışının karşılanmasında rastgele bir zorluk yaşanmadığına dair teminatlar verildi.
Ne var ki Binance’in tekrar 13 Aralık günü, “stabil” kripto paralar ortasında sayılan USDC’de çekim süreçlerini 8 saatliğine durdurması da bir huzursuzluk işareti olarak algılandı.
Zira kripto yatırımcıları çok misal bir olaya 1 ay evvel FTX’in iflasından çabucak evvel şahit olmuştu. Hafızaları tazelememiz gerekirse, o günlerde şirketin borçlarını ödeyebilirliğine ait soru işaretleri müşterileri paniğe sürüklemiş, bunun sonucunda FTX çekim süreçlerini durdurmak zorunda kalmıştı. Birkaç gün sonra FTX’in iflasını açıklamasıyla bu paniğin yersiz olmadığı anlaşılmış ve müşterilere ilişkin paranın en az 8 milyar doları buhar olup uçmuştu.
CZ yaptığı açıklamada Binance’in 13 Aralık’ta yaşadıklarının FTX’le kıyaslanamayacağını, 8 saatlik durdurmanın bir bankanın kapalı olmasından kaynaklandığını söyledi.
Ancak Binance çalışanlarına gönderilen ve NPR’ın ulaştığı bir iç yazışmada CZ, salı gününün tek seferlik bir durum olmadığını ve kesimin “tarihi bir an yaşadığını” belirtiyordu.
CZ, “Önümüzdeki birkaç ayın sarsıntılı geçmesini bekliyoruz ancak bu zorlayıcı devri aşacağız. Bu süreçten güçlenmiş olarak çıkacağız. Bu kurum uzun ömürlü olacak halde inşa edildi. Kripto kışlarından sağ çıkarız” sözlerini kullanıyordu.
3) ABD ADALET BAKANLIĞI’NIN SORUŞTURMASININ SEBEBİ NE?
Binance’le ilgili bir öteki gelişme de ABD Adalet Bakanlığı’nın başlattığı kara para aklama soruşturması.
Finans cürümleri maddelerini ihlal edip etmediği mercek altına alınan şirketin, 2022’de 10 milyar kıymetinde yasa dışı ödemeye aracılık etmiş olabileceği belirtiliyor. Savcılar Changpeng Zhao ve başka yöneticiler hakkında iddianame oluşturma seçeneğini pahalandırıyor.
Böyle bir durumda CZ kara para aklama komplosu, lisanssız para transferi, kabahat yaptırımlarının ihlali üzere suçlamalarla karşı karşıya kalabilir.
4) PİYASANIN GENELİNDE DURUM NE?
Diğer yandan piyasanın genelinin kripto kışından sağ çıkıp çıkamayacağı tartışmaları da sürüyor. 32 milyar dolar bedelindeki FTX’in çöküşünden 2 hafta kadar sonra bu defa kripto bazlı kredi şirketi BlockFi iflas bayrağını çekti. BlockFi, birkaç ay evvel başlayan “kripto kışında” FTX’in kurtardığı şirketlerden biriydi.
ABD ‘nın faizleri yükseltmesiyle yatırımcılar, riskten ve teknolojiyle alakalı yatırım araçlarından kaçmaya başladı. Bunu en düzgün kripto paraların kıymetindeki düşüşte gördük. En güçlü kripto para olan Bitcoin, 2022’de yüzde 60’tan fazla geriledi.
Bu ortamda iflasından kaygı edilen bir öteki kripto şirketi de Genesis. Genesis geçen ay Twitter’dan yaptığı açıklamada yatırımlarının 175 milyon dolarının bir FTX hesabında kaldığını duyurmuştu.
Bir öteki deyişle ismi FTX’le yan yana gelen tüm şirketler için kaygılar kelam konusu. Binance’le ilgili soru işaretlerinden biri de bu. Çünkü Kasım ayında FTX’in mali durumu ve Alameda Research’le olan çok yakın alakası bir haber aracılığıyla tartışmaya açıldığında, CZ, FTX’in kendi para ünitesi olan FTT cinsinden tüm yatırımlarını geri çekmişti. Diğer yatırımcıların kaçışını hızlandıran ve FTX’in geleceğine gölge düşüren bu olayın akabinde iki şirket ortasında bağlayıcı olmayan bir satın alım kontratı yapılmıştı.
Ancak kripto piyasasında bir kanaat lideri kabul edilen CZ’nin birkaç saat içinde bu mukaveleden geri adım atması FTX’in sonunu garantiledi. O günden beri Binance, Cypto.com üzere piyasa şirketleri, mali durumlarının güzel olduğunu ortaya koymak için büyük gayret sarf ediyor. En başta belirttiğimiz üzere Binance’in Mazars’tan aldığı rezerv delili teyit hizmeti de bu gayretlerin değerli bir kesimiydi.
NPR’ın “Binance was evvel FTX’s rival and possible savior. Now it’s trying not to be its sequel” ve Market Insider’ın “Binance, the world’s biggest crypto exchange, is now under intense scrutiny after the FTX debacle. Here are 5 things you need to know.” başlıklı haberlerden derlenmiştir.