2022 Kamu İşçisi Seçme İmtihanı (KPSS), birtakım soruların Yediiklim Yayınları tarafından hazırlanan deneme imtihanlarındaki sorularla birebir olduğu tezlerinin akabinde iptal edildi.
İptal kararı, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından düzenlenen imtihanlar için birinci değil.
1973 – ÜNİVERSİTE YERLEŞTİRME SINAVI
1973 yılında yapılan üniversiteye giriş imtihanı, imtihandan evvel soruların çalındığı gerekçesiyle iptal edildi.
Dönemin İstanbul Savcısı, imtihan sorularının kitapçıklarının basıldığı sırada çalındığını duyurdu.
Cumhuriyet gazetesi müellifi Şükran Soner, Nisan 2011’de kaleme aldığı köşe yazısında soruların çalınmasını şöyle anlattı:
“Çemberlitaş Sineması’nın üstündeki ünlü özel dershanede vazife yapan bir öğretmen, imtihan gününden iki gün evvel gazeteye, elinde not aldığı bir küme matematik, fen sorusuyla gelmişti. İsmi geçen dershanede öğretmen olduğunu, kelam konusu soruların önüne konulup, yanıtları ile dershanedeki bir küme öğrenciye vermesinin istendiğini anlatmıştı.
“Merak edip kurcalayınca, imtihanda sorulacak sorular olduğunu öğrendiğini, bu nedenle de kimselere göstermeden çalışma için tuttuğu not kâğıtlarının örneğini getirdiğini belirtmişti. Sorular ve yanıt anahtarlarının verildiği öğrencilerin aşikâr sağ siyasal bir kümeden, tahminen de para karşılığı seçildiği izlenimi edinmişti.
“Akşamüstü saatleri olduğu için, avukatlara danışarak sonraki gün gazete ismine notere gitmiş, kelam konusu soru notlarının, yanıt anahtarları ile birlikte, imtihandan bir gün evvelki tarihle elimde olduğuna ait, fotokopili tutanak tutturmuştum. Öğretmenin haklı kestirimi imtihan sonrası kitapçıkta karşılığını bulmuş, 7 Temmuz tarihli Cumhuriyet’te ‘Üniversitelerde skandal’ başlığı altında yayına başlamıştık.
“Tabii resmi ağızlar soruların çalınmış olduğu savımıza karşı bir dizi yalanlama açıklamaları yapmışlardı. Birinci itiraz elbette bir küme soru olgusu üzerinden, tesadüf teziyleydi. Meğer kelam konusu o bir küme soruyla, bütün ilgili yükseköğrenim kurumlarında muvaffakiyet için garanti puan farkı kelam konusuydu… Kararlı, günlerce süren yayınlarımızdan sonra, evvel soruların çalındığı kabul edildi, sonra da imtihanlar iptal edilerek yenilendi.”
1992 – ANADOLU LİSELERİ SINAVI
Hürriyet gazetesi muhabiri Hürmet Öztürk, 23 Mayıs 1992 tarihinde gerçekleştirilecek Anadolu Liseleri imtihanı sorularının bulunduğu kitapçığın satıldığı argümanlarını araştırdı. İmtihandan bir gün evvel kitapçığı ele geçirdiğini belirten Öztürk, bu savını noter aracılığıyla tasdik ettirdi.
Bunun akabinde da imtihan ÖSYM tarafından iptal edildi.
1999 – ÖĞRENCİ SEÇME SINAVI
1999 yılında yapılan Öğrenci Seçme İmtihanı (ÖSS) imtihanı öncesi Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nin Bağlarbaşı’ndaki yerleşkesinde soru kitapçıklarının bulunduğu çuvaldan iki kitapçık çalındı.
Ardından da imtihan iptal edildi ve ileri bir tarihe ertelendi.
Dönemin Yükseköğretim Heyeti (YÖK) Lideri Kemal Gürüz, kamuoyundan özür diledi ve “İptalden diğer dermanımız yoktu” dedi.
2009 – POLİS MESLEK YÜKSEK OKULLARI ÖĞRENCİ ADAYLIĞI SINAVI
Polis Meslek Yüksek Okulları’na giriş için 2009 yılında yapılan imtihan sorularının, kimi dersanelerde öğrencilere deneme testi olarak çözdürüldüğü tezi, imtihanın iptaline yol açtı.
ÖSYM Başkanlığı yaptığı açıklamada, soruların öğrencilere “KPSS deneme sınavı” ismi altında öğrencilere sunulduğunu ve bu denemelerde yer alan 103 sorudan 88’inin, PMYO İmtihanında sorulan 120 sorudan 88’i ile büyük benzerlik gösterdiğini duyurdu.
2010 / 2011 – KPSS
Bir başka iptal de 2010 yılında yapılan KPSS’de gerçekleşti.
Sınav öncesinde sorular sızdırılmış, yüzlerce aday da tüm soruları yanlışsız karşılık vermişti.
Bunun anlaşılması üzerine de imtihan iptal edildi.
O devir ÖSYM Başkanlığı vazifesini yürüten Ünal Yarımağan, kopya argümanlarının akabinde vazifesinden istifa etti.
Yerine ise Ali Demir evvel vekaleten sonra da asaleten atandı.
Demir’in başkanlığı devrinde yapılan 2011’deki KPSS’de ise şifre skandalı patlak vermiş, karşılıkların sorulara gizlendiği argüman edildi.
Önce bu argümanları reddeden Demir, daha sonra ise “Şifre var fakat kopya yok” dedi.
Savcılık ise tamamladığı soruşturmada imtihanda cürüm ögesi bulunmadığına hükümederek, takipsizlik kararı verdi.
2011 – YURTDIŞI YÜKSEKÖĞRETİM DİPLOMALARI DENKLİĞİ İÇİN DÜZEY TESPİT İMTİHANI 2. AŞAMA
2011 yılında yapılan Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Denkliği İçin Düzey Tespit İmtihanı 2. Basamak Sınavı’ndaki 100 sorudan 75’inin, bir evvelki yıl yapılan imtihanda çıkmış olduğu belirlendi.
ÖSYM bunun üzerine imtihanı iptal etti.
Dönemin YÖK Lideri Prof. Dr. Yusuf Ziya Özcan, ÖSYM’nin iptal açıklamasından evvel mevzuya ait gazetecilerin sorularına “Söylenen hakikat. Soruların yüzde 70’i ortaktı” cevabını verdi.
‘2000-2013 YILLARI ORTASINDAKİ TÜM ÖSYM İMTİHANLARININ SORULARI ÇALINDI’
2017 yılında “Yeni Kuşak Terör: FETÖ’nün Analizi” başlığıyla yayımlanan bir Polis Akademisi raporunda, 2000-2013 yılları ortasında KPSS, ÖSS, ALES, Askeri Liseler, YDS imtihanları üzere ÖSYM koordinatörlüğünde yapılan tüm imtihan sorularının Gülen örgütlenmesi tarafından çalındığı bildirilmişti.
Raporda örgütün çaldığı soruları “stratejik olarak” kullandığı söz edilmişti:
“ÖSS sorularının tamamı sırf sonlu sayıda imtihan şampiyonu aday adayı ile paylaşılırken FETÖ dershanelerine sorular kısmen verilerek imtihan sonuçlarının çok bozulması ve sorgulanmasının önüne geçilmiştir.”