Kültür ve Turizm Bakanlığı, Büyükşehir Belediyesi, Kemalpaşa Belediyesi ve Kemalpaşa Organize Sanayi Bölgesi’nin dayanağıyla İzmir’in en eski yerleşimi olan 8 bin 850 yıllık Ulucak Höyüğü’ndeki hafriyat çalışmaları sürüyor. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Protohistorya ve Ön Asya Arkeolojisi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özlem Çevik‘in 2009’da hafriyat başkanlığını devraldığı höyükteki çalışmalarda, tarihleri 7 bin 800 ile 8 bin yıl ortasında değişen 5 insan figürünü bulundu.
Çalışmalar hakkında bilgi veren Prof. Dr. Çevik, Ulucak Höyüğü’nün İzmir’in birinci yerleşim yeri olduğunu belirterek, “Ulucak Höyük, İzmir’in birinci çiftçi köy yerleşimi olması açısından kıymetli. Yani Batı Anadolu’nun en erken Neolitik merkezlerinden biri. Günümüzden 8 bin 850 yıl öncesinden 1100 yıl boyunca kesintisiz olarak iskan edilmiş. 2022 yılı hafriyat döneminde 5 insan figürlü eser bulduk. Tümü de kilden yapılmış. Kimisi bir bütün olarak bulundu ki bu durum ender. Genelde başı kırık halde ele geçiyor. Bazen de yalnızca baş kısmını buluyoruz ya da yeniden bu sene bulduğumuz bir öteki örnekte olduğu üzere kolu bacağı kırık halde de bulunabiliyor” diye konuştu.
Figürleri konutların içinde, avluda ve höyüğün sokağında bulduklarına dikkati çeken Prof. Dr. Çevik, şöyle konuştu:
1960’lı yıllarda bu figürünler ana tanrıçalar olarak tanımlanıyordu. Biz bunların kutsal olmadığını, kurşun dökmek üzere büyüsel niteliklere sahip olduğunu görüyoruz. Doğum, mevt, hasat vakti, meskenlerin inşası, rahmet ve bolluk getirmesi üzere faaliyetlerde kullanılmış ve berbat olasılıkları yok etmesi için kırılıp, atılmış olduklarını düşünüyoruz. Hasebiyle tanrıça değil de günlük hayatın bir modülü olarak bunların kıymetli hayat geçişlerini kutlamak, nazar üzere olumsuz tesirleri yok etmek için üretilmiş olduklarını söyleyebiliriz. Bu eserler 7 bin 800 ila 8 bin yıllık.
