Trabzon Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) ile Çorum Hitit Üniversitesi’nde bilim insanları çalışmalarında, insan nefesindeki molekülleri tahlil edip kalp krizi riskini yapay zeka teknolojisiyle evvelden teşhis edebilen aygıt geliştirdi. Sinyale dönüştürülen nefes bilgilerinin aktarıldığı bilgisayar ortamında tahlil eden, ulusal patent alıp bilimsel mecmuada makalesi yayınlanan dizaynla; bir kişinin kalp krizi riski taşıyıp taşımadığı 30 saniyede öğreniliyor. Doç. Dr. Önder Aydemir, “Yapay zeka algoritmalarıyla insanların ‘miyokard enfarktüsü’ olup olmadığını nefes bilgilerinden otomatik olarak tespit etmeye çalıştık. Bulgular umut verici ve çarpıcı” dedi.
Sağlık teknolojisi ve biomedikal üzerine çalışmalar yürüten KTÜ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Başkan Aydemir, Çorum Hitit Üniversitesi’nden Elektrik-Elektronik Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Bilge Han Tozlu ile Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Kolu’ndan Prof. Dr. Yusuf Karavelioğlu ve Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi’nden Dr. Öğretim üyesi Cemaleddin Şimşek, çalışmalarında; insan nefesindeki molekülleri tahlil edip kalp krizi riskini yapay zeka teknolojisiyle evvelce teşhis edebilen aygıt geliştirdi.
“Biomedical Signal Processing and Control” mecmuasında makalesi yayınlanan aygıtla; naylon poşet ya da balona doldurulan nefes, moleküllere dönüştürülüp aktarıldığı bilgisayar ortamında inceleniyor. Dizaynla, bir kişinin kalp krizi riski taşıyıp taşımadığı 30 saniyede teşhis ediliyor. Sağlıklı ve kalp rahatsızlığı bulunan bireylerde yapılan deneyler sonucunda, kalp krizi riskini erken teşhis etmeyi başaran bilim adamları, Türk Patent ve Marka Kurumu’nca ulusal patent de aldıkları aygıtı daha da geliştirerek cep telefonlarına entegre etmeyi, kalp krizi kaynaklı ani vefatları de önlemeyi hedefliyor.
‘Saniyeler içerisinde sonucu çıkartıyoruz’
Biyomedikal mühendisliği alanında çalışmalar yapan KTÜ Mühendislik Fakültesi’nden Doç. Dr. Başkan Aydemir, “Sağlıklı bireyler, kalp krizi ve kalp hastalığı riski olan insanların nefes bilgilerini elektronik burun teknolojisiyle sinyale dönüştürüp, bunu elektronik burunla bilgisayar ortamına kaydettik. Yapay zeka algoritmalarıyla birlikte insanların miyokard enfarktüsü olup olmadığını nefes bilgilerinden otomatik olarak tespit etmeye çalıştık. Elde ettiğimiz sonuçlar çok umut verici ve gelecek için de çarpıcı. Çalışmamız tescillendi. 10 saniye boyunca kişinin nefesini alıyoruz ve saniyeler içinde sonucu çıkartıyoruz. Bir kişinin durumunu 30 saniyede öğrenebiliriz” tabirlerini kullandı.
‘Ani ölümlerin de önüne geçilebilir’
Kalp krizinde erken müdahalenin değerli olduğunu belirten Doç. Dr. Aydemir, “İnsanlar acile gittiklerinde elektro kardiyogram sinyalini kardiyolog hocalarımız inceler ve kalp krizi olup olmadığını bulmaya çalışırlar. Bu vakit alan bir süreçtir. Kalp krizinin erken müdahalesinin ehemmiyetini dikkate alırsak bu 50 dakikalık müddetin hastanın hayatını olumsuz tarafta etkileyebileceğini söyleyebiliriz. Geliştirdiğimiz bu teknolojinin pratik olarak tespitiyle yahut gelecekte cep telefonlarına bile entegre edilebileceğini düşündüğümüzde, bireyler anlık olarak kendini denetim edebilir yahut hastanelerde süratli bir denetim masası dahi oluşturulabilir. Bu manada ani ölümlerin de önüne geçilebilir” diye konuştu.