Maraş merkezli 7,8 ve 7,6 büyüklüğündeki zelzelelerin akabinde gittiği bölgeden dönen İBB iştiraki KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt, izlenimlerini anlattı. Kurt, “Deprem olduktan sonrası sahiden bir kaos. Şu anda biz İstanbul sarsıntısının, üzülerek söylüyorum lakin fragmanını yaşıyoruz ve orada ne kadar eksik olduğumuzu gördük. Allah korusun diyorum. İstanbul’da bundan daha düşük bir zelzele de olsa, daha büyük felaketle karşı karşıya kalınır. Zira çok dar bir alanda, çok daha büyük bir nüfustan bahsediyoruz. Yalnızca İstanbul değil, Marmara’dan bahsediyoruz, 30 milyon nüfus” değerlendirmelerinde bulundu.
ANKA’nın haberine nazaran, sarsıntının yaşandığı ikinci gün İstanbul’dan yola çıktıklarını ve trafik koşullarının çok güç olduğunu vurgulayan Kurt, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Üçüncü günü alanda olabildik. Yaklaşık 6 gün durduk. Alışılmış izlenimlerimiz çok acı. Çok önemli bir yıkım var. Hatay, Antakya merkez büsbütün bize nazaran yok olmuş durumda. Samandağ’a gittik, orası da o denli. İskenderun nispeten o bölgelere nazaran daha güzel fakat orada da çok önemli denecek yıkımlar var. Müşahedelerimiz bilhassa ana akslarda binaların altında dükkân olan yerlerin birçoklarının, tamamına yakınının yıkıldığını gördük. Burada da kolon kesme süreçlerinin olduğunu iddia ediyoruz. Birtakım yerlerde de enteresan durumlar gördük. Kimi binalar yan yana, üç bina var, ortadaki yıkılmamış, sağındaki ve solundaki yıkılmış. Kimilerinin beton numuneleri hoş, sağlam görünüyor ancak yeniden yıkılmış. Muhtemelen orada da bir kolon kesme ya da projeyi yanlış uygulama üzere durumlar var. Hem tabanla alakalı hem binalara sonradan yapılan müdahalelerden ötürü yıkımların olduğunu gördük. Bölgede çok önemli bir çadır muhtaçlığı vardı. Biz süratlice tedarik edebildiğimiz çadırları bölgeye sevk ettik ve kurulumunu gerçekleştirdik 3 farklı ilçede. İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak şu anda hem konteyner hem çadır kurulumları devam ediyor. Tedarik süreçlerindeler. Şu an bölgedeki en büyük muhtaçlık, barınma. Zira artık maalesef enkaz kaldırma süreçleri başladı.”
‘YIKIMDAN EVVEL BİR TAHLİL BULMAMIZ GEREKİYOR’
Enkazlardaki çalışmalara ait de müşahedesini aktaran Kurt, felaketin büyüklüğüne de dikkat çekerek şunları söyledi:
“Yani yıkılan bina sayısına insanları oranladığımızda bunun altından kalkılabilecek bir durum değil maalesef. Yani sarsıntı anında enkazlara yapılacak müdahaleler, fizikî olarak çok altından kalkılabilecek bir yük değil. Yalnızca bir ilin 2- 3 ilçesinden bahsediyorum gözlemleyebildiğimiz. Kıymetli olan bu hâle gelmemek. Yani biz bu türlü bir afetle karşılaşırsak, zelzelenin en gerçek ve acı yüzünü biz şu anda yaşıyoruz ülke olarak, üzülerek söylüyorum. Enkazdan kurtarma çalışmaları 3- 4 günlük çalışmalar bu işin değerli bir kısmı, bir can bile kıymetli. Bugün bile beşerler enkazdan çıkıyor ancak çok kâfi olabileceğimiz bir süreç değil. O yüzden bizim bu yıkımdan evvel bir tahlil bulmamız gerekiyor, tüm paydaşlar olarak. Bununla ilgili de akılcı hareket etmemiz gerekiyor açıkçası. Yani arama kurtarma faaliyetleri hem vatandaşlar hem STK’lar çok canla başla müdahale ettiler fakat kâfi değil, olma talihi da yok. Zira çok önemli bir yıkımdan bahsediyoruz maalesef.”
‘İSTANBUL YAPI KIRILGANLIĞI ÇOK YÜKSEK BİR KENT’
Beklenen İstanbul sarsıntısına karşı da kıymetlendirme yapan Ali Kurt, Kahramanmaraş’taki sarsıntıların benzerinin yaşanması durumunda kat be kat fazla sorun yaşanacağına işaret etti. Kurt, şöyle konuştu:
“Çünkü hem yapı kırılganlığı çok yüksek bir kent hem de çok dar alanda çok ağır yapılaşmanın olduğu, iktisadın can damarının olduğu bir kentten bahsediyoruz. Umarım biz İstanbul’da bu türlü bir afete yakalanmadan bu riskli yapıların tahliyesini yaparız. Biz ‘İstanbul Yenileniyor’ diye bir sistem hayata geçirdik. Hedefimiz, riskli yapıları inşaat maliyetine dönüştürmek ancak çok süratli başladığımız bu süreçte yavaşlamaya başladık. İnşaat, finans maliyetleri çok arttı. O yüzden biz daima dedik ki devlete, ‘Gelin, birlikte yenileyelim’. Toplumsal konut kampanyalarındaki üzere, orta gelir kümelerine sundukları kampanyalardaki üzere uygun ödeme planları yahut uygun faiz seçeneklerini biz vatandaşa sunarsak, uygun uzun vadede ödemelerde borçlanmalar sunarsak bu riskli yapıları çok süratli tahliye edebileceğimizi söyledik. Bunun ne kadar değerli olduğunu bugün görüyoruz. Zira mümkün bir afette ne kadar imkânlar, koordineler olsa da iş gücü oluşturulsa da maalesef kâfi olmuyor. Bundan sonra biz enkaz sonrasını, yani afet sonrasını planlayacağız. İstanbul’da bunu yapmamamız için daha sağlam bir hâle getirmek zorundayız bu kenti.”
‘AFET ÖNCESİ TEDBİR ALMAK LAZIM’
Deprem öncesinden gerekli hazırlıkların yapılması gerektiğini belirten KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Deprem olduktan sonrası sahiden bir kaos. Şu anda biz İstanbul zelzelesinin, üzülerek söylüyorum ancak fragmanını yaşıyoruz ve orada ne kadar eksik olduğumuzu gördük. Allah korusun diyorum. İstanbul’da bundan daha düşük bir zelzele de olsa, daha büyük felaketle karşı karşıya kalınır. Zira çok dar bir alanda, çok daha büyük bir nüfustan bahsediyoruz. Yalnızca İstanbul değil, Marmara’dan bahsediyoruz, 30 milyon nüfus. Yani ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 25’inden bahsediyoruz. Şu anda Maraş bölgesindeki zelzele, ülke nüfusunun yüzde 15’ini etkiliyor. Türkiye’de nüfusun yüzde 15’i o denli ya da bu türlü hareket edecek. Canlı kalanlar hareket edecek. Bir iç göç başlayacak. Komşu vilayetlere bir göç başlayacak. Büyük kentlere göç başlayacak. Bunun hem ekonomik hem sosyolojik çok önemli olumsuz tesirlerini maalesef göreceğiz. Bununla ilgili daima söylüyoruz. Afet öncesi tedbir almak lazım. Afet sonrası maalesef dertli bir süreç. Şu an bunun fragmanını yaşıyoruz.” (HABER MERKEZİ)