Köy ortasındaki kilise mimarisiyle dikkat çekiyor

Kars’ın Kağızman ilçesindeki Çengilli köyünde bulunan ve ‘Eğeknamor Manastırı’ olarak da bilinen Çengilli Kilisesi, mimarisiyle dikkat çekiyor.

Yapılış tarihi kesin bilinmeyen Çengilli Kilisesi, kente seyahat emelli giden yerli ve yabancı turistlerin ziyaret ettiği tarihi yapılar ortasında bulunuyor.

Köyün ortasındaki dorukta haç planlı ve kubbeli mimarisiyle dikkat çeken 25 metre yüksekliğindeki kilisede, çeşitli kabartma ve süslemeler de bulunuyor.

“KİLİSENİN ÜZERİNDE ÜÇ FARKLI KİTABE MEVCUT”

Kafkas Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Muhammet Arslan, “Üzerindeki süslemeler ve özelliklerinden hareketle 10-11. yüzyıllarda yöreye hakim olan Bağratlı Hanedanlığı tarafından inşa ettirildiği ileri sürülmekte. Kilisenin üzerinde üç başka kitabe mevcut, bu mevcut kitabeler 14. yüzyıl Gürcü hakimiyeti periyoduna ilişkin ve bu kitabelerin tamir kitabesi olduğunu bilmekteyiz. Tekrar 18. yüzyıla ilişkin diğer bir kitabenin de varlığından da her ne kadar bahsedilse de günümüze ulaşamamıştır. 19. yüzyılda bir periyot Ermeni vatandaşlar tarafından kilise kullanılmış, akabinde 93 Harbi’nde 40 yıllık Rus işgali esnasında Ruslar tarafından da kilisenin kullanıldığını biliyoruz” dedi.

Arslan, kilisenin mimari yapısı hakkında da şu bilgileri verdi: “Serbest haç planlı ve kubbeli bir kilise. Özelikle de üzerinde saçak kısımlarında ve kubbe külahında kabartma, birtakım geometrik ve bitkisel süslemeler mevcut. Bunun dışında tekrar iç mimarında da figüratif süslemelerin olduğunu söyleyebiliriz. Kars ve etrafındaki coğrafya 9 ve 11. yüzyılları ortasında bu bölgede karar süren Bağratlı Hanedanlığı için çok değerli. Selçuklu Türklerinin de 1064’te Sultan Alparslan’nın Ani’yi fetih etmesiyle, bu etraftaki Bağratlı yerleşimlerinin de Türk hakimiyetine geçtiğini söyleyebiliriz.”

“KÖYÜN TAM ORTASINDA VE TEPEDE”

Ziyaretçilerden Öztürk Güneri ise “Kars’ta gezerken Kağızman Çengilli köyünde bir kilise olduğunu söylediler. Köye gittim, kiliseyi ziyaret ettim. Kilisenin mimari yapısı çok yeterli fakat tamir istiyor. Bu kilise köy halkı tarafından korunmuş lakin restore edilirse daha da uygun olur. Kilisenin pozisyonu çok hoş. Köyün tam ortasında ve bir dorukta, o yüzden de ayrıyeten hoş gözüküyor” dedi.

Köy sakinlerinden Yılmaz Polat da “Hâlâ gelen turistler var, ayin yapanlar var. Ben çocukken hatırlıyorum, o vakit daha çok turist geliyordu” tabirini kullandı. (AA)