TRABZON – Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) eski öğretim üyesi Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, Doğu Karadeniz’in sarsıntı için inançlı bir bölge olmadığını söyledi. Bölgenin etrafının 3 fay sınırıyla çevrili olduğunu lisana getiren Bektaş, dolgu alanı olan kıyı bölümünün risk altında olduğunu vurguladı.
20 yıl boyunca yaptığı çalışmalarda Karadeniz’deki sarsıntı tehlikesine dikkat çektiğini kaydeden Bektaş, AFAD’ın 2018 yılında yaptığı haritalarla bu riskleri resmileştirdiğini söz etti. Doğu Karadeniz için “bu bölgede sarsıntı olmaz” diye bir algı oluştuğunu ve bunun yanlış olduğunu söz eden Prof. Dr. Bektaş, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) Karadeniz üzerinde Trabzon, Rize ve Ordu faylarını tespit ettiğini belirtti.
‘TRABZON’UN RİSKİ 2 KAT, RİZE’NİN 3 KAT ARTTI’
Doğu Karadeniz’in Güneybatısında Kuzey Anadolu Fayı, güneydoğusunda Kuzeydoğu Anadolu Fayı ve kuzeyinde denizden 10 kilometre açıktan geçen Karadeniz fayı olduğu bilgisini veren Prof. Dr. Bektaş, “Bu 3 fay bölge için tehdit oluşturuyor. Bu tehdidin büyüklüğü önümüzdeki 50 yıl içerisinde Karadeniz Bölgesi’nde olabilecek en büyük sarsıntının yüzde 90 olasılıkla 6,6 büyüklükte, ivmesinin 0,2 ile 0,3 ortasında olacağını gösteriyor. Bu sonuç Trabzon’un sarsıntı tehlikesini 2 kat, Rize’nin ise 3 kat artırdı. Bu 100 tonluk bir meskene evvelce 10 tonluk yatay yük geleceği düşünülürken artık 20 ton, 30 ton yatay yük gelebileceği düşünülüyor demek” sözlerini kullandı.
‘DOLGU ALANLARI TEHLİKEDE’
Karadeniz kıyısında kıyı dolgularının sarsıntı için en tehlikeli alanlar olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Bektaş bu alanların zelzeleden daha fazla etkilenebileceğine vurgu yaptı. Prof. Dr. Bektaş, “Karayolu, statlar, hastaneler daima dolgu alanlarında. Buralarda zelzele büyütmesi olur. Ayrıyeten Karadeniz’in kuzeye bakan yamaçları daima heyelan alanlarıdır. Bu alanlar zelzele titreşimi ile tetiklenebilir. Bu da farklı bir tehlikedir. Bunlar ortadayken Trabzon’un ve Rize’nin sarsıntıya karşı güçlü olduğunu söylemek çok yanlış bir bilgidir” değerlendirmesinde bulundu.
“İstanbul’da sarsıntı beklenirken Trabzon’da zelzele olmamasının garantisi yok” diyen Prof. Dr. Bektaş, zelzelenin nerede ne vakit olacağının bilinemeyeceğini söz etti. Karadeniz fayının 1968’de gerçekleşen sarsıntıyla Bartın’ı yıktığını hatırlatan Bektaş, “O fay doğuya hakikat uzanıyor ve Batum açıklarında da 2012’de 5.6’lık sarsıntı üretti. Bunun artçıları Trabzon’a kadar gelmişti” kelamlarına yer verdi.
‘YASA YAPILIYOR FAKAT UYGULANMIYOR’
Prof. Dr. Bektaş, AFAD’ın, risklere karşı, tehlike haritasını halka olduğu üzere anlatması gerektiğini kaydetti. 3 tarafı faal faylarla çevrili bölgede tedbir alınmamasının hakikat olmadığını belirten Prof. Dr. Bektaş, şu kelamları kullandı:
“Dolgu alanlarında, zayıf tabanlarda tekrar mikrobölgelendirme yapılıp ivme kıymetinin ona nazaran alınması gerektiği ortaya konulmaktadır. Yapı stokunun denetim edilmesi gereklidir. Yönetmelik yapıyoruz, yasa yapıyoruz lakin uygulamıyoruz. İstediğin kadar yasa çıkar, bakanlık kur, bunların gerekliliğini uygulamıyorsan bir manası yok. En son AFAD Vilayet Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) hazırladı. Ancak hiçbir uygulama yapılmadı. Bunu yalnızca formalite yaptılar. Ne vakit zelzele oluyor bir şeyler yapıyoruz, sonra unutulup gidiyor.”