Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, CNN International televizyonunda katıldığı bir programda, Rusya ve Ukrayna ortasında İstanbul’da imzalanan Tahıl Koridoru Mutabakatı’na ait açıklamalarda bulundu.
29 Ekim’de, Sivastopol bölgesinde gemilerden birine yapılan hücum sonrası tahıl muahedesinin yine askıya alındığını söyleyen Kalın, itirazlar, protestolar ve yazılan mektup sonrası bağlantıya geçildiğini lisana getirdi.
‘Diplomatik efor sarf ettik’
Kalın, tahıl sıkıntısının savaştan farklı bir durum olduğunun altını çizerek, “Son 3-4 gündür çok fazla diplomatik efor sarf ettik. Savunma Bakanımız, Dışişleri Bakanımız ve Cumhurbaşkanımız dün Putin ile görüştü” tabirini kullandı.
Bu süreçte, Ukrayna tarafıyla da görüşüldüğünü aktaran Kalın, Rus tarafının taleplerinin ve beklentilerinin Ukrayna’ya iletildiğini ve Ukrayna’nın yapan bir tavır sergilediğini vurguladı.
Kalın, “Rusya, Putin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmenin akabinde mutabakata geri döndü ve artık her şey yoluna koyuldu” dedi.
‘Her iki tarafın da bağlı kalacağını umuyorum’
Rusya’nın sürece geri dönmesinden epey şad olduğunu belirten Kalın, yaklaşık 3 ay evvel imzalanan İstanbul mutabakatına her iki tarafın da bağlı kalacağını umduğunu belirtti.
Kalın, tahıl ihracatı için açılan Akdeniz Koridoru’nda ve etrafında askeri faaliyet olmayacağının ve bunun mutabakatın en başından beri lisana getirildiğinin altını çizerek, “Rusya’nın da bunu talep ettiğini ve elde ettiğini düşünüyoruz” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenski ile yakın vakitte görüştüğünü aktaran Kalın, Zelenski’nin de mutabakata bağlılığını teyit ettiğini söyledi.
‘Putin, tahıl ölçüsü hakkında politik bir tavır sergiliyor’
Putin’in, daha fakir ya da daha az gelişmiş ülkelere giden tahıl ölçüsü hakkında politik bir noktaya değindiğini belirten Kalın, “Düşünce, tahıl ihracatını, gübreleri ve öteki tahıl eserlerini Afrika’daki ve öteki yerlerdeki gereksinim sahiplerine ulaştırmaksa neden Avrupa ülkeleri Ukrayna tahılının neredeyse yarısından fazlasını alıyor?” tabirlerini kullandı.
Kalın, bunun politik bir nokta olduğunu, Ukrayna’nın kendi tahılını istediği ülkeye satabileceğini söyleyerek, lakin memleketler arası tahıl piyasası mevzu olduğunda ve faaliyetler durduğunda, son 4 günde olduğu üzere tahıl fiyatlarının yükseldiğini vurguladı.
Sözkonusu 4 güne kadar tahıl fiyatlarının düşüşte olduğuna dikkati çeken Kalın, bu durumun tahıl konusunun ne kadar hassas olduğunu gösterdiğini söyledi.
‘Şirketler ikinci bir yaptırımdan çekiniyor’
Kalın, Rusya’nın birtakım problemlerle karşılaştığını, resmi bir ambargo olmadığını lakin lojistik şirketleri, sigorta şirketlerinin ikinci bir yaptırımdan çekindiğini kaydetti.
Kalın, “Ruslarla iş yapmaktan kaçınmak üzere bir durum var. Biz, milletlerarası toplum olarak Avrupalı dostlarımıza, ABD’deki meslektaşlarımıza söylediğimiz üzere bir şeyler yapmalıyız” değerlendirmesinde bulundu.
Tahıl muahedesini sürdürmek ve Rusya tahılı, gübresi için kimi teminatlar sağlanması gerektiğini söz eden Kalın, bunun Rusya’nın savaş planını onaylamak manasına gelmediğinin altını çizdi.
Kalın, “Sadece Ukrayna’nın değil Rusya’nın da ihracatının dışarı çıkabilmesi için milletlerarası pazarların olduğu yere taşınması için şirketlere ve başkalarına birtakım garantilerin verilmesi gerektiğini düşünüyorum” dedi.
‘Türkiye, iki tarafa da tansiyonun azalmasını tavsiye ediyor’
“Cumhurbaşkanımız, geçen yıldan beri nizamlı olarak Putin ile görüşüyor ve iki tarafa da tansiyonun mümkün olduğunca azaltılması gerektiğini tavsiye ediyor” diyen Kalın, şu an askeri alanda bir ilerleme olmadığını, iki tarafın da savaş alanında bir zafer elde edecek üzere görünmediğini aktardı.
Kalın, müzakere masasına geri dönülmesi gerektiğinin iki tarafa da iletileceğini belirterek, bu müddette çok sayıda can ve toprak kayıpları yaşanmasının mümkün olduğunu söyledi.
Türkiye’nin bu mevzuyu Ukrayna ve Rusya taraflarında gündeme getirdiğini belirten Kalın, Putin ile yapılan görüşmelerde, Rusya’nın nükleer güç kullanılma niyeti olmadığını, “Ukrayna’nın da kirli bomba, kimyasal silah kullanmaya hazırlandığı” savlarının Zelenski tarafından yalanlandığını kaydetti.