Kars Etraf ve Kent Hukuku Derneği (KARÇEV) Lideri İnan Akgün Alp; Kars Karakurt’ta yapılan hidroelektrik santral için alınan iki ÇED raporunun iptal edilmesine rağmen, yargı süreci devam ederken yaşananları “Tam da bir ‘AKKars’ uygulamasıdır” kelamları ile anlattı. Alp, “İkinci ÇED raporu mahkeme tarafından iptal edilince çok tanıdık bir sisteme başvurulur. Projenin ÇED evrakını Kanal İstanbul’un da ÇED belgesinde imzası bulunan bir firmaya yaptırmaya başlar ve 30 günlük, yönetimin savunma müddetinin dolmasına 4 gün kala, 26 günlük bir rekor müddette 3’üncü kez ÇED raporu alınır. Bu süreç tamamlanmadan, mahkeme süreçleri bitmeden bu baraj tamamlanır, biter ve su tutmaya başlar. Karakurt köylüleri yolu, suyu ve elektriği olmayan bir alana taşınır” dedi. Alp, “Türkiye’nin ve tahminen de dünyanın en ağır kent hatalarından biri, en büyük etraf katliamlarından biri Kars’ta işleniyor” diye konuştu.
Kars Etraf ve Kent Hukuku Derneği (KARÇEV) Lideri Av. İnan Akgün Alp, düzenlediği basın toplantısında, Türkiye’nin en büyük kent hatasının Kars’ta işlendiğini söyledi. Alp, şu değerlendirmeleri yaptı:
‘Tam tanıdık ‘akkars’ uygulaması’
“Bu hafta vilayetimizde; Sayın Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanı’nı ağırladık. Çek Cumhuriyeti’nden kalkarak, Kars’ın Sarıkamış ilçesinin Karakurt köyünde Aras Nehri’nin kollarının üzerinde bir hidroelektrik santrali yapmak üzere gelen bir firma oldu. BİLSEV Güç Üretim ve Ticaret A.Ş… Bu firmanın hidroelektrik santrali imal evresindeki öyküsünü ve serüvenini arz edeceğiz.
Tam da bir ‘AKKars’ uygulamasıdır. 20 yıldır kentimizi kuşatan ‘AKKars’ zihniyetinin bir yansımasını anlatacağız. Bir firma gelir Çek Cumhuriyeti’nden. Firma Karakurt köyünü de kapsayan alanda hidroelektrik santrali yapmak ister. ÇED raporu hazırlar. ÇED raporu, Erzurum Yönetim Mahkemesi tarafından 2019/193 temel sayılı kararla iptal edilir. ‘İptal edilmedi’ diyenler için, elimizde karar var.
Daha sonra bu firma ikinci bir ÇED raporuna başvurur, bu firma. İkinci ÇED raporu, tekrar Yönetim Mahkemesi tarafından iptal edilir, 2021-550 temel sayılı kararıyla…
Fakat her ne hikmetse ÇED süreci ve yargılama süreci daha devam ederken, Karakurt Barajı projesinin üretimi nedeniyle Kars’ın Sarıkamış ilçesinin Karakurt köyünün nakline karar verilir. 14 Nisan 2020 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kararıyla.
Bu Cumhurbaşkanlığı kararından üç gün sonra Kars Valiliği tarafından Karakurt köylülerine ‘derhal köyünüzü terk edin’ diye tebligat yapılır. Meğer daha köyde mülkiyet problemleri çözülmemiş ve kamulaştırma prosedürü devam etmektedir ve köylülere insanca yerleşebilecekleri bir alan da şimdi oluşturulmamıştır.
İkinci ÇED raporu mahkeme tarafından iptal edilince çok tanıdık bir yola başvurulur. ÇED belgesi daha evvel diğer bir şirkete hazırlatan BİLSEV Güç, bu defa tanıdık bir şirketle çalışmaya başlar. Projenin ÇED evrakını Kanal İstanbul’un da ÇED evrakında imzası bulunan bir firmaya yaptırmaya başlar ve 30 günlük yönetimin savunma mühletinin dolmasına 4 gün kala, 26 günlük bir rekor müddette 3’üncü sefer ÇED raporu alınır.
Uygulamalar ne kadar tanıdık geliyor değil mi? Bu süreç tamamlanmadan, mahkeme süreçleri bitmeden bu baraj tamamlanır, biter ve su tutmaya başlar. Karakurt köylüleri yolu, suyu ve elektriği olmayan bir alana taşınır.
Ama inşaat devam ederken yeniden tanıdık bir uygulama ile karşılaşılır. İş yerine şantiyesinde sahur vakti dağıtılan tavuk dönerden zehirlenen iki emekçi hayatını kaybeder. Dünyanın öbür ucundan gelip Kars’ın derelerine hukuku hiçe sayarak, gerisine büyük bir siyasi güç alarak iptal edilen mahkeme süreçleri devam ederken, inşaat bitiren bu şirketin himayesi nereden geliyor? Sayın Bakan siz Kars’a geldiniz, hiç kimseyle muhatap olmadan bir salona geçtiniz. Kapalı bir toplantı yapıp gittiniz. Halbuki burada Kars Etraf ve Kent Hukuku Derneği var. Kars’ın hakkını hukukunu savunan bir dernek var. Her hafta bir bakan gönderiyorsunuz. Buyurun seçime kadar isterseniz her gün bir bakan gönderin. Ancak ben sayın bakanlara buradan sesleniyorum. Lütfen hazırlıklı gelsinler. Lütfen kendi bakanlıklarını ilgilendiren mevzularda hazırlık yapıp gelsinler. Zira her geldiklerinde biz burada bir belge açacağız. Kars’ın hakkını hukukunu savunan beşerlerle karşılaşacaklar burada.
Sayın Kars Valisine de bir hatırlatma yapayım: Sayın Valim Karakurt köyü yolu ve suyu olan yerlere taşındı mı taşınmadı mı? Taşındı. Meğer nasıl bir uygulama yapılması gerekiyordu? ‘TOKİ ve Afet İşleri Genel Müdürlüğünün işbirliği sonucunda baraj ve gibisi alt yapı projelerinin inşası için yerleri istimlak edilmiş köylülere yönelik yeni yerleşim alanları üretilmektedir.’ Bunu ben söylemiyorum. TOKİ’nin ‘Tarım Köy’ uygulamasıdır bu. Ancak bu uygulamanın yapılabilmesi için Kars Valiliği’nin müracaatta bulunması lazım. Var mı Sayın Vali bu türlü bir müracaatınız?
Siz Karakurt köylülerinin insanca hayat şartlarına kavuşabilmesi için yolu, suyu, elektriği, mescidi ve okulu olan tarım köyü kapsamına alınması için müracaatta bulundunuz mu, bulunmadınız mı? Şayet bulunduysanız, Bakanlık hangi münasebetle; ‘500 bin konut yapan bir TOKİ var’ karşımızda. Seçime 6 ay kala büyük projeler, umutlar vadeden TOKİ var neden bu köylüler için bir Tarım Köy uygulaması yapılmamıştır.
Daha evvel Kağızman’da gibisi bir uygulama yaptınız. Güç Bakanlığınız, Türkiye’de hiç eşi ve gibisi görülmemiş bir uygulamaya imza attı. Aras Irmağı üzerinde hidroelektrik santralleri yapıldı. O baraj havzası içerisindeki köyler hükümetin periyodunda bir sabah bir tebligatla karşılaştılar. Köylere kadastro uygulaması başlatılmıştı. Daha o vakit hiç kimse buralarda baraj yapılacağını düşünmüyordu. Adeta Şener Şen’in Züğürt Ağa sinemasındaki üzere; köylüler tapularına kavuşacaklarını zannederken kadastro çalışmaları sırasında kadimden beri kendi zilyetlerinde bulunan yerler, hazine ismine tescil edildi. Mera vasfındaki yerler, mera vasfı olmasına karşın hazine ismine tescil edildi. Daha sonra barajlar yapıldığı vakit anlaşıldı ki köylünün elinden ‘hazinedir’ diye alınan bu yerler baraj müteahhitlerine tahsis ediliyormuş ve o periyodun kuruyla yaklaşık 40 milyon doların üzerinde Kağızman köylüsüne ödenmesi gereken emlak bedelleri bu baraj müteahhitlerinin cebinde kaldı, dönemi iktidarınızda…
‘Bu problem memleket meselesidir’
O tarlalarda buğday ekiliyor. O buğdaydan un, undan ekmek oluyor. Türkiye’nin ve tahminen de dünyanın kent cürümlerinden biri, en büyük etraf katliamlarından biri Kars’ta işleniyor. Sarıkamış’ın, Kağızman’ın ve Kars’ın bu sıkıntılarını Kars Etraf ve Kent Hukuku Derneği olarak bizler lisana getirmeye devam edeceğiz. Bu gayret memleket gayretidir, bu sorun memleket problemidir.”