Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Rum önder Anastasiadis’e iletilmek üzere BM’ye Kıbrıs Türk tarafının iş birliği teklifleri sundu.
KKTC (İGFA) – Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın, Rum başkan Anastasiadis’e iletilmek üzere BM’ye sunduğu Kıbrıs Türk tarafının iş birliği tekliflerine dair açıklaması:
“Kıbrıs Türk tarafı olarak BM Genel Sekreteri Antonio Guterres aracılığıyla Rum başkan Nikos Anatasiadis’e iletilmek üzere hazırladığımız iş birliği tekliflerimizi, bugün BM Genel Sekreteri Yardımcısı Muavini Miroslav Jenca’ya sundum. İş birliği tekliflerimiz yeniden KKTC New York Temsilciliği aracılığıyla da BM genel sekreterine iletilmektedir.
KKTC Cumhurbaşkanı olarak mevcut gerçekler ışığında hem Kıbrıs coğrafyası hem global hem de bölgesel konjonktürü dikkate alarak daima iki taraf ortasında iş birliği yapılması gerektiğinin altını çizmekteyim. Sağlanacak iş birliğinin de hem Kıbrıs konusunda bir uzlaşı için gereken ortamın yaratılmasına hem de bölgemizin barış ve istikrarına katkıda bulunacağına da vurgu yapmaktayım.
Bu doğrultuda iki tarafın da gereksinimi göz önünde bulundurularak müktesep haklarımız temelinde, kazan-kazan prensibiyle hazırlanan 4 iş birliği teklifimizi bugün sunmuş bulunmaktayım.
Kıbrıs Türk tarafı ismine sunmuş olduğum iş birliği alanı tekliflerimi şöyle özetleyebilirim:
Birinci teklifim; Kıbrıs Rum tarafının tek taraflı ve maksimalist tavrından ötürü daima olarak hem bölgemizde hem de iki taraf ortasında krize sebep olan ada etrafındaki hidrokarbon kaynaklarına dairdir. Biz Kıbrıs Türk tarafı olarak krizlerin tahlili için daima diplomasi yolunu seçtik. Bu anlayışla iki tarafa da ilişkin olduğu, ilgili tüm bölümlerce kabul edilen hidrokarbon kaynaklarına ait iş birliği irademizin teyidi olarak Rum liderliğine yeni bir teklif yapmış bulunuyorum. Hatırlanacağı üzere 2011, 2012 ve nihayetinde 13 Temmuz 2019 tarihinde bahse dair iş birliği tekliflerimiz masaya konmuştu. Hala masada olan bu tekliflerimizin genel kuralını, iki tarafa da ilişkin olan ada etrafındaki doğal kaynakların araştırılması, çıkarılması, kullanılması ve pazarlanması da dâhil yönetilmesine ait olarak eşit sayıda ve eşitlik temelinde, BM nezaretinde, iki tarafın yetkili makamlarından temsilcilerin iştirakiyle kurulacak bir komiteyle bu kaynaklara dair iki istekle ortak karar alınması düzeneği oluşturmaktır. Bugün verdiğimiz teklifimizde, bir açılım daha yaparak bahse bahis iş birliği düzeneğin kurulmasını müteakip, süreç içerisinde bir safhada hâlihazırda iki tarafın farklı başka mukavele imzaladığı şirketlerin de yetkilendirilerek bu düzeneğe dâhil edilebileceğini söylüyoruz. Bu kıymetli açılım, Rum tarafının ileri sürmekte olduğu telaş ve münasebetleri de ortadan kaldırmaktadır. Mektubumda Kıbrıs Türk tarafı olarak hem iki taraf ortasındaki bağlantıları olumsuz etkilemeye devam eden hem de bölgemizde istikrarsızlık sebeplerinden biri haline dönüşen bu krizin fırsata çevrilmesi için hazır olduğumu ve teklifimizin bir an evvel hayata geçirilmesi konusunda kararlı olduğumu en net tabirlerle anlattım.
İkinci olarak; Avrupa Birliği enterkonnekte sistemine Türkiye Cumhuriyeti’ne bağlanma yoluyla dahil olmayı önerdim. Hâlihazırda iki tarafın elektrik sistemleri birbirine bağlı durumdadır ve iki taraf da gereksinim duyulması halinde birbirine elektrik verebilmektedir. Fakat tekrar iki tarafta da artan güç arzından ötürü yaşanan zorlukları aşma konusunda AB sistemine dâhil olmak, en faal sistem olarak ortaya çıkmaktadır. KKTC olarak Türkiye Cumhuriyeti’yle enterkonnekte çalışmaları yapmaktayız. Rum tarafının da buna yönelik farklı çalışmaları bulunmaktadır. Ekonomik akılla bakıldığında ve maliyetler de göz önüne alındığında, hem irtibat yatırımı hem de bakım açısından değerlendirildiğinde, iki tarafın çıkarına olabilecek ve en erken vakitte devreye girebilecek sistem, Türkiye Cumhuriyeti üzerinden sağlanacak sistemdir. Böylesine bir iş birliği, yeşil güce geçiş için de kıymetli bir imkân yaratacaktır. Bu mevzuda da iş birliğine hazır olduğumuzu ilettim.
Üçüncü iş birliği alanı olarak ise; iki tarafının ortak maksadı olan yeşil güce geçiş konusunda güneş gücünün faal halde kullanılmasını önerdim. Bu bağlamda kurulmasını öngördüğümüz ortak komite aracılığıyla hem iki tarafa hem de adanın geneline, bu alanda yapılacak yatırımlar da dâhil olmak üzere, güneş gücünden azamî bir biçimde yarar sağlamak gayesiyle birlikte çalışmayı da önermiş bulunmaktayım.
Dördüncü iş birliği teklifim; yeniden iki tarafın yetkili kurumları tarafından görevlendirilecek uzman işçinin eşit sayıda oluşturacağı ve Kıbrıs Adası’nın her iki tarafında bulunan tatlı su kaynaklarının rasyonel kullanımı ve geliştirilmesine yönelik çalışma yapmak üzere bir komite kurulmasına hazır olduğumuzu söz ettim. Anavatan Türkiye’den asrın projesi kapsamında ülkemize ulaştırılan suyun da bu iş birliği kapsamında ele alınabileceğini önerdim.
Genel sekretere, çok yakın vakitte sistemsiz göç ve Kıbrıs Adası’nın mayınlardan arındırılmasına ait iki ek iş birliği önerisi sunacağımızı da ilettim.
Kıbrıs Türk tarafı, bu teklifleriyle eşitlik temelinde hem iki tarafa hem Kıbrıs Adası’na hem de bölgemize yarar sağlayacak iş birliği alanları konusunda Rum muhataplarıyla birlikte çalışma iradesine sahip olduğunu kelamda değil, özde de göstermiştir. Bu kararlılığımı, müktesep haklarımız olan hükümran eşitlik ve eşit memleketler arası statümüz korunarak ileriye götürmeye hazır olduğumu da söz ettim. Şayet hem adamıza hem de bölgemizin barış, istikrar ve refahına katkı sağlanmak isteniyorsa başta Rum tarafından olmak üzere, ilgili tüm taraflardan bu iş birliği tekliflerimizin hayata geçirilmesi konusunda olumlu tavır bekliyoruz.
Anastasiadis’in bu tekliflerimize açık fikirli ve olumlu bakması tarafında teşvik edilmesini de BM genel sekreterinden rica ettim. Artık top Rum tarafındadır. Anastasiadis’e çağrım şudur; ‘Adamızın ve bölgemizin geleceği için olumlu adım atılmasına biz hazırız. Gelin bu kıymetli hususlarda birlikte çalışalım ve hem halklarımıza hem de bölgemize, önerdiğim bu iş birliği alanında birlikte çalışarak katkıda bulunalım.’
Kıbrıs Türk tarafı, Anavatan Türkiye’nin de tam takviyesiyle yapan ve proaktif siyasetinin ve iradesinin somut bir örneğini daha iş birliği teklifleriyle masaya koymuştur. Ben, uzlaşıdan ve diplomasiden yana bir önder olarak yararının, hayatın her alanında hissedileceği bu iş birliği tekliflerimizin bir an evvel hayata geçirilmesi konusundaki kararlılığımı bir kere daha yinelemek istiyorum.”