Avrupa Birliği (AB) geçtiğimiz günlerde Hudutta Karbon Düzenleme Düzeneği (CBAM) konusunda yeni bir karar alarak, demir, çelik, çimento, alüminyum, gübre, hidrojen ve elektrik üzere sera gazı emisyonlarına dayalı eserlere hudutta, karbon vergisi uygulanacağını açıkladı. Türkiye’nin en büyük ihracat pazarında alınan bu kararda deneme müddeti, Ekim 2023’te başlayacak. Başlangıç tarihi de dahil olmak üzere birtakım detayların bu hafta içinde netleşmesi bekleniyor. Türkiye’deki ihracatçılar ise “Hazırlıklarımızı tamamladık” iletisi verirken; yatırımlar ve sürdürülebilir ihracat için teşviklere muhtaçlık duyulduğunun altını çiziyor.
CİDDİ YATIRIM ŞART
AB’nin kararı ile ve Türkiye’deki hazırlıkların durumu hakkında Hürriyet’e konuşan TİM Başkanvekili ve İstanbul Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) İdare Şurası Lideri Çetin Tecdelioğlu, “Yaklaşık 2 yıldır bu mevzuda kesimimizde hazırlıklar devam ediyor. Ticaret Bakanlığı ile de daima istişare halindeyiz. Alüminyum konusunda hazırlıklarımızı tamamlayarak zati çok güçlü olduğumuz AB pazarında daha da ön plana çıkacağımıza eminiz. Önemli yatırım gerektiren bu hususlarda verilecek teşvik ve takviyelerle ihracatımızı daha sürdürülebilir bir hale getireceğimize inanıyoruz” diye konuştu.
Çetin Tecdelioğlu
Henüz AB’nin bu hususta nasıl kontrol yapacağı üzere detayların netleşmediğini vurgulayan Tecdelioğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Sektör 2022’de daha yıl bitmeden 5.8 milyar ihracat gerçekleştirerek 2021 yılını geride bıraktı. 2021’de kesimin ihracatı 5 milyar dolardı. 2021’de AB’ye yapılan ihracat ise 2.8 milyar dolar düzeyindeydi. Buradan bakılınca da AB pazarının bizim için ne kadar değerli olduğu daha net anlaşılıyor. Gelecekte alüminyuma daha da fazla muhtaçlık duyulacak. Yani daha fazla ihracata imza atabiliriz.”
FATURA YOKSUL ÜLKELERE
İngiltere merkezli, milletlerarası yardım kuruluşu Oxfam’a nazaran, iklim krizinden en çok etkilenen ülkelerin de bu sisteme dahil olup, vergi ödemek zorunda kalması en büyük sorun olarak gösteriliyor. Oxfam AB Vergi Uzmanı Chiara Putaturo, “AB iklim krizinden en çok ziyan görmelerine karşın yoksul ülkeleri vergi ödemeye zorlayarak, sorumluluğu en az sorumlu olanlara yüklemiş oluyor. AB ülkeleri şimdi buradan gelecek gelirleri iklim finansmanı için harcamayı dahi kabul etmedi. Karbon emisyonlarında ortaya çıkan maliyeti yoksul ülkeler üstlenecekken AB’nin de iklim finansmanı fonlarını artırması gerekiyor” dedi.
2.3 MİLYAR EURO GELİR BEKLENİYOR
Enerji Verimliliği ve İdaresi Derneği (EYODER) Lideri Onur Ünlü bahisle ilgili olarak şu bilgileri verdi; “Sınırda Karbon Düzenleme Sistemi, 2023’ten 2026’ya kadar bir izleme süreci başlatacak. AB örneğin 1 ton demir-çelik başına, 100 ton karbon emisyonu salabilirsin diyecek. 100’ün ne kadar üzerindeyse ortadaki fark kadar ödeme yapılacak. Türkiye’ye maliyetinin 2 milyar olacağına dair birtakım görüşler var, bu çok gerçek değil. AB’nin beklentisi zati toplamda 2.3 milyar Euro gelir sağlamak. Yalnızca öne çıkan kesimler değil; NACE kodundaki tüm işletmeler de bu durumdan etkilenecek, en büyük tehdit bu noktada. Şu anda Kapsam 1 için konuşuluyor; 3 yıl içinde Kapsam 2 ve Kapsam 3’e geçilmesi asıl risk. Yalnızca fabrikanın tükettiği güç değil; oraya gelen hammadde ve yarı mamul için ne harcandıysa bunların eklenmesi, şirket çalışanların taşıtlarına kadar giren bir süreç olacak. Burası da devreye girerse, bizim Uzakdoğulu ülkelere nazaran avantajımız ortaya çıkacak.”