Kıbrıs’ın kuzeyinde üçlü koalisyon hükümeti, Maraş merkezli sarsıntıların akabinde maaşlarda kesintiye gitme kararı aldı. Karar, Kuzey Kıbrıs’ta yansıları beraberinde getirdi. Kıbrıs Türk basınına yansıyan son bilgilere nazaran Bakanlar Kurulu’nun hazırladığı “Doğal Afet ve Ülkedeki Ekonomik Kayıpları Gidermek Hedefiyle Kimi Mükellefiyetlere Ait Gelir Kesintilerinin ve Vergilerin Yine Düzenlenmesi Hakkında Yasa Gücünde Kararname” ile tüm maaşlardan yüzde 1’den başlayarak, yüzde 5’e varan orana kadar kesinti yapılması kararı alındı.
Maaşlardan kesilecek oranlar şöyle:
- 10.000,01-TL-30.000,00-TL ortası %1
- 30.000,01-TL-55.000,00-TL ortası %1,5
- 55.000,01-TL-75.000,00-TL ortası %2
- 75.000,01-TL ve üzeri %5
Kararname çerçevesinde siyasal partilere her ay ödenen devlet katkısından yüzde 10 oranında kesinti yapılacak. Özel bölüm çalışanlarından her türlü maaş ve fiyat alanlardan brüt maaş üzerinden yüzde 1 kesinti uygulanacak. Kararnameyle vergi matrahlarından, harçlardan, araç kayıt ve ruhsat, avlanma ruhsatı vb. harçlardan makul oranlarda katkı alınacak. Resmî Gazete’de yer alan bilgiye nazaran kararname 1 Şubat 2024’e kadar yürürlükte kalacak.
Maaşlardan yapılan kesintiler sarsıntıda hayatını kaybeden öğrenciler anısına Mağusa’da kapalı spor salonu ve anıt imali, depremzedeler için eğitim takviyesi, sarsıntı sonucu enkaz aramaları için ayrılan sarfiyatlar, depremzedelere yardım maksatlı yapılacak bin adet konutların iç mefruşat (beyaz eşya, mobilya, perde vb) alımı, Sivil Savunma ve Teşkilatı Başkanlığı’na araç, teknik teçhizat ve donanım sağlanması, zelzele ve doğal afetle çaba kapsamında okul binaların bakım ve tamirleri emelli yardım, itfaiye aracı, teknik teçhizat ve donanımın güçlendirilmesi üzere projelerde kullanılacak.
‘GÖNÜLLÜLÜK ASLINA NAZARAN YARDIM YAPILDI’
Sendikalar ve yurttaşlar zelzele katkılarının kullanımı safhasındaki şeffaflık eksikliği ve eski devrin deneyimleri ışığında kesinti kararına aralı yaklaşıyor. Kıbrıs Postası gazetesinde yer alan ilgili habere nazaran, Kamu Vazifelileri Sendikası (Kamu-Sen) Lideri Metin Atan, “Üyeler bana 2 ay tamam lakin 1 sene boyunca kesilmemeli dediler” açıklamasında bulunarak sendikanın maaş kesintisinin vakit ayarlamasına karşı çıktığını belirtti. Atan, “Üyelerim (zorunlu olarak yardım) vermek istemiyor, gönüllülük aslına nazaran (yardım) yaptıklarını ve yapmaya devam edeceklerini de söylüyorlar” açıklamasında bulunarak, “Peki meclis neden bütün maaşlarını bağışlamadı?” sorusu ile yeni kaynağın nereye gideceğini de sorguladı.
‘EMEKLİSİNDEN TABAN ÜCRETLİSİNE, HİSLER SUİSTİMAL EDİLİYOR’
Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası (KTAMS) Genel Lideri İtimat Bengihan, “Bu ülkede yaşayan herkesin depremzedelere katkı sağladığını biliyoruz. Herkes, kendi gücüne nazaran gönüllülük temeline dayalı olarak gereken katkıyı yapıyor ve yapmaya da devam edecektir” diyerek hükûmetin Yasa Gücünde Kararname ile meclise gitmeden maaşlarda kesinti için karar çıkarmasının yanlışsız olmadığını söyledi. Bengihan, “Geleceğe yönelik muhtemel bir duruma yönelik katkı yaratmak için bir yıllık bir gelir çalışması yapıyorsunuz. Bunu yasa gücünde kararname ile yapmaya çalışıyorsunuz. Her kısmı ilgilendiren bir hususta, aceleye getirerek emeklisinden taban ücretliye kadar herkesten kesinti yapılması büyük bir yanlıştır. İnsanî hisler suiistimal edilmeye çalışılıyor” dedi.
Özgür Gazete Kıbrıs isimli haber sitesinde yer alan habere nazaran, KTAMS ile misal görüşlere sahip olan kamu ve özel bölümde örgütlü 7 sendika, UBP-DP-YDP hükümetinin Yasa Gücünde Kararname ile ‘depremzedelere yardım’ ismi altında maaşlardan yapacağı kesintinin ‘fırsatçılık’ olduğunu vurgulayarak, yasal yollara başvuracaklarını duyurdu.
‘ACI ÜSTÜNDEN FIRSATÇILIK YAPIYORLAR’
Maaşlardan kesinti kararına siyasetçilerden ve Kıbrıs Türk muhalefetinden de reaksiyon geldi. Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Ekonomist İhtilal Barçın, UBP-DP-YDP hükûmetinin Yasa Gücünde Kararname ile ‘depremzedelere yardım’ ismi altında maaşlardan yapacağı kesintiye karşı, birçok emeklinin ‘maaşından kesinti yapılmaması’ ismine dilekçe yazdığını lakin bu dilekçelerin Anayasa’ya muhalif olarak bakanlıklar tarafından alınmayacağının söylendiğini belirtti. Barçın, bu durumun ‘kabul edilemez’ olduğunu söyledi.
Bir başka CTP’li vekil Doğuş Derya ise, UBP-DP-YDP hükümetinin maaşlardan kesinti yapmasının, nereye harcanacağı muhakkak olmayan bir parayı ‘zorla toplamak ve acı üstünden fırsatçılık’ yapmak olduğunu vurguladı. Derya, “Anadolu halkının parası ile yapılan ve talebimiz olmayan bu Külliye ile tanesi 200 bin TL’den 23 bin prefabrik yapılabilirken, aslında acılı olan bir halka zorla vergi yükü bindirip halkın sırtından popülizm yapmaya kalkan bu UBP-DP-YDP hükümeti ve Cumhurbaşkanı da kendine gelmelidir” dedi.