Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Cumhurbaşkan Recep Tayyip Erdoğan ve Suriye Devlet Lideri Beşar Esad’ın potansiyel görüşmelerine dair somut bir karar ya da aksiyon olmadığını söyledi.
|
Suriye’de protestoların şiddetle bastırılmaya çalışılmasıyla 15 Mart 2011’de başlayan ve hala devam eden, terör örgütlerinden devletlere birçok tarafın dahil olduğu, 2. Dünya Savaşı sonrası devrin en kanlı çatışmalarından olan Suriye İç Savaşı Şam idaresinin Batı dünyasıyla ilişkisini kopardı. Şam’ın ülkenin birtakım kısımlarında denetimi kaybetmesiyle oluşan güç boşluğundan faydalanan IŞİD üzere radikal İslamcı kümeler da savaşın tarafı haline geldi. Türkiye, savaş boyunca Esad’ı devirmeye çalışan muhalif kümelere takviye verdi. Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı ve Ahmet Davutoğlu’nun Başbakanlığı’nda Türkiye, artan IŞİD hücumları nedeniyle Şah Fırat Operasyonu’nun düzenleyerek TSK’yı Suriye’ye soktu ve Süleyman Şah’ın naaşını taşıdı. Türkiye, Suriye’nin kuzeydoğusunu terör örgütü olarak tanıdığı SDG’nin denetim etmesini de bir ulusal güvenlik tehdidi olarak görüyor. ABD’nin IŞİD’le gayret ve devamında SDG ile YPG’yi desteklemesi, Ankara-Washington sınırında bir gerginlik konusu. Türkiye 2016’dan bu yana Suriye’nin kuzeyine 4 kapsamlı operasyon düzenledi. Bu harekatlar 2016’da Cerablus, El-Bab ve Halep’e yapılan Fırat Kalkanı, 2018’de Afrin ve Halep’e yapılan Zeytin Kısmı, 2019’da Rasulayn ve Tel Abyad’a yapılan Barış Pınarı, 2020’de İdlib’e yapılan Bahar Kalkanı harekatları. Cumhurbaşkanı Erdoğan, savaş boyunca Esad zıddı birçok telaffuz kullandı, Suriye önderine “katil”, “terörist” dedi, “Muhaliflerin Esad’ı indireceğini” söyledi. Bu devirde birçok AKP yetkilisi ve iktidara yakın medya kuruluşu Esad’a ‘Esed’ diye hitap etmeye başladı. 2022’de Türk dış siyaseti İsrail, Mısır ve Ermenistan üzere geçmişte krizler yaşadığı ülkelerle olağanlaşma sürecine girerken Şam da gündeme geldi. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, 2022’nin Ağustos ayındaki bir konuşmasında Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile Ekim 2021’de görüştüğünü kamuoyuna duyurdu. Ankara’dan Şam ile de olağanlaşma sürecine girilebileceğine dair sinyaller gelmeye başladı. Cumhurbaşkanı, Endonezya’daki G20 başkanlar tepesi sonrası yaptığı açıklamada, Esad ile ilgili soruya, “Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Haziran seçiminden sonra bir sil baştan yapabiliriz” formunda konuşmuştu. Erdoğan 23 Kasım’da yaptığı küme toplantısında da, “Esad ile görüşme olabilir, siyasette küslük dargınlık olmaz eninde sonunda adımlarımızı atarız” dedi. Erdoğan ve Esad, son olarak 2011 yılında telefonda görüşmüştü. |
Erdoğan’dan Esad’la görüşme açıklaması
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Endonezya dönüşü, “Türkiye Körfez ülkeleriyle alakaları olağanlaştırdı. Mısır’la da tahlil noktasında diplomasi çalışmaları var. Siz ‘Vakti, saati geldiğinde Esad’la da görüşebiliriz’ demiştiniz. Bu açıklamanızın akabinde Rusya ‘Böyle bir görüşme olursa, mesken sahipliği biz yapabiliriz’ demişti. Bu iki ülke ile ilgili son gelişmeler ne durumda?” sorusuna, “Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Vakti, vakti geldiği anda oturur, kıymetlendirir, ona nazaran de bir yenilemeyi yapabilirsiniz. Şu anda Türkiye olarak bu bahislerde düşünceli olduğumuz ülkelerle bağlantıları tekrar ele alabiliriz. Hele hele Haziran seçiminden sonra bir sil baştan yapabiliriz. Ve buna nazaran de yolumuza inşallah o formda devam edebiliriz.” cevabını vermişti.
Esad’dan Türkiye açıklaması
Suriye Devlet Lideri Beşar Esad, Suriye medyasına iç ve dış siyasette son duruma ait açıklamalarda bulundu. Suriye’nin komşu ülkelerle alakalarına değinilen söyleşide Esad, Türkiye’yle “istihbarat düzeyinde” toplantıların gerçekleştiğini lakin ikili görüşmelerin düzeyinin “yakında artırılacağını” söyledi.
Suriye Devlet Lideri Esad, “Türkiye, Suriye’nin taleplerini karşılamaya hazır olduğunu gösterdi” dedi ve ekledi: “Suriye, Türkiye’den kelam değil, icraat bekliyor.”