Bağımsız kontrol şirketi KPMG’nin dünyanın en büyük şirketlerinde vazife yapan 1.300’den fazla CEO’ya stratejileri ve görünümleri hakkında sorular yönelttiği “Küresel CEO Araştırması”- nın 2022 yılı sonuçları açıklandı.
Dünya Gazetesi’nin aktardığına nazaran, her 10 CEO’dan sekizi (yüzde 86) bir yıllık vakit zarfında bir resesyon beklediğini söylerken, yüzde 71’i bu resesyonun şirket yararlarını yüzde 10’a kadar etkileyeceğini öngörüyor. Üst seviye yöneticilerin büyük çoğunluğu (yüzde 73) resesyonun beklenen büyümeyi sekteye uğratacağına inanıyor. Bununla birlikte, 4’te üçü (yüzde 76) yaklaşan resesyon öncesinde şimdiden önlem hedefli adımlar attıklarını da belirtiyor.
YÜZDE 58’İ RESESYONUN HAFİF VE KISA OLMASINI BEKLİYOR
Araştırmaya nazaran başkanların yüzde 58’i hafif ve kısa müddetli bir resesyon bekliyor. Üst seviye yöneticilerin yüzde 14’ü, 2022’nin başlarına (yüzde 9) kıyasla biraz daha yüksek bir oranla, bugünün en acil telaşları ortasında resesyon konusu olduğunu belirtirken pandemi yorgunluğu ise yüzde 15 ile listenin başında yer alıyor.
Bu telaşlara karşın üst seviye yöneticiler, KPMG’nin şubat ayında 500 CEO ile yaptığı “CEO Pulse” araştırmasına (yüzde 60) kıyasla önümüzdeki 6 ay için iktisadın dayanıklılığına besbelli bir formda daha fazla inanç duyuyor (yüzde 73). Ayrıyeten, önderlerin yüzde 71’i global iktisadın önümüzdeki 3 yıl içindeki büyüme beklentilerinden (2022’nin başlarında yüzde 60) ve neredeyse her on CEO’dan dokuzu (yüzde 85) şirketlerinin önümüzdeki 3 yıl içindeki büyümesinden emin olduklarını tabir ediyor.
KPMG’nin 2022 yılı Global CEO Araştırması’nda öne çıkan öbür sonuçlar ise şunlar:
YÜZDE 39’U İŞE ALIMLARI DURDURDU, İŞTEN ÇIKARMALAR DA YOLDA
Ekonomik çalkantıların devam etmesi nedeniyle CEO’ların yüzde 39’u hâlihazırda işe alımları dondurmuş durumda, yüzde 46’sı ise önümüzdeki 6 ay içinde iş gücünü küçültmeyi düşünüyor. Bu nedenle toplu istifaların yavaşlaması bekleniyor. Bununla birlikte, CEO’ların üç yıllık görüşleri daha optimist olup yalnızca yüzde 9’u bu müddet zarfında işçi sayısını daha fazla azaltmayı planlıyor.
ŞİRKETLERİN %40’I DİJİTAL DÖNÜŞÜME ORTA VERDİ, ORAN ARTACAK
Beklenen resesyon, şirketleri kısa vadeli dijitalleşme stratejilerini yine gözden geçirmeye itiyor. Her beş CEO’dan dördü, şirketlerini beklenen resesyona hazırlamak için dijital dönüşüm stratejilerine orta verdiğini yahut yavaşlattığını belirtiyor. Şirketlerin yüzde 40’ı dijital dönüşüm stratejilerine orta verirken, yüzde 37’si önümüzdeki 6 ay içinde bu stratejilerine orta vermeyi yahut yavaşlatmayı planlıyor.
Katılımcıların yüzde 70’i yatırımlarını dijital fırsatlara kaydırmak ve dijital açıdan geride kaldıkları alanlardan çıkmak için daha süratli olmaları gerektiğini söylüyor.
Katılımcıların 4’te birinden fazlası daha uzun vadede dijitalleşmeyi ve iş ilişkilerini geliştirmenin, önümüzdeki 3 yıl içinde büyüme maksatlarına ulaşılması noktasında hayati ehemmiyet taşıdığına inanıyor. Yüzde 74’ü ise şirketlerinin stratejik, dijital ve ÇSY (çevresel, toplumsal ve yönetişim) yatırımlarının ayrılmaz bir formda birbiri ile irtibatlı olduğu konusunda hemfikir.
Araştırmada, gelişen yıkıcı teknolojiler, önümüzdeki 3 yıl içinde iş büyümesine yönelik en büyük risk olarak ortaya çıktı. Buna ek olarak CEO’lar; prestij, düzenleyici ve operasyonel problemler ve iklim değişikliği üzere bahisleri da büyümeye yönelik en kıymetli riskler ortasında gösterdi. Prestij riski – şirketle ilgili müşterilerde yahut kamuoyunda olumsuz algı – CEO’lar ortasında 2022’nin başlarına kıyasla daha fazla kaygı yaratıyor.
Şubatta yüzde 3 olan oran, ağustosta yüzde 10’a yükseldi. Ayrıyeten jeopolitik zorluklara cevap olarak şirketlerin yüzde 51’i Rusya ile çalışmayı durdurdu ve yüzde 34’ü önümüzdeki 6 ay içinde bunu yapmayı planlıyor.
SİBER GÜVENLİK ARTIK ÇOK ENDİŞELENDİRMİYOR
Geçtiğimiz yıl büyümeye yönelik riskler ortasında birinci beşte yer alan siber güvenlik ise sıralamada geriledi. CEO’ların yalnızca yüzde 6’sı siber güvenlik konusunu en kıymetli risk olarak belirtti, bu oran Şubat 2022’de yüzde 17 düzeyindeydi. Bununla birlikte siber ortamların gelişimi sürüyor. İştirakçilerin yüzde 77’si şirketlerinin bilgi güvenliğini stratejik bir fonksiyon ve potansiyel bir rekabet avantajı olarak gördüğünü söylüyor. Her 10 CEO’dan yedisine nazaran (yüzde 73) jeopolitik belirsizlik de kurumsal siber akın tasalarını artırıyor. Kurumların yaklaşık 4’te üçünün (yüzde 72) fidye yazılım ataklarıyla başa çıkmak için bir planı var. Bununla birlikte, 2021’de yüzde 13 olan bu orana kıyasla 2022’de neredeyse 4’te biri (yüzde 24) siber hücumlara karşı gereğince hazırlıklı olmadıklarını kabul ediyor.
“NESİLDE BİR GÖRÜLEN PROBLEMLER KISA MÜDDET İÇİNDE ART GERİYE GELDİ”
Araştırma sonuçlarını pahalandıran KPMG Türkiye Lideri Murat Alsan şunları söyledi: “Küresel pandemi, jeopolitik tansiyonlar, enflasyonist baskılar ve finansal zorluklar üzere jenerasyonda bir görülen sıkıntılar kısa mühlet içinde art geriye geldi. Bu zorluklar global CEO’ların da iyimserliklerini olumsuz istikamette etkiliyor. Ekonomik gelişmelerin şu anda iş dünyası başkanları için en kıymetli kaygı kaynağı olması şaşırtan olmasa da yöneticilerin kendi şirketlerine ve uzun vadeli büyüme beklentilerine makul seviyede itimat duyduklarını görmek yürek verici. Son yıllarda yaşanan olaylar iş dünyası için gerçek bir türbülans yarattı. Bu araştırmada ortaya çıkan bulgular, bu olaylarla gayret eden ve üstesinden gelen yöneticilerin şirketlerinin dayanıklılığına daha fazla güvendikleri ve bugün karşı karşıya olduğumuz gerçek belirsizliklerin kimilerini azaltmaya odaklandıkları konusunda temkinli bir optimistlik sağlayabilir.”
PAYDAŞLARDA YEŞİL YAKLAŞIMA AİT KUŞKULAR VAR: ‘GÖZ BOYAMA’
CEO’lara ÇSY performanslarını paydaşlara iletirken karşılaştıkları en büyük zorluğun ne olduğu sorulduğunda, yaklaşık 5’te biri (yüzde 17), paydaşlardaki kuşkunun “yeşil yaklaşım ile göz boyama” etrafında oluştuğunu söyledi. 2021 yılında bu oran yüzde 8 düzeyindeydi. CEO’ların 3’te birinden fazlası (yüzde 38), şirketlerinin ilgi cazip bir ÇSY öyküsü anlatmakta zorlandığını söylüyor. İştirakçilerin yaklaşık 4’te üçü (yüzde 72) ayrıyeten paydaşların cinsiyet eşitliği, iklim tesirleri üzere ÇSY hususlarına daha fazla dikkat edeceğine inanıyor. Yetenek konusunda ise 2022’nin başlarına kıyasla daha fazla C-seviye yönetici, yanlışsız yetenek ve maharetlere sahip olmanın net sıfır yahut misal hedefl ere ulaşmanın anahtarı olduğuna inanıyor. Neredeyse 4’te biri (yüzde 22) marifet ve uzmanlık eksikliğinin tahlillerin uygulanmasını engellediğini söylüyor ki bu yılın başlarında oran, yüzde 16 düzeyindeydi.
EKONOMİK BASKI ÇSY GAYELERİNİ YAVAŞLATIYOR
Küresel çapta CEO’lar, bilhassa finansal performansın uygunlaştırılması ve büyümenin desteklenmesi kelam konusu olduğunda, ÇSY teşebbüslerinin şirketleri için değerli olduğunun farkında. Hatta üst seviye yöneticilerin yüzde 69’u, paydaşlardan ÇSY konusunda raporlama ve şeffaflık için daha fazla talep geldiğini belirtiyor. Bu oran 2021’de yüzde 58 idi. CEO’ların neredeyse yarısı (yüzde 45) ÇSY konusundaki ilerlemenin kurumsal finansal performansı artırdığı konusunda hemfikir; bu oran yalnızca bir yıl evvel yüzde 37’ydi. Bununla birlikte, ekonomik belirsizlik devam ettiği için CEO’ların yarısı önümüzdeki 6 ay içinde mevcut yahut planlanan ÇSY çalışmalarına orta veriyor yahut bu çalışmaları yine gözden geçiriyor; hatta yüzde 34’ü bu adımları şimdiden atmış durumda.