Mahsum Kara
DİYARBAKIR – Halkların Demokratik Partisi (HDP), 19 Ağustos 2019’da Diyarbakır, Mardin ve Van büyükşehir belediyelerine kayyım atanmasının yıl dönümü nedeniyle Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesinde basın açıklaması yaptı.
Açıklamanın yapılacağı alan polis bariyerleriyle çevrilirken, büyükşehir belediyesinin önü kapatılarak etrafta geniş güvenlik tedbirleri alındı.
Diyarbakır’da kayyım aksiyonlarının adresi olan Lise Caddesi’nde yapılan açıklamaya HDP Diyarbakır Vilayet Eşbaşkanı Zeyyat Ceylan, HDP Küme Başkanvekilleri Saruhan Oluç ve Meral Danış Beştaş, 78’ler Derneği, Kürdistan Komünist Partisi, HDP Diyarbakır Vilayet Örgütü, Özgür Bayan Hareketi (TJA) aktiviteleri, Demokratik Bölgeler Partisi, HDP’li milletvekilleri ile kentte bulunan çok sayıda kitle örgütü katıldı.
Açıklamada Kürtçe ve Türkçe yazılı “Kayyım rejimine karşı çoğulcu demokratik belediyecilik” pankartı taşınırken kitle sık sık “Kayyım gidecek halk gelecek” sloganları attı.
CEYLAN: HER VAKİT DEMOKRASİ GAYRETİ VERECEĞİZ
Açıklamada Kürtçe konuşma yapan HDP Diyarbakır Vilayet Eşbaşkanı Zeyyat Ceylan, “Bugün kayyım siyasetinin üçüncü yıl dönümü. HDP her vakit halk iradesine sahip çıkmıştır lakin üç yıl evvel bu iktidar halkın iradesini yok sayarak HDP’nin kazandığı belediyelere kayyım atadı. HDP olarak hiçbir vakit kayyımları kabul etmedik, etmeyeceğiz” dedi.
“Kayyımlar tarihe gömülen kadar çaba etmeye devam edeceğiz” diyen Ceylan, “Kürt halkının iradesinin yok sayılmasını kabul etmiyoruz. Kayyımlar bizim halklarımızı yok saydı. Kayyımlar bu halkın hakları için gelmedi, bu halkın haklarını talan etmek için geldi. Biz ne olursa olsun geri döneceğiz. Hepiniz biliyorsunuz, kayyım atamalarından sonra birinci günden başlayarak 50 gün boyunca burada direndik. Kayyımlar gidene kadar direneceğiz” sözlerini kullandı.
TİRYAKİ: TÜRKİYE’NİN DEMOKRASİSİ İÇİN ÇABA EDİYORUZ
Türkiye’de kayyım atamalarının birinci olmadığını tabir eden HDP Demokratik Mahallî İdareler Konseyi Eş Genel Lider Yardımcısı Mehmet Rüştü Tiryaki, şunları lisana getirdi:
“12 Eylül darbecileri de siyasi partileri kapatarak belediye liderlerini vazifeden uzaklaştırdı. AKP-MHP devrinde, yani birinci sefer sivil iktidar devrinde halkın iradesi gasp edildi. Belediye liderleri misyondan uzaklaştırdı. Bir tarafta seçme seçilme hakkını yok sayanlar, öteki tarafta halkın seçme ve seçilme hakkına, demokrasiye sahip çıkanlar var. Bugün burada bulunanlar yalnızca makamları için burada değiller. Bir bütün olarak Türkiye’nin demokrasisi için gayret ediyor. Bugün burada belediye meclislerini lağvedenler, belediye liderlerini uzaklaştıranlara ses yükseltilmezse yarın bir gün seçilen hiçbir iradeye hürmet duymayacaklar.”
Üç yıldır kayyım zihniyetinin değişmediğini söz eden Tiryaki, “Demokrasi düşmanları 19 Ağustos’ta belediyeleri gasp etmeye karşı sesimizi kısmaya çalıştılar. Halkın iradesini gasp edenler buna reaksiyon göstermesine tahammül edemiyorlar. Gaspa gas, hırsıza hırsız, katile katil, tecavüzcüye tecavüzcü demeye devam edeceğiz” diye konuştu.
DAĞ: EŞBAŞKANLIK BİZİM MOR ÇİZGİMİZDİR
HDP Diyarbakır Milletvekili Dersim Dağ ise “Kayyım zihniyeti Kürt halkının iradesini yok sayıyor. Sömürü nizamına karşı bizler her vakit özel savaş siyasetlerine karşı, kültür kırımına karşı çaba edeceğiz. Kayyımlar bugün kültür kurumlarını, Kürtçe tabelaları kaldırdı. Kürt bayanlarının kazanımlarına saldırdı. Eşbaşkanlık sistemine saldırıyorlar. Kayyımlar bayan kurumlarına saldırıyorlar” tabirlerini kullandı.
İlk atanan kayyımların 2019 yılındaki seçimin akabinde gittiğini hatırlatan Dağ, “Gençler ve bayanlar şahsında çabayı bitirmek istiyorlar. Bayanların çabası bugüne kadar sürdü. Bugünden sonra da sürecek. Buradan bir sefer daha duyuruyoruz ki eşbaşkanlık bizim mor çizgimizdir. 2019’da kayyımlar nasıl gittiyse bir defa daha gidecekler. Buna karşı direnen genç erkekler, genç bayanlar ve Kürtler kazanacaktır” dedi.
OLUÇ: 65 BELEDİYEMİZDEN, 48’İNE KAYYIM ATANDI, 6’SINA MAZBATA VERİLMEDİ
Açıklamada kelam alan HDP Küme Başkanvekili Saruhan Oluç, üç yıl evvel “kayyım darbesi periyodunun başladığını” söyledi.
Oluç, “AKP iktidarı ve sözcülerine demokratik işleyişte en kutsal nedir diye sorsanız hepsi gerisi gerisine sandık ve seçim hukuku derler. Ancak kendileri halkın iradesini gasp etmekten, seçim ve sandık hukukunu yok saymaktan bir adım geri kalmazlar. 65 belediyemizden 48’ine kayyım atadılar, 6 mazbatayı KHK’li oldukları için vermediler. Bu nedenle bunların telaffuzları koskoca bir palavra olarak ortaya çıktı” biçiminde konuştu.
‘BU ADAMIN FITRATI HUKUK ÇİĞNEMEK’
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun dün bir TV programında kayyımlarla ilgili kelamlarını hatırlatan Oluç, “Büyük bir icatta bulunmuş üzere kayyım atamalarını savunuyor. İçişleri Bakanı Soylu sana buradan sesleniyoruz; senin bu yaptığını Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda Şark Islahat planlarıyla, genel müfettişlerle, 12 Eylül darbesinde OHAL ile yaptılar. Senin iktidarının darbeci anlayışı yeni değil. Demokrasi ve hukukun üstünlüğü ile anayasa ile alakası yoktur. Bu adamın fıtratında hukuk çiğnemek, demokrasiyi çiğnemek, hukuksuzluk var. AKP’den iki belediye lideri ceza alıp karar giydiler. Pekala bu İçişleri Bakanı bunları vazifeden aldı mı? Almadı. Onlarla hatıra fotoğrafı çektirdi. Lakin bizim belediye eşbaşkanlarımız hakkında karar olmamasına karşın kayyım atandı” dedi.
Demokrasi ve adalet savunucularına seslenen Oluç, “Gelin kayyım rejimine karşı birlikte çabayı sürdürelim. 2024 lokal seçimlerinde kayyımların hesabını soralım. Bugüne kadar hiç boyun eğmedik, eğmeyeceğiz. Çabamızı sürdüreceğiz, siyasi irademize sahip çıkacağız. Bunu kesinlikle başaracağımızdan eminiz. Yolumuz açık olsun” sözlerini kullandı.
UYANIK VE MIZRAKLI: HALKIN İRADESİ MAKSAT ALINDI
Açıklamada yerlerine kayyım atanan ve tutuklanan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanları Hülya Alökmen Uyanık ve Adnan Selçuk Mızraklı’nın bildirileri da okundu. İletide şu sözler yer aldı:
ASKERİ DARBELER YERİNİ SİYASİ DARBELERE BIRAKTI: Türkiye’nin tarihinde darbeler daima süregelmiştir. Kurulduğundan beri demokratik bir idare anlayışı yerine darbeci bir idare anlayışı ile hareket edilmektedir. 1920’lerin sonunda çok partili sistem feshedilip tek parti rejimine geçildi. Bilhassa de 1920 ve 1930’lu yıllarda Kürtler güç metodu kullanılarak bastırılmaya çalışıldı. 1960’larla birlikte her on yılda bir askeri darbe yapılarak 2000’li yıllara kadar gelindi. 2000’li yıllarda ise askeri darbelerin yerini postmodern darbeler aldı. 2016 ve sonrasında bu kez halkın iradesi olan lokal idareler gaye alındı. Mahallî idareler, bu periyotta kayyım uygulaması ile tanıştı. Yani askeri darbeler yerini siyasi darbelere bırakmış oldu.
BELEDİYE GELİRLERİ YANDAŞLARA PEŞKEŞ ÇEKİLDİ: Demokrasiye yapılan bu darbe idaresi, 2019 mahallî seçimleri ile birlikte devrildi ve halkın seçtikleri tekrar seçimle iş başına geldi. Sandık demokrasisini temel almayanlar birinci darbeyi YSK eliyle gerçekleştirdiler. Seçimlerin çabucak akabinde KHK’lı seçilmişlere mazbatalarının verilmemesi 31 Mart 2019 sonrası birinci irade gaspı oldu. Zora dayalı dikta anlayışını devam ettirmek isteyenler ise seçimle kaybettiği belediyelere, 19 Ağustos 2019 günü yine kayyımlar atayarak halkın iradesine bir defa daha darbe yaptılar. Yaklaşık üç yıllık kayyım darbesinin akabinde belediyelerimizde fizikî bir tahribat ve yıkımla birlikte, tüm alanların talan edildiğine şahit olmuştuk. Kayyım periyodunda bayan kırımından gençlik çalışmalarına, kültür dejenerasyonundan toplumsal alanlara kadar tüm çalışmalarda Neo-Osmanlıcılık hakim olmuştu. Kentin gereksinimlerine aktarılması gereken gelirler yandaşlara peşkeş çekilmişti.
BELEDİYLERİ DEVRALINCA DEŞİFRE ETTİK, PANİK HAVASINA GİRDİLER: Bizler, belediyelerimizi devraldıktan sonra kayyım sevdalılarının idare anlayışlarını da deşifre ettik. Deşifre olunca bu kez da bir panik havasına girdiler ve bizlere dönük taarruzları da ağırlaştı. Halktan kopuk bir çağın izdüşümlerini, bir görüntü ile tüm kamuoyuna gösterdik. Sarayı örnek alan kayyımlar pratiklerini de bu doğrultuda gerçekleştirmişlerdir. Kayyımlara ait ortaya çıkan tüm usulsüzlüklere rağmen hiçbir soruşturma yapılmamış olması sistemin üstten aşağıya bir bütün olarak çalıştığının ispatıdır.
EŞBAŞKANLIK KRİMİNALİZE EDİLDİ: Bizlerin ise tek bir gayesi ve niyeti vardı. O da demokratik mahallî idareleri inşa etmek. Bayan, gençlik, anadili, kültür ve sanat alanındaki çalışmalarımız ve önümüze koyduğumuz planlamalarımız dahi iktidar için bir kaygıya sebep oldu. Lokal idareler ve bünyesinde geliştirdiğimiz bayan çalışmaları iktidar bloğunun öncelikli amacı haline gelmiştir. Bayan eşbaşkanlar ve bayan seçilmişler eşbaşkanlık sistemi üzerinden kriminalize edilmiş, seçilmişler eşbaşkanlık sistemi üzerinden kriminalize edilmiş, eşbaşkanlık sistemi yargıya taşınmıştır.
HERKESİN EŞİT YAŞAYABİLECEĞİ KENT YARATMA GAYRETİMİZ GAYE ALINDI: Bizler, eşbaşkanlık sistemini mahallî idarelerdeki demokratik işleyişin bir gereği olarak görüyoruz ve bunun için sonuna kadar uğraş edeceğimizi söylüyoruz. Bu hücumlarla amaçlanan, bayan çabasının lokal idarelerde oluşturduğu sistemi ortadan kaldırmak ve tekçiliğe dayalı eril anlayışın tabanını tekrardan yaratmaktır. Seçimin üzerinden şimdi dört ay dahi geçmemişken 19 Ağustos 2019’da milyonların iradesi bir sefer daha gasp edildi. Herkesin eşit bir formda yaşayacağı kentleri yaratma uğraşımız amaç alandı.
PASİF KALAN MUHALİFLERİ NOT ETTİK: Oluşturulan Kent Kurulu ile birlikte kentte bulunan tüm sivil toplum yapılarıyla birlikte tartışarak Amed’i geçmiş kayyım devrinin tahribatlarından arındırmak istiyorduk. Demokratik, ekolojik ve bayan özgürlükçü bir belediyecilik anlayışını gerçekleştirmek önceliğimizdi. Çoğulculuk düşmanı tek adam rejimi, yasadışı uygulamalar ile engelleme arayışına girdi. Bu uğraşların hepsi beyhude gayretlerdir. Temel olan halkın iradesidir. Bir sefer daha belirtiyoruz ki darbeler ve kayyım atamaları yasadışıdır ve kabul edilemez. Halkımızın gözünde bizler halkın seçilmişleri iken kayyımlar irade hırsızlarıdır. Kayyım uygulamalarının faal uygulayıcıları olan iktidar kadar pasif kalan siyasal muhaliflerin tavırları da bizler açısından manidardır ve hafızalarımızda not edilmiştir.
SEÇİMLERLE BU UYGULAMALARA SON VERECEĞİZ: Tüm bu güç uygulamalarına, darbe yasadışılıklarına karşın demokratik siyasette ısrar ediyoruz. Tüm kesitlere davetimiz da bu taraflıdır. Yalnızca Cumhuriyeti demokratik temellerde ayaklarının üzerine oturtmak değil birebir vakitte toplum tabanlı, iştirakçi, çoğulcu, eşitleyici, yerinden idare ve demokrasiyi geliştirmek üzere bir sorumluluğumuz da var. Umudumuzu büyüterek, bu yasadışı uygulamaların üstüne giderek, yakın vakitte gerçekleşecek olan seçimlerle de bu uygulamalara son vereceğimize olan inançla çalışmalarımızı sürdürmeye devam edeceğiz. Bizler kazanırken onlar kaybedecektir.