Maske, aralık ve hijyen kurallarından Sıhhat Bakanlığı’nın kararıyla vazgeçilmesi sonrası yaşanan ‘lale bölümü’nde sona gelindi. Tüm dünyada koronavirüs olayları patladı. Maskelere geri dönüşün yaşanırken Türkiye ise şimdi rastgele bir tedbirden bahsetmiş değil.
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Heyeti Üyesi ve Ankara Kent Hastanesi Ağır Bakım İdari Sorumlusu Prof. Dr. Sema Kultufan Turan, haziranın birinci haftasında görülen Kovid-19 olay sayılarındaki azalışın şu anda önemli bir artışa döndüğüne dikkati çekti.
‘Başvuruların yüzde 40’ı müspet çıkmaya başladı’
Turan, “Artan müspet olay sayısı şu anda polikliniklere başvuran şahıslarla ortaya çıkıyor. Polikliniklere viral semptomlarla başvuran bireylerin yüzde 40’a yakını müspet çıkmaya başladı. Sayı giderek artıyor” sözünü kullandı.
Vaka sayılarındaki artışta maske, aralık ve hijyen kurallarının gevşetilmesinin tesirli olduğunu anlatan Turan, “Vatandaşların toplu, kalabalık yerlerde daha çok vakit geçirmesi bizi biraz daha zorlayacak üzere duruyor. Bilhassa bayram devrinin akabinde önümüzdeki iki hafta bizim için aslında çok kritik. Olay sayılarında önemli artışlarla karşılaşabiliriz” diye konuştu.
‘Hastane ve ağır bakıma yatışlar evvelki kadar yüksek değil’
Prof. Dr. Turan, olay sayılarındaki artışın şimdi ağır bakımlara yansımadığına işaret ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Kovid-19’da yaşadığımız başka piklere nazaran tek farklı durum, poliklinik başvurusu hayli yüksek. Fakat hastane ve ağır bakıma yatışlar bir ölçü artsa da daha evvelki artışlar kadar yüksek değil. Bu varyantın özelliğiyle ilgili olabilir, bulaştırıcılığı yüksek fakat hastalık şiddeti şimdi çok ağır değil. Ama etkilenen küme, pandeminin birinci periyotlarda olduğu üzere 65 yaş ve üzeri bireyler ile ek hastalığı olanlar. Bu durumdaki bireylerde yeni varyantta da ağır klinik tablolar oluşabiliyor.”
‘Yeni varyantlardan kaynaklı ülkemizde de dert oluşabilir’
Omicron’un BA.4 ve BA.5 alt cinslerinin şu an dünya genelinde baskın hale geldiğine dikkati çeken Turan, “BA.4 ve BA.5 bulaştırıcılığı çok yüksek iki varyant. Bunlar şu anda Avrupa’nın tesiri altında olduğu varyantlar. Bu durum münasebetiyle Türkiye’yi de etkiliyor. Ülkemizde de önümüzdeki günlerde bu varyantlardan kaynaklı dert oluşabilir. Bu nedenle dikkatli olmak lazım” değerlendirmesinde bulundu. Turan, yeni varyantların hastalık şiddetine ait, şu bilgileri paylaştı:
“Yeni varyantların hastalık şiddetinde çok bariz bir artışa neden olduğunu tabir etmek gerçek olmaz. Zira şimdi elimizde bununla ilgili gereğince bilgi yok. Klinik müşahedelerimize nazaran şu anda çok ağır hastaneye yatış ve ağır bakım gereksinimi göstermiyor bireyler. Önümüzdeki günlerde bu varyantlarla ilgili daha net konuşabilmek mümkün olacak.“
‘Hatırlatma dozu vakti gelenler geciktirmeden aşısını olmalı’
Prof. Dr. Turan, Sıhhat Bakanlığınca yeni hatırlatma dozlarının e-Nabız üzerinden tanımlandığını anımsatarak, şunları kaydetti:
“Hatırlatma dozu vakti gelmiş bireylerin aşılarını geciktirmeden olmaları lazım. Bilhassa bayram devrini atlattık. Önümüzdeki periyotta olaylarda çok şiddetli bir halde artış olabilir. Bu nedenle hatırlatma dozları daha ehemmiyet kazanıyor. Bilhassa ağustos sonu eylül üzere daha dikkatli olunması gerekecek bir periyoda giriliyor. Ağustos başında en geç, aşıların tamamlanmış olması gerekir. Hatırlatma dozlarını tüm yaş kümelerine öneriyoruz ancak bilhassa ileri yaş ve ek hastalığı olanlara ayrıyeten vurgu yapmak gerekiyor.“
‘Kalabalık ve kapalı ortamlarda maske takılmalı’
Kovid-19’la uğraşta her vakit ferdî tedbirlerin kurtarıcı olduğunun altını çizen Turan, dünyanın hiçbir yerinde bariz bir kısıtlamaya gitmenin kelam konusu olamayacağını söyledi.
Kalabalık, kapalı ortamlarda kesinlikle maske takılması, enfekte olduğunu düşünen, viral semptomlar gösterenlerin kendini izole etmesi gerektiğini aktaran Turan, bireylere açık alanlarda olsalar bile aralığa ihtimam göstermelerini önerdi.
Maske zaruriliği yine gelir mi?
Prof. Dr. Turan, “Koronavirüs Bilim Heyeti yakın vakitte tekrar toplanacak mı?” sorusunu, “Şu anda şimdi bize bildirilen bir bilgi yok. Bilim Heyeti olarak devam eden bir süreç yaşıyoruz, toplantılarımızı sonlandırmıştık fakat gereksinim halinde her daim toplanmaya hazırız. Bu gönüllülük temeline nazaran yapılan bir işti zati, biz hala misyonumuzun başında devam ediyoruz. Bilim Konseyi’nin toplanması gerektiğinde bize bilgi geçilir ve bir ortaya geliriz. Ancak önümüzdeki günlere ait şu an için bir bilgi yok” diye yanıtladı.
Sonbaharda hadise sayılarının daha da artacağı ve maske zorunluluğunun tekrar gündeme gelebileceği argümanlarına ait de Turan, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Kişisel tedbirleri şahısların kendilerine bırakmıştık biliyorsunuz, halkımızın da bu hassaslığı göstermesi gerekiyor. Daha fazla tedbir ve kısıtlama gelmemesi için bizim bunu yapıyor olmamız gerekiyor. Bu nedenle ağustos sonuna yanlışsız, eylül başında olay sayıları yani olumlu kişi sayısı, hastane ve ağır bakım yükü alınan kararlarda belirleyici olacaktır. Şimdiden bununla ilgili net bir karşılık vermek çok hakikat olmaz. Önümüzdeki günleri takip edip göreceğiz.“
Mevsimsel grip olaylarında da artış yaşanıyor
Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Sema Kultufan Turan, Kovid-19 harici influenza (grip) hadiselerinde bir artış olup olmadığına yönelik, “Pandeminin birinci ağır ve akut devirlerinde kısıtlamalar olduğu ve maske kullanıldığı için başka viral enfeksiyonlarda bariz bir azalma olmuştu zira bulaş, toplumda yaygınlığı azalmıştı. Lakin son aylarda maskenin ortadan kalkması öbür viral enfeksiyonların da dolanımda ortaya çıkmasına neden oldu” halinde konuştu.
Hastaneye Kovid-19 kuşkusuyla başvurup, tetkiklerde negatif çıkan ve mevsimsel grip semptomları gösteren bireylerin bulunduğu anlatan Turan, “Ağır mevsimsel grip semptomları gösteren, 9-10 gün devam eden önemli halsizlik, boğaz ağrısı, yorgunluk üzere şikayetlerle bize başvuran şahıslar bulunuyor. Kovid-19 harici viral enfeksiyonlar nedeniyle başvuran hastalarda da bir artış olduğunu görüyoruz” tabirlerini kullandı. Turan, mevsimsel grip geçiren şahısların de hastalığı başka insanlara bulaştırmamak için kendilerini izole etmeleri ve maske takmalarının değerli olduğunu kelamlarına ekledi.