İSTANBUL (İGFA) – Son yıllarda görülme sıklığı giderek yaygınlaşan, çağın korkutan hastalığı olmaya devam eden kanser oluşumunda genetik etkenlerin yanı sıra çevresel faktörler de büyük rol oynuyor.
Sigara ve alkol kullanımından güneşin ziyanlı ışınlarına maruz kalmaya, sıhhatsiz beslenmeden hareketsizliğe, gerilimden yüksek dozda röntgen ışınları ve kimyasal hususlarla temasa dek bir çok etken kanserin görülme sıklığının artmasına neden oluyor.
Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Özge Gümüşay, kanserin dünya genelinde kıymetli bir sıhhat sorunu olmaya devam ettiğini belirterek “2023 yılında yayınlanan istatistiklere nazaran; erkeklerde hayat uzunluğu kansere yakalanma mümkünlüğü yaklaşık yüzde 41, bayanlarda yüzde 39’dur. Kanser tanısı alan şahıslar tanıyı öğrendikten sonra dert, kaygıya kapılıyor ve akıllarında pek çok soru oluyor. Toplumda kanser teşhis ve tedavisinde yanlışsız olmayan birtakım inanışlar da bu süreci zorlaştırıyor” dedi.
Prof. Dr. Gümüşay, kanser hakkında hakikat sanılan 9 yanlışı sıraladı, değerli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.
“ALTERNATİF TEDAVİ” TEKNİKLERİ ZARARSIZ HATTA FAYDALIDIR: YANLIŞ!
DOĞRUSU: “Alternatif tedavi” olarak isimlendirilen formüller ve bitkisel eserler, kanser tedavisinde kullanılan tıbbi yolların yerini alamazlar ve hastalığın seyrini olumsuz etkileyebilirler. Kanser hastalarında en sık kullanılan alternatif tedavi bitkisel ilaçlardır. Bitkisel eserler, kanser tedavisinin aktifliğini azaltabilir yahut yan tesirlerini artırabilir. Ayrıyeten, birtakım bitkisel eserlerin güvenilirliği ve kalitesi konusunda sıkıntılar olabilir. Bu nedenle kanser tedavisi sırasında onkoloji hekiminizin önerisi olmadan bu çeşit eserleri kullanmamalısınız.
KANSER TEDAVİSİ SÜRECİNDE DAİMA İSTİRAHAT GEREKİR: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Yapılan çalışmalar; hastaların kemoterapi alırken kısa yürüyüşler üzere idman yapmasının hem tedaviye ahengini hem de tedavi muvaffakiyetini artırdığını göstermektedir. Hastanın tedaviden sonraki günlerde halsizliği ve yorgunluğu olabileceğinden istirahat etmelerinde sakınca bulunmasa da, tedavi boyunca hareketsiz kalmamaya, kendilerini yormayacak halde antrenman yapmaya dikkat etmeleri önerilir.
SAĞLIKLI HAYAT ŞEKLİ KANSERİ BÜSBÜTÜN ÖNLER: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Kanser, hücrede gelişen bir anormallik sonucu denetimsiz hücre çoğalmasıdır. Kanser gelişiminde çevresel ve genetik faktörler rol oynar. Bu nedenle kanser riskini büsbütün ortadan kaldıramasak da, sağlıklı bir hayat biçimine sahip olarak ve çevresel risk faktörlerini azaltarak kansere yakalanma riskini azaltabiliriz.
BİYOPSİ KANSERİN YAYILIMINA NEDEN OLUR: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Kanser kuşkusu ile başvuran hastadan alınan biyopsi, kanser teşhisinin konulmasında gerekli bir usuldür. Teşhisin yanı sıra hastalığın alt tipinin belirlenmesi, birtakım ilaçların aktifliği için bir grup göstergelerin saptanması ve genetik testlerin uygulanması için de biyopsi yapılması kuraldır. Biyopsi ile hastalığın yayılacağı inancı gerçek değildir. Biyopsi yapılmadığı vakit teşhis ve tedavi gecikir.
KANSER TEDAVİSİ YALNIZCA KEMOTERAPİ VE RADYOTERAPİDEN İBARETTİR: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Kanser tedavisinde kullanılan teknikler, hastalığın cinsine, evresine ve hastanın genel sıhhat durumuna nazaran değişebilir. Kemoterapi ve radyoterapi, kanser tedavisinde kullanılan usullerden yalnızca ikisidir. Bunun dışında amaca yönelik ilaçlar, immünoterapi üzere tedaviler ile kanser tedavisinde yüz güldürücü sonuçlar elde edilmektedir. Kanser tedavisinde cerrahi müdahale, hastalığın cinsine ve evresine nazaran uygulanmaktadır.
KANSER TEDAVİSİ SIRASINDA HASTA HER İSTEDİĞİ GIDAYI TÜKETEBİLİR: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Özge Gümüşay “Kemoterapi tedavisi sırasında ilaçlar ile etkileşimi olan greyfurt ve nar üzere birtakım besinlerin tüketilmesi önerilmez. Genel olarak istikrarlı ve çeşitli bir beslenme, hastanın sıhhatini ve bağışıklığını muhafazaya yardımcı olabilir. Kemoterapi tedavisi sırasında alkol kullanımından kaçınılmalıdır. Vitamin ve mineral destekleri de, kanser tedavisinin aktifliğini azaltabileceği yahut yan tesirlerini artırabileceği için vitamin ve mineraller besinlerden doğal yolla alınmalıdır. Hastada vitamin eksikliği saptanması halinde kanser tedavisini veren onkoloji uzmanına danışmak gerekir” diyor.
KANSER TEDAVİSİ SIRASINDA HASTALAR İZOLE OLMALIDIR: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Kanser tedavisi için verilen kemoterapi bağışıklık sistemini zayıflatır. Her tedavinin bağışıklık sistemine yan tesiri farklılık gösterir. Hastaların tedavi sırasında enfeksiyon riskini azaltmak için toplu taşıma üzere kalabalık yerlerde maske kullanımına dikkat etmesi, sık sık el yıkaması kıymet taşır. Fakat hastanın tedavi boyunca büsbütün odasında izole olması gerekmez. Enfeksiyonu olmayan yakınları ile birlikte vakit geçirebilir. Hastanın toplumsallaşması ve sevdikleri ile vakit geçirmesi tedavi sürecine ahenge ve ruhsal açıdan daha yeterli hissetmesine yardımcı olacaktır.
KANSER TEDAVİSİ SONRASINDA HASTALIK TEKRAR EDECEKTİR: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Kanser tedavisi sonrasında hastalığın tekrar edeceği biçiminde bir tasayla karamsarlığa kapılmamalıdır. Hastalığın tekrar etme riski olsa da bu risk oranı her hastada farklıdır. Hastalığın başlangıç evresi, tümörün alt tipi, tümörün davranışı ve hastanın aldığı tedaviler kanserin tekrarlama riskini belirler. Hastalar kanserin tekrarlama riskini azaltmak için tabiplerinin önerdiği tedavileri almalı ve sağlıklı bir ömür alışkanlığı oluşturmalıdır.
KANSER OLAN BİREYLERİN AİLE ÜYELERİ DE KANSERE YAKALANACAKTIR: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Özge Gümüşay “Kanserin kalıtsal olduğu düşünülse de, birçok kanserin kalıtsal olmadığı bilinmektedir. Ailede kanser hikayesi fazla olan hastalarda kalıtsal yatkınlık genetik testler ile belirlenebilir. Kanser riskini artıran mutasyona sahip bireyler kanser gelişimi açısından yüksek riskli olup mutasyonun tipine nazaran özel tarama programlarına alınır” diyor.