Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Bölgesel Zelzele ve Tsunami İzleme-Değerlendirme Merkezi’nde gündeme yönelik açıklamalarda bulundu.
Sözcü’den Sevim Begüm Yavuz’a konuşan Prof. Dr. Haluk Özener, şunları söyledi:
“Bulunduğunuz yerde fayın bir tarafında duruyorsunuz. Karşı taraf ile sizin aranızdaki fay yanal hareket ediyor. Sarsıntıdan ötürü bir atım oluyor, fay hareket ediyor. Hasebiyle bu hareketin sarsıntıdan sonra 3 metre olduğu alanda tespit edilmiş. Bizim de şu anda alanda olan uzman arkadaşlarımız, hocalarımız var. Alanda ölçüyorlar. İki plaka var, atıyor. 17 Ağustos sarsıntısından sonra da yaklaşık 3-3 buçuk metrelik bir atım oldu. Sarsıntılardan sonra olan bir şey ve olağandışı bir şey değil. Bunu alanda ölçebiliyoruz, çok hassas, milimetrik olarak hesaplayabiliyoruz. Bu doğal bir şey, sürpriz değil.”
‘TSUNAMİ BEKLENMİYOR’
Hatay’daki su düzeyinin yükselmesinin sismik aktiviteyle ilgisi olmadığını tabir eden Özener şöyle konuştu:
“Kandilli Rasathanesi Zelzele Araştırma Enstitüsü’nün bir misyonu var. Yalnızca Türkiye’nin değil, Ege, Akdeniz, Karadeniz ve temaslı denizlerde tsunami ikaz merkezi var. Biz yalnızca AFAD’a değil, bize abone olan 13 ülkeye tsunami ihtar bildirisi veriyoruz. Burada bir sistemimiz var. Zelzele olduktan sonra burada tsunami müşahedesi yapan arkadaşlar hesaplamaları yapıyorlar. Evvel bir ihtar iletisi veriyorlar. Su düzeyindeki yükselmeler, sismik aktiviteler, sismik müşahedelerle ‘tsunami tehlikesi var’ diyoruz. Bu iletisi 7 dakika içinde abone ülkelere yollamak üzere bir maksadımız oluyor. Bunu yolluyoruz ve su düzeyinde değişim var mı, yok mu diye gözleme devam ediyoruz. Biz birinci gün tsunami tehlikesi bildirisini geçtikten sonra, öğle ‘tsunami tehlikesi kalmamıştır’ diye bir ileti geçtik. Bu sarsıntıdan ötürü bir tsunami beklenmiyor.”
İKİ GÜNDE 4’TEN BÜYÜK 246 ARTÇI
2 günde 246 tane 4’ten büyük artçı olduğunun bilgisini veren Prof. Dr. Özener, şu tabirleri kullandı:
“Artçılar, büyük sarsıntılar olduktan sonra bir yıl kadar devam edebiliyor. Birinci vakitler çok daha ağır olarak, büyüklükleri tahminen daha fazla, daha sonra bu bir eğri olarak azalıp, sıfırlanacak. Ancak bu süreç aylar hatta yıl sürebilir. 2017 yılında Bodrum ile Kos ortasında bir zelzele oldu. O sarsıntının tam 9 bin 9 tane artçısı oldu. Şu anda bin 200 tane zelzele oldu, artçı sarsıntı. Bunların 2 tanesi 6’dan büyük. Biri 6.0 biri 6.9. Yanılmıyorsam şu an için 246 tanesi de 4’ten büyük. Tekrar bir istatistik paylaşayım. 2022’de bu türlü büyük sarsıntı olmamıştı. Toplam Türkiye ve yakın etrafında meydana gelen 4’ten büyük zelzele sayısı 170 idi. Bir yılda 170, 2 günde 246. Bu şiddetteki sarsıntılardan sonra çok doğal bir süreç. Burada vatandaşlarımıza söyleyeceğimiz mevzu; panik yapmamak, hasarlı binalara girmemek. Fakat bu zelzeleleri yaşayacaklar. Bu bir süreç.”
‘MARMARA’DAKİ FAY ÇİZGİSİNİ DESTEKLEMESİ BİLİMSEL OLARAK MÜMKÜN DEĞİL’
Maraş merkezli zelzelenin Marmara’daki fay sınırını tetiklemesini söylemenin bilimsel olarak çok mümkün olmadığını kaydeden Prof. Dr. Özener, “Bu zelzele Marmara’daki sarsıntısı tetikler mi? Tetiklemez. Ancak ‘tetiklemez’ demek ‘Marmara’daki sarsıntı tehlikesi geçti’ demek de değil. Şu anda Marmara Denizi içinde bir güç var. Bu güç 7.2 büyüklüğünde bir zelzele üretebilecek potansiyelde” dedi. (HABER MERKEZİ)