İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) cuma günü yapılan toplantısı, iş dünyası ile Merkez Bankası ortasındaki tansiyonu yükseltti. Karşılıklı tenkitler ve salvolar, Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun son açıklamasıyla şimdilik küllendi.
Peki tartışma nasıl başladı? Kavcıoğlu, İSO toplantısında iki bahse yük vererek, ‘stokçuluk’ ve ‘ucuz TL kredisi alınıp, bunun dövize çevrildiği’ suçlamasında bulundu.
İşverenlerin çatı örgütleri ve odalar da cuma gününden bu yana yaptıkları açıklamalarla Kavcıoğlu’na tenkitler yöneltti. Piyasalarda belirli malzemelere erişim külfeti olduğunu anlatan patron örgütleri, siparişleri yetiştirmek açısından belirli ölçülerde alım yaptıklarını, bunun da kâr maksatlı olmadığını öne sürüyor.
KAVCIOĞLU: LİSTE VAR BENDE
“Sanayici ucuz kredi alıp stokçuluk yapıyor. ‘Dövizi bozun’ diyoruz. Herkes döviz aldı. Biz bu sayıları takip ediyoruz. Sanayi odaları dahil listesi var bende. İstanbul Sanayi Odası, İstanbul Ticaret Odası, Ankara Ticaret Odası, Ankara Sanayi Odası hepsinin listesi var. Hem bu kredilerle döviz alacağız, sonra ucuz kredi alamadığımız vakit şikayet edeceğiz. Lakin yüzde 40-50 bu türlü bir faiz oranı yok. Varsa söyleyin ben takip edeceğim. Kamu bankaları yüzde 18’in altında faizle 500 milyar TL kredi verdi. Alan firma sayısı da çok” diyen Kavcıoğlu’na birinci reaksiyon toplantıda çabucak yanındaki İSO Lideri Erdal Bahçıvan’dan geldi.
BAHÇIVAN: BUNLAR ÇOK TEHLİKELİ İTHAMLAR
“Bunları çok tehlikeli ithamlar olarak görüyorum. Kendisini enflasyona karşı korumak için stok tutan sanayiciyi itham altına alırsak, Türk endüstrisine karşı büyük haksızlık yapmış olursunuz” ikazında bulunan Bahçıvan, ucuz kredi savı için de “Bunun prosedürünü de söyleyin bize o halde” diye seslendi.
GÜLSÜN: SAYILAR UYUŞMUYOR
Plastik Sanayicileri Derneği İdare Heyeti Lideri (PAGDER) Selçuk Gülsün ise Kavcıoğlu’nun savlarına sayılarla karşılık verdi: “Pandemi öncesinde endüstricinin 70 milyar dolar civarında dövizi vardı. Artık ise bu 76 milyar dolar düzeyinde. Bu bilgileri, Merkez Bankası Lideri’nin ‘dövize eğilim var’ sözü ile uyumlu görmedim” dedi. Gülsün, endüstricinin kendi kesimlerinde yapısal olarak ağır hammade ve orta mali ithalatı yaptığını, fiyatlamaların da mahallî para değil dövizle olduğunu hatırlattı.
Bu nedenle endüstricinin dövize muhtaçlık duyduğunu söyleyen Gülsün, finansmana erişim konusunda da ezalar yaşandığını anlattı. Gülsün, kurların yüzde 350 arttığı bir periyotta kredilerin yüzde 300’ün altında arttığını belirterek, “Bankalar gösterge faizi ile borçlanıp, yüzde 40-45 ile para sunuyor. Endüstrici önünü göremediği için bu krediye almaya pek de istekli olmuyor. Son yapılan düzenlemelerle de vadeler düzgünce kısaldı. İçeride şirketlerin piyasa dışında borçlanması imkânsız hale geldi. Bu manada piyasada önemli bir daralma yaşanabileceğini düşünüyorum” dedi.
HİSARCIKLIOĞLU: FİNANSMANA ULAŞIM ZORLAŞTI
Tepkiler, Kavcıoğlu’nun katıldığı bir başka toplantı olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Kesim Meclisleri İstişare Toplantısı’nda da devam etti. TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu, Kavcıoğlu’nun da bulunduğu toplantıda şu konuşmayı yaptı:
“Yurt içinde enflasyon ve üretim maliyetlerindeki artışların yanı sıra, tüm dünyada yükselen hammadde ve güç fiyatlarıyla da karşı karşıya kaldık. Son devirde, finansmana ulaşım zorlaşmış, her vilayet ve ilçemizdeki firmalarımızdan bu istikamette gelen şikâyetler artmıştır. En büyük düşünceyi da; en fazla gözetilmesi gereken küçük ve orta ölçekli işletmelerimiz yaşamaktadır. Kredi faizlerindeki yükselişin yanı sıra, kredi limitlerinin gerçek olarak daraltıldığı ve kullanımda kasvetler yaşandığı iletilmektedir. Merkez Bankası fonlama faizi yüzde 14, mevduata verilen ortalama faizler yüzde 20 civarındayken, birtakım bankaların ticari kredilere yüzde 30 ila 50 ortasında faiz uyguladıkları görülmektedir. Kimileri da hiç kredi vermemektedir.”
KAVCIOĞLU’NDAN GERİ ADIM
Kavcıoğlu, sanayicilerle yaşadığı tartışmanın akabinde TOBB’da bir ortaya geldiği gerçek dal temsilcilerine ‘stokçulukla’ ilgili kelamlarının yanlış anlaşıldığını söyledi. Kavcıoğlu, “Hiç kimseyi stokçulukla suçlamadım, düşük faizli TL kredisiyle döviz alanları kastettim” dedi.
“Reel bölümle ortamıza kimse giremez. Benim stokçulukla ilgili bir ima ya da suçlamam olmadı” diyen Merkez Bankası Lideri Kavcıoğlu, verilen takviyelerin kurlar ve enflasyonda istikrarsızlık oluşturmayacak formda kullanılmasında kararlı olduklarını söz etti. (EKONOMİ SERVİSİ)