Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Karadeniz Gazı’yla ilgili yeni müjde açıklayacağını duyurmasının akabinde heyecanlı bekleyiş sürüyor.
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. İshak Turan, Karadeniz’de keşfedilen 540 milyar metreküplük doğalgaz rezervinin akabinde bölgedeki çalışmaların sürdüğüne dikkat çekti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanması beklenen muştuyla birlikte bu sayının üst istikametli güncellenmesi istikametinde olabileceğinin altını çizen Turan, “Bir sayı söylem etmek yanlışsız değil. Fakat keşif çalışmalarının sürmesi olumlu tarafta de sonuçların alındığını göstermektedir” dedi.
Filyos’a 170 kilometre uzaklıkta ve 2 bin 200 metre derinlikte kurulan denizaltı tesislerinden geçen doğalgazın karaya ulaşacağını belirten Turan şöyle dedi:
“Biz de bölgede yaşayan bir akademisyen olarak epeyce heyecanlıyız. Malumunuz 2020’de ve 2021’de iki farklı keşifle toplamda 540 milyar metreküplük bir doğalgaz keşfi Zonguldak’ın 170 kilometre açıklarında Sakarya Gaz Alanı’nda elde edildi. Bugün Cumhurbaşkanımızdan buradaki sayının üste gerçek güncellenmesi istikametinde bir müjde bekliyorum. Burada tabi ki 100 milyar metreküp mü olur 200 milyar metreküp mü olur sayı söylem etmek yanlışsız değil. Lakin keşif çalışmalarının sürdüğünü ve olumlu tarafta de burada sonuçların alındığını göstermektedir. Burada İnşallah Cumhurbaşkanımızdan hayli düzgün bir sayı bekliyorum. Umarım hoş gelişmeler olur. Aslında buradaki doğalgaz üretimini dört farklı evrede belirtebiliriz. Denizin tam 2 bin 200 metre altında denizaltı tesisi kuruluyor. Burada rastgele bir insan eli çalışmalarda kullanılmıyor. İnsansız robotlar kullanılarak karadan ve gemiler vasıtasıyla bir halde kumanda edilerek burada büyük bir tesis kuruluyor. Burada kurulan tesisin uzunluğu yaklaşık 12 kilometre. İstanbul’da yaşayanlar için şöyle söz edebilirim. Sarıyer’den Beşiktaş’a kadar uzanan bir kıyı şeridi boyunca denizin altında bir tesis kurulmaktadır. Kuyubaşı vanalarından manifolda aktarılacak olan doğalgaz yaklaşık 170 kilometrelik boru çizgisiyle birlikte Filyos kıyısına ulaştırılacak. Burada tek bir boru sınırından da bahsetmiyoruz. Tıpkı vakitte denizaltındaki tesislerin elektriğini taşıyacak ek bir boru sınırı, denizin 2 bin 200 metre altında çalışan bir tesisten bahsediyoruz. Çeşitli kimyasalların götürülmesi gerekiyor. Onun için de farklı bir üçüncü boru çizgisi da var. Toplamda üç boru çizgisinden Sakarya Gaz Alanı’ndan Filyos Limanı’na kadar uzanan bir boru çizgisinden bahsediyoruz. Bu boru sınırları yüzde 100 bitmiş durumda. Çabucak gerimizde Filyos Gaz Sürece Tesisleri yapılmaktadır. Buradaki tesisin de büyük bir çoğunluğu bittiği, maalesef denizin altından çıkarılan gaz konutlarımızda tıpkı halde kullanılmıyor. Bunun muhakkak bir ayrıştırma ve temizlenme sürecinden geçiyor. Buradaki tesislerde de başka kimyasal hususlar yada rastgele bir parçacıklar ayrıştırılarak buranın çok daha yakınında BOTAŞ’a ilişkin bir tesise gaz aktarılacak. Basınç ayarlaması yapıldıktan sonra 37 kilometre uzaklıktaki aktarma merkezine aktarılacak. 37 kilometre uzunluğundaki boru çizgisinin da bittiğini söyleyebiliriz.”
“HEMEN FATURALARIN UCUZLAMASINI BEKLEMEK RASYONEL YAKLAŞIM OLMAZ”
Avrupa’da güç arz meselesinin yaşandığını ve Türkiye’nin kendi iç üretimiyle tedarik edeceği doğalgazla birlikte kendi güç arz problemini gidereceğini söyleyen İshak Turan bu durumun faturalara ise 1-2 yıl içerisinde yansıyabileceğinin altını çizdi. Turan, şöyle devam etti:
“İlk etapta çabucak doğalgaz faturalarının ucuzlamasını beklemek çok rasyonel bir yaklaşım olmaz. Bugün Avrupa’ya baktığınız vakit güç arz sorunu yaşanmaktadır. Onun için kendi iç üretiminizle tedarik edeceğiniz doğalgaz sizin öncelikle güç arz probleminizi giderecek. Vakit içerisinde sonuçta Faz-1’de 4,5 milyar metreküplük doğalgaz üretimi kestirim edilmektedir. Faz-2 ile birlikte bu 15 milyar metreküpe çıkacak. 2025’in sonunda Türkiye’deki konutlarda kullanılan tüm doğalgaz buradaki Filyos Doğalgaz Sürece Tesisleri’nden ana şebekeye aktarılacak. Yani şayet halkımız biraz daha sabırlı olursa 1-2 yıl içerisinde bunların faturalara da yansıdığını görebiliriz.”
“SANAYİ KAPASİTESİNİN ARTMASIYLA DOĞALGAZ KULLANIMI ARTTI”
2021 yılına kadar Türkiye’nin doğalgaz tüketiminin 50 milyar metreküp olduğunu lakin sanayi kapasitesindeki artmasıyla doğalgaz kullanımının da arttığına dikkat çeken İshak Turan şöyle dedi:
“2021 yılına kadar Türkiye’nin tükettiği doğalgaz 50 milyar metreküptü. Lakin 2021’den 2022’ye geçtiğimiz yıl içerisinde yüzde 20’yi aşkın bir doğalgaz tüketimiyle karşılaştık. Sanayi kapasitesindeki artan üretimle de yakından alakalı. Şu anda Türkiye’de 60 milyar metreküpe yakın bir doğalgaz tüketilmektedir. Faz-1 ve Faz-2 sonunda buradan yaklaşık 15 milyar metreküplük bir doğalgaz üretimi planlanmaktadır. Bu da Türkiye’nin mevcut tükettiği doğalgazın yaklaşık yüzde 25’ine tekabül etmektedir. Başka bir sözle konutlarda tükettiğimiz bütün doğalgaz burada Filyos tesislerinden halka ulaşacaktır. Lakin burada daha yeni keşifler, ek muştular geldikçe yaklaşık 40 milyar metreküpe kadar varan bir potansiyele sahip. Yani önümüzdeki yıllarda Türkiye’nin tükettiği doğalgazın yarısının yahut daha fazlasının buradan karşılanacak diyebiliriz.”
ARA ELEMAN GEREKSİNİMİ ZBEÜ’DEN
Öğretim Üyesi Dr. İshak Turan, bir taraftan Karadeniz Gazı için çalışmaların sürdüğünü başka taraftan da nitelikli eleman yetiştirilmesi için de Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi bünyesinde iki kısım kurulduğunu anlattı. Turan, Türkiye’nin orta eleman muhtaçlığının da ZBEÜ’den karşılanacağının altını çizerek kelamlarını şöyle tamamladı:
“Şehir üniversiteleri bulundukları bölgelerin ekonomik, siyasi, toplumsal ve kültürel faaliyetlerine de takviye olmakta. Birebir vakitte buradaki projelerde öncü rol alarak gelişmelerini de desteklemektedir. Bu bağlamda Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi de Filyos’taki güç faaliyetlerinde çalışmaları desteklediği bilinmektedir. Öncelikle TPAO ile YÖK ortasında bir protokol imzalanarak Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Çaycuma Yerleşkesi’nde Açık Deniz Teknolojileri Merkezi kuruldu. 2022-2023 akademik periyodunda iki başka kısım kuruldu. Toplamda 60 öğrenci iki farklı kısımda eğitim görmektedir. Açık Deniz Sondaj Teknolojisi ve Açık Deniz Tabanı Uygulamaları ismi altında iki kısım şu an hazırlık eğitimi görüyor. Öğrenciler önümüzdeki yıl da kısımlarında devam edecek. Bunun en kıymetli avantajı burada mezun olacak öğrenciler sondaj çalışmalarında faaliyet gösterecekler. Böylelikle burada yetişmiş orta elemanları da üniversitemiz bünyesinde bulacağını söyleyebiliriz. Birebir vakitte buradaki öğrencilerin daha kaliteli ve nitelikli eğitim şartlarına sahip olabilmesi için ZBEÜ Rektörü Prof. Dr. İsmail Hakkı Özölçer de kendi başkanlığında bir heyetle Azerbaycan’a gitti. Burada Azerbaycan Devlet Petrol ve Sanayi Üniversitesi’nde işbirliği protokolleri imzaladılar. Böylelikle üniversitemiz burada eğitim görecek öğrencilerimize uygun şartları sağlamak için de elinden geleni yapmaktadır.”