Herkes binanın alameti farikasını merak ederken ortaya çıktı ki, 45 yıllık o bina ODTÜ’lü akademisyen Güney Özcebe ve takımının yıllar evvel karbon fiberle güçlendirdiği bir yapıydı. Karbon fiberle güçlendirmenin öyküsü Gölcük zelzelesinin sonrasına dayanıyor. O periyotta kuruluşlar, sarsıntı araştırmalarına fonlar ayırmıştı. Güney Hoca’nın projesini o devirde NATO’nun sivil dairesi olan Barış ve Güvenlik için Bilim Projesi ve TÜBİTAK destekledi. ODTÜ İnşaat Laboratuvarı’nda çalışmalar başladı. Gaye binaların sarsıntı güvenliğini sağlayacak bir yol geliştirmekti. Ve bir sistem bulundu: Karbon Fiber güçlendirme. İşin hoş tarafı bu sayede binada güçlendirme yaparken insanların oturdukları binaları terk etmesi de gerekmiyordu.
TELEFONLAR SUSMUYOR
Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan sonra, Güney Hoca’nın ODTÜ’lü mühendislerle birlikte karbon fiberle güçlendirdiği o binanın kıssası “Depremlerde yıkımı nasıl önleriz” sorularına umut oldu. Bilhassa beklenen büyük İstanbul sarsıntısına hazırlanmak isteyen vatandaşlar, karbon fiberle güçlendirme yapan şirketlerin kapısını arşınlamaya başladı. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Riskli Yapı Tespit Lisanslı Enoc Yapı Danışmanlık firmasının sahibi İnşaat Yüksek Mühendisi Namık Eser, son günlerde telefonlarının susmadığını, vatandaşların birçoğunun birinci sefer duydukları karbon fiber güçlendirmeyle ilgili bilgi almak istediklerini anlattı. Lakin çaresizlik ve umudun olduğu her yerde süratle istismarcıların da türediğine dikkat çekti.
BU BİR MÜHENDİSLİK İŞİ
Eser, ‘‘Eline karbon fiberi alanın zelzele bölgesine koştuğunu duyuyoruz. Orada canı yanmış, binası az hasarlı insanlara, ‘karbon fiber güçlendirme yapalım’ deyip paralarını alıyorlarmış. Bu, her firmanın yapabileceği bir iş değil. ‘Karbon fiberi sardım, bina kâfi güvenliği sağladı’ diye bir şey kelam konusu değil. Bu bir yapı ve zelzele mühendisliği işi. Evvel bina incelenmeli ve hangi uygulamaya ne ölçüde gereksiniminin olduğu belirlenmeli. Lakin vatandaşlar süratli, kolay ve uygun fiyatlı bir tahlili istiyor. Sonra meskenim güçlendi diye o konutlarda rahatça uyuyacaklar. Fakat ne yazık ki bu o denli elma, armut alır üzere alabileceğiniz bir hizmet değil. Bina güçlendirme, ‘ben şöyle istiyorum’ diye tarifleyerek uygulatabilecekleri bir iş değildir. İstanbul’da dahi bu işi layıkıyla yapan firmaların sayısı kâfi seviyede değil. Vatandaşlar çok dikkatli olsun. Hangi doktora gideceklerinin kararını nasıl ince eleyip sık dokuyarak veriyorlarsa o şeklide referansları olan, grubunda yapı ve zelzele mühendisleri olan firmaları arasın, bulsunlar’’ dedi.
ESKİSİNDEN BERBAT HALE GELEBİLİR
Namık Eser, şuurlu halde yapılmazsa Karbon Fiber uygulamasının binaya ziyan dahi verebileceğini belirtti. Eser, ‘‘Mutlaka profesyonel bir mühendislik hizmeti alınmalı. Evvel bina için bir güçlendirme projesi çizilmeli. Kimi binalarda kolonlarda karbon fiber uygulamasıyla, birtakım binalarda da duvarlar güçlendirilerek bu iş yapılabilir. Güney hocamız ve öğrencisi esasen bunu uygulayarak ispatladılar. Kimilerinde ise kolonlarda mantolama ya da yeni perde elemanlar eklemek gerekebilir. Bu bir hekimin reçetesi üzere, evvel muayene yapılır tedavi usulü belirlenir sonra tedavi uygulanır. Bunu da yapı ve zelzele alanında çalışan uzman firmalar yapabilir. Bu projeyi çizdirmenin bedeli de binanın büyüklüğüne nazaran 30-100 bin TL ortasında değişir. 20 daireli bir apartmanda daire başına 3-4 bin TL’ye projeyi çizdirmek mümkün’’ dedi. Zelzele bölgesinde, vatandaşın cebindeki parayı almak için 20-30 bin TL’ye karbon fiber güçlendirme yapacağını argüman eden bireyler olduğunu lisana getiren Eser, kelam konusu fiyatların gerçekçi olmadığını söyledi. Eser, “Vatandaşların bütçesine nazaran fiyat söyleyen insanlardan uzak durmaları gerekir. Ne iş yaptıklarını bilmediklerinden bu bina artık tamam gereğince güçlendi de diyemezler tahminen de ziyanlı işler de yapabilirler. Güçlendirme projesi çizildikten sonra o bina özelinde yapılacak işin maliyeti ve fiyatı çıkarılır’’ biçiminde konuştu.