‘Garfield’, ‘The Walking Dead’, ‘Seinfeld’ ve ‘Caillou’nun da ortalarında olduğu çok sayıda üretimde seslendirme yapan tiyatro oyuncusu ve direktörü, seslendirme sanatkarı Kerem Kobanbay, “Aynı sinema içerisinde üç rol konuşsam bunun farkına varmazsınız” dedi.
Çevrim içi yayın yapan dijital sinema ve dizi platformlarının artmasıyla dublaj ve seslendirme dalı daha ön plana çıktı. Seslendirme ve dublaj dalına ait açıklamada bulunan Kerem Kobanbay, konservatuvara girdiği 1988’de TRT’de dublaj yapmaya başladığını belirterek, “Önce asistanlıkla başladım, akabinde ufak tefek roller konuştum. Daha sonra da demek ki istidadım varmış ki çok kısa müddette başrol konuşmaya başladım. O periyotlar küçük çocukları ben konuşuyordum. 18 yaşında olduğum için daha çocuksu karakterleri konuşuyordum” diye konuştu.
Kobanbay mesleğe başladığı yıllarda tek kanalın TRT olduğunu, özel TV kanallarının açılmasıyla seslendirme sanatçılığının popülerleştiğini ve hatta sinemaların sonunda akan jenerikte seslendirme yapanların isimlerinin yer aldığını söyledi.
“BU İŞLER USTA-ÇIRAK BAĞLANTISIYLA GELİŞİR”
Seslendirmeye adım attığı birinci yıllarda usta isimlerle çalışma fırsatı bulduğunu lisana getiren Kobanbay, şu bilgileri verdi:
“Zaten bu işler usta çırak alakasıyla gelişir. En büyük avantajımız o periyotta tulum kayıt yapılırdı yani herkesin bir ortada kayda girdiği bir periyottu. Dijital değil, bant üzerine kayıt yapıldığı için mesela birinci sayfada kim varsa herkes orada olurdu. Alev Sezer, Zafer Ergin, Kamuran Usluer, Pekcan Koşar yahut Haluk Kurtoğlu…. Yani birçok ustanın yanında genç biri olarak yanılgı yapma talihiniz yok hasebiyle o benim için büyük bir okul oldu. Onları dinleye dinleye, tıpkı mikrofonu paylaşa paylaşa öğrendik bu işi.”
Kerem Kobanbay, Türkiye’de tiyatro izleyicisinin nüfusun yüzde ikisini oluşturduğuna dikkati çekerek, “Onun için tiyatro oyuncularının tanınırlığı kısıtlı olabiliyor lakin seslendirme sanatkarı olarak bilhassa televizyon yayınlarıyla çok daha geniş kitlelerin meskenine girebiliyoruz. Bunun tesirini sokakta orta sıra görüyoruz olağan. Bir bakkala girdiğimizde ‘Bir ekmek rica edebilir miyim?’ dediğimde ‘Abi sen…’ formunda tanıyanlarla sık karşılaşıyoruz” sözünü kullandı.
“HER AKTÖRE NAZARAN SES ÇALIŞIYORUM”
Kobanbay, her karaktere özel seslendirme yaptığının altını çizerek, şöyle devam etti:
“Aynı sinema içerisinde 3 rol konuşsam, siz bunun farkına varmazsınız. Her aktöre nazaran ses çalışıyorum olağan. Orijinalde duyduğumuz sese yakın bir şeyler çalışıyorum. Dublajda lisan bilmek kaide değildir, hangimiz bütün lisanları bilebiliriz. Lakin dilbilimi diye bir şey var. Ona hakim olmak gerekir. Her lisanda senkron tutturabilirim. Çinceden Almancaya. Adamın halinden ne söylediğini anlayabiliyorum. Senkronu da o ritimde konuşmak gerekiyor. Daha süratli konuşursanız ağız kalır, daha yavaş konuşursanız ağız artar. Misyonunuz birebir zamanlamada, tıpkı güçte birebir histe hareket etmek, o vakit eklemeye gerek kalmaz.”
Türkiye’de dublajın düzgün bir düzeyde olduğunu aktaran Kobanbay, “Fransa’da sinema sinemaları ekseriyetle dublajlı izlenir. Bu yüzden bölüm gelişmiştir orada. Bir sinema 15 günde seslendiriliyor. Türkiye’de ise evvelce bir sinema bir günde seslendirilirdi. Buna karşın biz pratik bir millet olduğumuz için o bir günde bile başarılı bir eser çıkartırdık. Artık bu dalın iktisadı de bedel kazandığı için Türkiye’de dublajın çok âlâ yapıldığını söyleyebiliriz. Bizde de bir günde yapılmıyor seslendirmeler. 10 güne yayılıyor işlerimiz.” dedi.
“ÖZEL KANALLARIN ÇOĞALMASIYLA AŞAĞIYA İNDİ”
Sanatçı Kobanbay, son yıllarda küresel dijital platformların Türkiye pazarına girmesiyle kesimin genişlediğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Yeşilçam devrinde seslendirme sanatkarlarının bir kaşesi vardı. Bu 3 saatlik bir mühletti. Bir seans fiyatı aşikardı ve o 3 saatte hiç stüdyoya girmeseniz bile siz kaşenizi alırdınız. Şayet 3 saati geçerse ona ‘yoğurtlu’ denirdi. Bir buçuk katını alırdınız. Yani işin bir karşılığı vardı. Daha sonra TRT seslendirmeleri de görece olarak buna yakın gitti ama özel kanalların çoğalmasıyla iş bir anda çok aşağıya indi. 1990’lı yılların başından 2000’lerin sonuna gerçek kalite düştü. Bu işi seven insanların, kesimin ayakta kalabilmesi için özveriyle çalıştığı bir devir olarak tanım edebilirim o periyodu. Son olarak da dijital platformların Türkiye pazarına girmesiyle daha kozmik bir boyuta taşındı. Platformlarla birlikte teknik gelişim de arttı. Zira bütçe yükselince kalite de arttı. Stüdyolar da ona nazaran kendilerini düzenlemeye gidiyor. Bununla birlikte seslendirme stüdyoları birliği, oyuncular sendikasında seslendirme çalışma kümesi da kuruldu.”
Dijital platformların birinci vakitler çok ağır bir taleple piyasaya girdiğini kaydeden Kobanbay, “Daha sonra biraz azalsa da yeni üretimler geldikçe süreç devam ediyor. Hatta artık klasikleri de seslendirtmeye başladılar. Eski sinemaları tekrar seslendiriyoruz. Hatta onların içerisinde gençlik yıllarımda seslendirdiğim ‘Graduate’ sinemasında Dustin Hoffman’ı tekrar seslendirdim. Platformlarda kısa diziler süratli bir biçimde üretiliyor. Dünyanın her yerinden içerik üretiliyor. Evvelden yalnızca Amerikan sinemalarını seslendirirdik münasebetiyle bölüme her vakit ilgi olacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Kobanbay, bugüne kadar 20 bin sinema seslendirdiğini söyleyerek, en severek konuştuğu sinemanın Roberto Benigni’nin ‘Hayat Güzeldir’ (Life is Beautiful) olduğunu söz etti. (AA)