Hayvanlar için çiftleşme, genlerini mümkün olduğu kadar yaymak maksadını taşıyor. Lakin bunun için gösterdikleri uğraş, bazen çiftleşmenin kendisini geride bırakıyor. Hayvanlar aleminin eş adayına gösteriş yapacakları özel yerler hazırlamaktan, karşı cinsin ‘kılığına girmeye’ kadar varan şaşırtan çiftleşme ritüellerine göz atmaya hazır mısınız?
AFRİKA BOĞA KURBAĞASI
Afrika boğa kurbağasının çiftleşmesi, hem karmaşık hem de çok zalimce. Genç erkek kurbağalar küçük, sığ su birikintilerinde toplanıyor. Bu üreme havuzlarının merkezlerinde, küçük rakiplerini kovalayan baskın karakterli iri erkek kurbağalar bulunuyor. Diğerlerinin üremesini önlemeye çalışan bu kurbağalar ortalarında hengame ediyor, birbirlerini yaralıyor ve bazen de öldürüyor. Dişi, üreme havuzundaki erkek kurbağalara hakikat yüzerken, küçük kurbağalara rastlayınca sulara dalıp altlarından geçiyor ve ortadaki büyük kurbağalara ulaşmaya çalışıyor. Sonunda, büyük kurbağalardan birinin hakimiyetindeki alana gidip, onunla çiftleşiyor.
ARGUS SÜLÜNÜ
Güneydoğu Asya’daki erkek Argus sülünleri kadar, çiftleşeceği alana ihtimam gösteren bir varlık pek yok. Etkileyici benekli tüylerinin güzelce görülebilmesi için ormanda 6-7 metrekare kadar bir yer gözüne kestiriyor. Evvel ortalığı pırıl pırıl temizliyor, sonra da sabahları özel bir biçimde öterek, dişileri davet ediyor. Dişi, bu daveti kabul edip ‘odasına’ gelirse, onu etkilemek için etrafında dönüp, ayaklarını yere vurarak dans ediyor. Bu dans, kanatlarını göstermek için bir yelpaze üzere açmasıyla sona eriyor. Dişi beğenirse, çiftleşme gerçekleşiyor.
FENER BALIĞI
Acısız bir aşk hikayesi istiyorsanız, devamını okumayın. Dişi fener balığı birinci kere 1833’te bulundu ve incelendi, lakin uzun müddet erkeklerinin neye benzediği bilinmiyordu. Dişi fener balığının üzerinden sarkan küçük balıkların yavruları değil, çiftleştikleri erkek balıklar olduğu fakat 1924’te anlaşıldı. Nasıl mı pekala? Sorduğunuza pişman olabilirsiniz.
Erkek fener balığı çiftleşmek istediğinde, gidip daha büyük olan dişinin yan tarafında yiyerek bir delik açıyor ve oraya yerleşiyor. Vakitle derileri, kan damarları ve sindirim sistemleri birleşiyor, erkeğin gözleri, yüzgeçleri ve birtakım organları ya düşüyor, ya da kuruyup yok oluyor. Dişinin üzerinde yaşayan bir asalağa dönüşüyor. Tek rolü, ortada sırada üreme için sperm çıkarması.
ŞEMPANZELER
Erkek şempanzeler, Afrika boğa kurbağalarından da zalim. Dişileri çiftleşmeye zorlamak için saldırıyor, ısırıyor, vuruyor ve bazen de yaralıyor. Bu saldırgan hal, çiftleşme olmadan iki-üç yıl sürebiliyor. Teoriye nazaran dişiler endişeden, doğurgan oldukları periyotta kendileriyle çiftleşmek isteyen erkeklere direnmiyorlar. Dişi, şiddet kaygısından daha sonra öbür bir erkekle de çiftleşmiyor.
DEVEKUŞU
Deve kuşu, soyu devam eden kuşların en büyüğü. Gerçi uzunluğunun yarısı uzun boynundan oluşuyor lakin yetişkin bir deve kuşu 2,75 metreyi bulabiliyor. Ayrıyeten tüm kuşlar ortasında yüzde 3 oranındaki penisli kuşlardan. Kuşların birçoklarının penisi yok ve “kloak öpücüğü” denilen bir yolla çiftleşiyorlar.
Kloak aslında penisten çok vajinaya benzeyen bir dışkılama deliği. Üreme devirlerinde şişiyor ve erkekler kendi kloaklarını dişininkinin üzerine bastırarak spermini dişiye aktarıyor. Deve kuşunun da dahil olduğu uçamayan kuşlar kümesindeki kuşların ise penisi var. Lakin memeliler ve sürüngenlerdeki üzere kanla değil, lenf sıvısıyla şişiyor. Dişiler erkeğin üreme periyoduna girdiğini bacaklarının soluk pembeden, parlak kırmızıya dönüşmesiyle anlıyor.
YAĞMUR KUŞU
Bazı erkek yağmur kuşları çiftleşmek için “dişi kılığına” giriyor. Erkekler büyük kümeler halinde toplanıyor ve eğilip cinsel organlarını açığa çıkararak çiftleşmeye istekli olduklarını gösteren dişileri cezbetmek için boyunlarındaki tüyleri kabartıyorlar.
Ancak gösterişçi erkek kuşların ortasında kendini fark ettirmeden saklanan ve dişi taklidi yapan birtakım yağmur kuşları da bulunuyor. Bunlar aslında erkek, lakin tüyleri başka erkeklerinki kadar etkileyici değil. Bu düzmece dişiler, kabaran erkeklere ‘çaktırmadan’ son dakikada gerçek bir dişinin üzerine atlayıp çiftleşiyorlar. Bu kurnaz erkek yağmur kuşları ‘kadın kılığına giriyorlar’ ancak, testisleri bilhassa büyük oluyor. İngiltere’deki Sheffield Üniversitesi’nin bir araştırmasına nazaran, bu dişi üzere davranma hareketi genetik. Dişi üzere davranan kuşlar, böylelikle baskın huylu öbür erkek kuşlar ortasında saldırgan davranışlara maksat olmadan yaşayabiliyor.
DENİZ SALYANGOZU
Deniz salyangozu hayvanların en çekicisi değil tahminen lakin sıra dışı bir cinsel hayatı var. Çiftleşen salyangozların her ikisinde de hem penis hem de vajina olduğu için, tıpkı anda ikili birleşme yaşıyor. Yalnızca çift cinsiyetli olmakla kalmıyor, kullandıktan 20 dakika sonra penislerini atıyorlar – ancak neredeyse sonraki gün yerine yenisi çıkıyor! Biyologlar, deniz salyangozunun penisinin düşmesinden yaklaşık 24 saat sonra, hayvanın içinde sıkıca sarılı duran spiral bir organın açılarak yeni penis oluşturduğunu belirtiyor.
Hayvanların kur yapma ve çiftleşme ritüelleri ile insanlarınkiler ortasındaki benzerliklere gelince. Her ikisinde de kendini eş adayına gösterme, niteliğe nazaran eş seçme, sahiplenme ve bir ölçüye kadar da kurnaz davranışlar rol oynuyor. Hakikat eşi seçmenin güç bir iş olduğu malum. Lakin kimi hayvanların bunun için gösterdiği efor, insanlarınkini geride bırakabiliyor.
