Üniversitelere kayıt hakkı kazanmasına karşın bunu kullanmayan öğrenci sayısı 30 binin üzerinde artarak 105 bini aştı.
Kayıt hakkı kazanmasına karşın 105 bin 772 öğrenci üniversitelere girmedi. Eğitim Uzmanı Salim Ünsal’ın çalışmasına nazaran bu 105 bin kişinin 24 bin 544’ü lisans, 81 bin 228’i ise önlisans programlarına kaydını yaptırmadı. Boş kalan kontenjanlarla birlikte ek tercihler için 122 bin 209 kişilik bir yer açıldı. Böylelikle birinci tercihler sonucunda yüzde 2 olan boş kontenjan oranı da yüzde 12’e yükseldi.
Birgün’ün haberine nazaran, vakıf üniversitelerinde yaşanan fahiş artışlar da bu tercihlerde tesirli oldu. Bilhassa burslu olmayan kısımları tercih eden ve yerleşen öğrenciler üniversitelere kayıt yaptırmadı. Yeniden vakıf üniversiteleri üzere fiyatlı olan Kıbrıs’taki ve yabancı üniversitelerde de kayıt yaptırmayan öğrenciler oldu. Fiyatlı programlara kayıt yaptırmayan öğrencilerin sayısı 18 bin 977 oldu. Devlet üniversitelerinde kira fiyatları ve barınma sorunu üzere nedenlerin yanı sıra bir anlık heyecanla yazılan önlisans kısımları de kayıt yaptırmamada tesirli oldu. Devlet üniversitelerinde hak kazanmasına karşın kayıt yaptırmayan öğrenci sayısı 86 bin 975 oldu. Bunların 67 bin 642’sini önlisans programlarını seçen öğrenciler oluşturdu.
İllere nazaran bakıldığında ise kayıt hakkını kullanmayanların oransal olarak en çok olduğu kent Şırnak oldu. Şırnak’ta 100 öğrenciden 18,6’sı kayıt yaptırmadı. Şırnak’ı yüzde 16,3 ile Ardahan ve yüzde 15,5 ile Bitlis takip etti. Kayıt hakkını kullanmayanların en az olduğu kent ise Eskişehir oldu. Eskişehir’de yüz öğrenciden 5’i kayıt hakkını kullandı. Onu yüzde 5,1 ile İstanbul ve yüzde 5,4 ile Ankara takip etti.
“Akademik eğitime ait beklenti gitgide düştü”
Salim Ünsal bu durumun sebeplerini şöyle açıkladı: “Bir tanesi ekonomik. Bunun içinde barınma, temel masraflar, kira, yurt, eğitim sarfiyatları üzere faktörler var. Tercih yaparken bunu çok dikkate almayıp, kayıt periyodunda o gerçeklikle karşılaşınca kararından vazgeçen öğrenciler var. İkincisi ise akademik eğitime ait beklentinin gitgide düşmesi. Ayrıyeten öğrencilerin ne yazık ki vilayetleri, üniversiteleri, kısımları çok incelemeden araştırmadan tercih yapması var. Yerleştikten sonra kayıt periyodunda pişmanlık duyuyorlar.”
“Vakıf üniversitelerinde fiyatını fazla artırmış olanlara ilgi azaldı”
Bunların içinde en bariz olanın ekonomik şartlar olduğunu belirten Ünsal şöyle devam etti: “Birincisi barınma sorunu. Kâfi KYK yurdu yok. Üniversiteleri eski olan birtakım vilayetlerde sorun çok yok ancak bilhassa sonradan üniversite açılmış vilayetlerde kamu yurtları yetersiz. Özel yurtlarda yahut kiralarda da fiyatlar yüksek olunca doğal olarak barınma en kıymetli sorun. Çocuk üniversiteyi kazanıyor lakin yurt bulamayınca, mesken tutamayınca, bu masrafları karşılayamayınca doğal olarak kayıt yaptırmaktan vazgeçiyor.
İkinci olarak, bir öğrenciye yurt da tutsanız, mesken de verseniz sonuçta bu öğrenci yiyecek, içecek, ortada ailesinin yanına gidecek. Bunların hepsini alt alta koyduğunuzda bir bütçe gerektiriyor. Öğrencinin barınma dışında temel masrafları de var. Diğer bir vilayette masrafların karşılanması da kolay değil.
Üçüncüsünü bilhassa vakıf üniversitelerinde çok gördük, fiyatını fazla artırmış olanlara ilgi azalmış. Birisi yüzde 40, birisi yüzde 100’ün üzerinde artırmış; yüzde 100’ün üzerinde artıranlarda kayıt kaçaklarına yansımış bu. Bu üniversitenin hizmetlerinin, o üniversite profilindeki öğrencinin gelir seviyesinden yüksek bir artış yaptığı manasına geliyor.
Bir öteki şey ise, kimi vilayetlerde devlet üniversitelerine çok fazla talep yaşanmadı. Öğrenci ili dediğimiz Eskişehir’de 100 öğrenciden 5’i kayıt olmamış. Fakat Aydın, Antalya, Muğla üzere bilhassa turizmle birlikte pahalılığın da arttığı vilayetlerde kayıt olmayanların yüzde 11-12’ye yükseldiğini görüyoruz. Geçim sorunu yaşanabilecek, hayatın kıymetli olduğu vilayetlerde öğrenciler biraz geri çekilmişler. Hayat pahalılığının kayıt olmamada bu sene biraz daha tesirli olduğunu gördük.”