KİLİS – CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Suriye’ye en yakın vilayetlerden Kilis’te kentin ileri gelenleri, esnaf ve kanaat liderleriyle bir ortaya geldi. CHP başkanının kentte yaptığı üç farklı programdaki konuşmalarında öne çıkan başlık ‘Suriyeli sığınmacılar’ oldu. Millet İttifakı’nın iktidar olması halinde, iki yıl içerisinde Suriyelilerin ülkelerine dönmesi için çeşitli adımlar atacakları vaadinde bulunan CHP önderinin konuşmasındaki başka başlıklar ise iktisat ve yaklaşan seçim oldu.
‘KAÇAKÇILIK BURANIN KALBİYDİ, SAVAŞ ÇIKINCA KALBİMİZ SÖKÜLDÜ’
Suriyeli sığınmacıların nüfusa nazaran en ağır yaşadığı kentlerden olan Kilis, Türkçe ve Arapça yazılı tabelaların bir ortada kullanıldığı, sokaklarında çok dilliliğin işitildiği bir kent. Kilisli esnafın “Kaçakçılık ticareti buranın kalbiydi, savaş çıkınca kalbimiz söküldü” kelamlarıyla anlattığı ekonomik durum kentin genelinde kendini hissettirirken, işsizlik ve geçim zorluğu birçok kentte olduğu üzere burada da bir numaralı gündem.
Kentin seçim tercihleri ise yıllardır iktidar lehine. Son genel seçimlerin yapıldığı 24 Haziran 2018’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yüzde 70 oranında oy alırken, Cumhur İttifakı’nın toplam oyu ise yüzde 71,2 olarak kayıtlara geçti. Kılıçdaroğlu’nun “Yıllardır ihmal ettik” dediği Kilis’in son seçimlerdeki CHP tercihi ise yüzde 14,6’da kaldı.
.
‘AZILI AK PARTİLİYDİM, DÖNDÜM’
CHP başkanının Kilis programında birinci adresi Kilis Ticaret Odası oldu. Burada kente ve sığınmacılara dair iletiler veren CHP önderi yaklaşık yarım saat de basına kapalı toplantıda iş insanlarını dinledi, problemleri not aldı. CHP önderinin kentteki ikinci adresi ise kapalı bir toplantı salonunda, üye iştirak merasimi oldu.
Uzun yıllar AK Parti için çalışan, son bir yılda “Değişimi gördüğünü”, “Bu sefer farklı olduğunu” belirterek partisinden istifa edip CHP’ye katılmaya karar veren Mustafa beyefendi ile rozet takma merasimi öncesinde sohbet imkanı bulduk. “Bu sefer farklı, Türkiye’yi bitirdiler” diyen Mustafa beyefendiye nazaran etrafında AK Parti’ye oy verip de pişman olmayan yok. Yakınlarının ‘Vermez olaydık” kelamlarına “İş işten geçti” karşılığı verdiğini anlatan Mustafa beyefendi, “Ben de azılı AK Partili’ydim. İş yok, güç yok diye döndüm. Ben çalışıp bir ekmek parası kazanamadıktan sonra ne yapacağım? Bakma AK Parti son beş seneye kadar tekrar düzgündü. Artık gençlerin hepsi işsiz, böyleyken benim de elim ampule basmaya varmadı, bu kere de oku deneyelim dedim. Hudut açıkken bizim işlerimiz de güzeldi. Artık giren çıkamıyor, çıkan giremiyor. O denli olunca da karnımız doymuyor” diye konuştu.
AK Parti’nin kent genelindeki oy oranının düştüğünü vurgulayıp, bu müşahedesinin seçimlerde ortaya çıkacağını söyleyen Mustafa beyefendi, “Kilis’te yüzde 30’a ulaşan CHP, Türkiye’yi alır. Bugün bence bunun da üzerine çıkan bir tablo var lakin seçim gösterecek” dedi.
.
‘SİYASETLE İŞİMİZ OLMAZ, GERÇEKLİK VAR; FAKİRLİK’
CHP başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Kilis’te yaptığı birinci konuşmada Suriye’ye dair, “Daha evvel hafta sonları bütün lokantalar hudut uzunlukları doluydu. Beşerler gelir düğünlerini Hatay’da, Antep’te, Kilis’te yaparlardı. Birebir atmosferi tekrar sağlamak zorundayız” sözlerini kullandı.
CHP başkanının bu kelamlarını partilileri kapalı spor salonu önünde karşılayan davulcularla konuştuk. Suriye’deki savaştan evvel Kılıçdaroğlu’nun vurguladığı üzere hafta sonları onlarca düğünün yapıldığını, bu düğünlere yetişmekte zahmet çektiklerini, bugün ise “kente gelen siyasetçilerin vereceği 50 liraya” mecbur kaldıklarını söyleyen davulcular şöyle devam etti:
“Bizim siyasetle işimiz olmaz, ekmeğimiz kimdeyse ona çalarız fakat bir gerçek var; o da fakirlik. Evvelden çok para kazanıyorduk. Bugün konuta ekmek götürünce keyifli oluyoruz. ‘Ekmeğe muhtaç olacaksınız’ deselerdi gülerdik. Gülünecek hale geldik.”
‘CANIMIZA BİR ŞEY GELMEYECEKSE BİZ GİDERİZ’
Kemal Kılıçdaroğlu üye iştirak merasiminin çabucak akabinde Kilis’in en işlek yerlerinden Murtaza Caddesi’nde esnafla buluştu. “Uyuşturucu baronları”na dair esnafın şikayetini dinleyen CHP önderi Suriyelilerin işlettiği bir lokantayı da ziyaret etti.
Cadde üzerinde esnaf ziyaretini tamamlayan CHP önderi, çamaşır asılı küf tutmuş balkonların altına kurulan küçük platformun üzerine çıkarak toplanan kalabalığa hitap etti. Kılıçdaroğlu, konuşmasına başladığı sırada Suriye’deki savaş nedeniyle Kilis’e gelen 6 çocuk babası Abdül Muhsin ile konuştuk.
“Türkiye’deki siyasetçilerin hepsi yeterli, bu da iyi” diyerek Kılıçdaroğlu’nu işaret eden, Abdül Muhsin’e Kılıçdaroğlu’nun, “Suriyeliler inançlı bir biçimde iki yıl içinde meskenlerine göndereceğiz” kelamları hakkında ne düşündüğünü sorduk. “Canımıza bir şey gelmeyecekse biz gideriz. Uzak değiliz, şad oluruz. Keşke olsa” diyen Abdül Muhsin, “Kilis’te iş valla çok az. Ben artık inşaatta çalışıyorum, günlük 100-150 lira alıyorum. Sıkıntı geçiniyoruz. Oraya gidersek daha hoş, eskisi üzere olabilir” dedi.
.
‘MUHALEFET SON DEVİRDE İKTİSADIN BOZULMASIYLA OYUN KOKUSUNU ALDI’
CHP başkanını dinlemeye gelenlerden çiftçi Mahmut Keser’e nazaran Türkiye’deki seçimi ekonomik durum belirleyecek. AK Parti’nin kentte hala güçlü olduğunu, muhalefetin temsilcilerini uzun yıllar sonra birinci sefer gördüklerini anlatan Keser, “Cumhurbaşkanı Erdoğan yakın vakitte buraya bu türlü gelmedi. Artık zayıf olduğu yerleri geziyor. Burayı garanti görüyor. Buralar genelde köy yüklü ve AK Parti’yi tercih ediyorlar. Muhalefet de son periyotta iktisadın bozulmasıyla oyun kokusunu aldı, art geriye Kilis’e geliyorlar. Biz mesken sahipliğimizi hoş yaparız, gelsinler” diye konuştu.
‘TAMAM, ÇOK ŞEY YAPTIN, DORUKTA BIRAK’
CHP önderinin esnaf ziyaretini tamamlamasının akabinde kentteki esnaf ile sohbetimize devam ettik. Ağır güvenlik tedbirlerinin alındığı, akrep olarak isimlendirilen askeri araçların gezdiği kentte 20 yıldır çaycılık yapan Yusuf Sinci ile konuştuk. Siyaseti çok sevmediğini, yıllardır “hizmet edene” oy verdiğini anlatan Sinci, CHP başkanı Kılıçdaroğlu’nun “Suriyelileri göndereceğim’ kelamlarını kıymetlendirdi, “Burası onlar olmasa düzgünce kasaba olur” dedi. Sinci, CHP önderi Kılıçdaroğlu’nun “cumhurbaşkanlığı adaylığı” ihtimalinin olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Kılıçdaroğlu şu ortamı uygun götürür götürmez bilmem de tek başına olsaydı güzeldi. Altılı Masa’ya girmesi sorun. Şu benim dükkânı ben altı şahısla çalıştıramam. Kılıçdaroğlu da aday olup seçilirse altı kişi bu işi götüremez. Tayyip Erdoğan’ın da çekilmesi lazım, kâfi ya. Tamam çok şey yaptın, tepede bırak yani. Lakin Erdoğan son vakitte kesenin ağzını açtı. Birçok insan yardım alıyor, EYT’yi getirdi. Seçimi kazanmak için her şeyi yapar üzere.”
.
‘İKİ SOKAK GEZMEKLE KİLİSLİLERİN PROBLEMLERİNİ ANLAYAMAZSINIZ’
Kilisli esnaf Talat Baykan’a nazaran iktidarın son devir iktisada dair attığı adımlar seçmenlerde bir müddettir oluşan “kafa karışıklığını” gidermeye yetti. Türkiye’deki en uzun soluklu iktidarın “kolay kolay yenilemeyeceğini”, muhalefetin bu devirde AK Parti iktidarının yerini dolduracak projeleri topluma anlatamadığını belirten Baykan, “Öyle yarım gün gelip iki sokak gezmekle Kilislilerin yaşadıklarını anlayamazsınız. Sorun yok mu var. Tahlil de cumhurbaşkanımızda var” diye konuştu.
‘AKP PAHALILIK YÜZÜNDEN KİLİS’İ KAYBETTİ, ELİNDEKİNİ BİTİRDİ’
CHP başkanı Kılıçdaroğlu’nun Kilis’teki son programı ise kanaat liderleri ve muhtarlarla yaptığı buluşmaydı. Esnaf ziyaretinin akabinde bu aktifliğin düzenlendiği salona gittiğimiz taksici Adem beyefendi de ekonomik sıkıntılardan kaygı yananlardan oldu. “AK Parti burada güçlüydü fakat bu iktisattan sonra eski gücünde olduğunu zannetmiyorum” diyen Adem beyefendi, bunun münasebetlerini şöyle açıkladı:
“AKP pahalılık yüzünden Kilis’i kaybetti, elindekini bitirdi. Bir daha da yüzde 70’i alamaz, yüzde 35’i alırsa öpsün de başına koysun. Muhalefete artık ilgi var ancak kelamlarını fiyatlarsa bu kalıcı olur. Beşerler burada kaçakçılıkla geçiniyordu, onu bitirdiler. Millet artık çiftçilikle geçinmeye çalışıyor, ona da mazot parası yok. Ben kredi kartı nedir bilmezdim. Son üç ayda şu tekerler dönsün diye 30 bin lira kredi kartıyla akaryakıt almışım. Nasıl ödeyeceğiz diye düşünmekten gözüme uyku girmiyor, buyur çık işin içinden.”
‘SAĞLIKLI HUDUT TİCARETİ’NE AĞIR ALKIŞ
CHP önderi Kılıçdaroğlu öğlenden sonra kanaat başkanları ve muhtarlarla yaptığı toplantıda sabah saatlerinde verdiği iletileri büyük oranda tekrar etti. Uyuşturucu ile gayret edeceğini söyleyen, KHK’lılara dair adım atılacağını işaret eden CHP önderi, Kilis’teki okul sıkıntısını öğrendiğini belirterek Ulusal Eğitim Bakanı’na, “Yer verin 11 büyükşehir belediye liderimiz 11 okul yapsın” davetinde bulundu. CHP önderi Kılıçdaroğlu’nun buradaki konuşmasında en ağır alkışı ise, “Sağlıklı hudut ticaretinin ehemmiyetinin farkındayım. Beşerler kaçakçılık yapmasın, biz de kazanalım onlar da kazanabilsin” kelamları aldı. Yaklaşık bir saat süren konuşmanın akabinde CHP başkanı basına kapalı bir halde Kilis’in ileri gelenleri, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve muhtarlarla toplantı yaptı.