Kültepe’de şimdiye kadar yaklaşık 23 bin tablet ve zarf bulundu. Bunların 4 bin kadarı çeşitli ülkelerdeki müzelerde, yaklaşık 18 bini Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesinde, 300 kadarı da Kayseri Müzesinde korunmakta.
TABLETLERİN BİRÇOK ASURLU TÜCCARLARIN ARŞİVİNDEN
Kültepe tabletlerini Mezopotamya kaynaklarından farklı kılan en kıymetli öge, bunların hükümdarı arşivlerde değil, sıradan tüccarların özel arşivlerinde bulunmuş olması. Hasebiyle, tabletlerin çoğunluğunu Asurlu tüccarların ticari teşebbüsleriyle ilgili bahisleri içeren borç senetleri, iş mektupları, ticari mutabakat, kontrat, borç senedi, faiz ve kredi senetleri, iştirak mutabakatları, kervan nakliyat süreçleri, gümrük, vergi hususları, mahkeme tutanakları, köle satışlarına ait dokümanlar, çeşitli notlar ve listeler oluşturmakta.
KRALLARIN TİCARET İDARESİYLE İLGİLİ YAZIŞMALARI VAR
Kültepe’de bulunan çivi yazılı dokümanlar ortasında Asur idaresinin resmi karar mektupları, yerli hükümdarlarla Asurlular ortasında ticaret idaresi ile ilgili yazışmalar, siyasi münasebetlere ışık tutan yazışmalar yahut Kaniş sarayındaki saray sistemini, saray memurlarını açıklayan yazışmaların yanısıra evlenme-boşanma, evlat edinme, veraset üzere uygar hukuka ilişkin bilgiler de var.
ESKİ YAKINDOĞU’NUN İKTİSAT TARİHİNE IŞIK TUTAN KAYNAKLAR
Eski Anadolu tarihinin “Asur Ticaret Kolonileri Devri” diye isimlendirilen birinci tarihi periyodunda, ithalat ve ihracata yönelik büyük bir tertibin gerçekleştirildiğini ve oluşturulan sistemin düzgün bir halde işlemesi için gerekli her türlü önlemin alındığını görüyoruz. Asurlu tüccarların çok güzel örgütlenmiş biçimde ticari faaliyetlerde bulunmaları, yayınlanmış iki mutabakat metninden de anlaşılacağı üzere, Asur ile Anadolu kent krallıkları ortasında yazılmış, hiçbir biçimde siyasi niteliği olmayan yazılı muahedeler çerçevesinde gerçekleşmiş. Kültepe metinleri bu bağlamda varlıklı içerikleri nedeniyle, Eski Yakındoğu’nun ekonomi tarihinin yazılmasında en başta kıymetlendirilmesi gereken kaynaklar.
SİYASİ TARİH HUSUSLARINI İÇEREN TABLETLER DE BULUNUYOR
Kültepe tabletleri ortasında, Hitit devleti kurulmadan evvel Anadolu’da yaşanan politik ve toplumsal olaylara ışık tutan dokümanların yanında, Anum-hirbi mektubu; Akad hükümdarı Sargon’un Mezopotamya kaynaklarında yer almayan, başardığı işlerin anlatıldığı tablet ve Asur’dan Harsamna hükümdarı Hurmeli’ye gönderilmiş mektup üzere gerek Anadolu’nun gerekse Mezopotamya’nın siyasi tarihi için son derece değerli mevzuları içeren tabletler de bulunmakta.