Son yıllarda konut üretimi gereksinimin gerisinde kaldı. Bunu alınan ruhsat sayılarından görebiliyoruz. Azalan üretimle birlikte bozulan arz-talep istikrarı ise fiyat ve kira artışını beraberinde getirdi. Kamu, konuta erişimi kolaylaştırmak için yeni kampanya hazırlarken, üreticilere de takviye vereceğini açıkladı. Artık gözler özel dalda… Bir müddettir temkinli ilerleyen firmaların bu yıl atağa kalkacağını lisana getiren Kuzu Küme İdare Konseyi Lideri İhtimam Kuzu ile kesimin geleceğini, yeni devir planlarını konuştuk…
ŞİMDİ ÜRETİM ZAMANI
Sektör yeni yıla nasıl başladı?
Yeni yıla umutla başladık. 2022’de kamunun attığı kıymetli adımlar cüret verdi. Evvel dar gelirli için 500 bin konut, 1 milyon konut yeri ve 50 bin işyeri açıklandı. Sonra aralık ayında orta gelirli vatandaşlar için yeni kampanya geldi. Kredi faizi yüzde 0.69’a düştü, vade 15 yıla çıktı ve birinci 3 yıl taksitlere Hazine takviyesi açıklandı. Bu kaideler muazzam bir fırsat sunuyor. Kampanyada konut üreticileri için 25 milyar liralık dayanak de yer aldı. Bu takviyeyle birlikte kamu üzerine düşeni yaptı. Artık konut üreticileri yürekli olup üretime geçmeli.
‘SAVAŞÇI RUHA SAHİBİZ’
Beklentiniz nedir? Bu yıl konut üretimi artacak mı?
Üretim artmalı. Zira konut gereksinimi ortada. 250 bin toplumsal konuta 5 milyon talep geldi. Orta gelirli kampanyası ilgiyle karşılandı. Genç nüfus, evlenmeler, boşanmalar, büyükşehirlere olan göç bize gösteriyor ki talep hiç bitmeyecek. Bir periyot konutta balon var deniliyordu. Lakin gördük ki balon yok, gereksinim var. Son yıllarda azalan üretim nedeniyle arz-talep istikrarı bozuldu. Talebin ve sağlanan finansman takviyesinin tesiriyle projeler birbiri arkasına gelecek. Kampanya açıklandığından bu yana yeni projelerin raflardan indiğini görüyoruz. Hatta ileriki yıllarda planlanan yatırımlar kampanya tesiriyle erkene çekiliyor. Böylelikle yeni yıl inşaat için çok canlı geçecek. 2023 yatırım yılı olacak. Biz gayrimenkul geliştiren firmalar olarak savaşçı ruha sahibiz. Bugüne kadar birçok zorluk gördük. Lakin üretimden ve istihdama katkıdan vazgeçmedik. Tüm dünyada işler dururken biz yeniden şantiyelere kilit vurmadık. Sanıldığı kadar kolay değil işimiz. Fakat hem ülkemize, hem de kesime olan inancımızla yola devam ediyoruz.
‘4 YILA MUHTAÇLIK VAR’
Ne vakit düzelecek arz-talep istikrarı?
Konut üretimi bugünden yarına olmuyor. Planlanması, inşası vakit alıyor. Bugün başlasak dahi, istikrarın sağlanması için en az 4 yıla muhtaçlık var. Türkiye’de bölümün en çok sorun yaşadığı husus arsa. Yatırım maliyetinin yarısını, birtakım yerlerde yüzde 70-80’ini yerler oluşturuyor. Artık büyükşehirlerde, bilhassa İstanbul’da arsa bulmak güç. Dikkat ettiyseniz bölümün konuştuğu tüm modellerin temelinde arsa var. Bu hususta teşvikler sağlanabilir. Kesimdeki dernekler arsa probleminin tahlili ismine çalışıyor. Ben de Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) ve Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği’nin (GYODER) idare konseyindeyim. Dernekler, kamu-özel kesim işbirlikleri için yeni modeller geliştiriyor ve yetkililere sunuyor. Bugün geldiğimiz noktada kamunun elindeki toprakların devreye girmesi gerekiyor. Bu yolla üretim hızlanır ve ulaşılabilir fiyatlı konutlar hayata geçer.
BAZI İLÇERE RUHSAT VERİLMESİN
Üretimde yeni adresler nereler olacak?
İstanbul özelinde bakarsak kentin merkezi ilçelerinde artık doyum noktasına gelindi, daha fazla yük taşıyamaz. O yüzden kentin korunması gereken ilçelerinde dönüşüm dışında ruhsat verilmemeli, yeni iş yapılmamalı. Bunun dışında kamu özel dal iştirakinde konuşulan yeni modellerde kentin gelişim çeperleri değerlendirilmeli. Ulaşımı kolay vilayet, ilçelerde içinde konutu, okulu, hastanesi olan mega yerleşim alanları kurulabilir. Orada yaşayan kişi güzel planlanan ulaşım projeleri sayesinde işine rahatlıkla gidip gelebilir.
2 BİN KONUT YOLDA
Sizin gündeminizde hangi projeler var?
Kentsel dönüşümde iki taahhüt işimiz var. İstanbul’da Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yürüttüğü Yeni Fikirtepe projesinde üç parselin inşaatını üstlendik, bu projelerde çalışmalarımız sürüyor. Kısa bir müddet evvel İstanbul Fetihtepe’de kentsel dönüşüm projesi aldık. Geliştirici olarak İstanbul ve Bodrum’da yeni yatırımlar planlıyoruz. Yaklaşık 2 bin konutun inşasına bu yıl başlarız. Yurtdışında da Özbekistan, Cezayir, İran, Karadağ ve Katar’da projeler inşa ediyoruz. Türk firmalar dünyada kıymetli işlere imza atıyor. Memleketler arası inşaat dalı mecmuası Engineering News Record (ENR) tarafından hazırlanan ‘Dünyanın En Büyük 250 Memleketler arası Müteahhidi’ listesinde ülkemiz Çin’den sonra ikinci sırada. Biz de Kuzu Küme olarak 2015 yılından bu yana her yıl, listesinde yer alıyoruz. 2022 yılında listede 136’ncı sıradan 125’inci sıraya yükseldik. Yurtdışında da uygun bir yıl geçirdik, amaçlarımıza ulaştık. Yurtdışında üstlendiğimiz projelerle ülkemize kazandırmayı, yurtiçindeki projelerimizle de istihdama katkı sağlamayı sürdüreceğiz.
ÇOCUK GİYSİ MARKASINI ALDI
PERAKENDE VE SIHHAT BÖLÜMÜNE YATIRIM