Kabotaj, kelamlık manası olarak ‘Bir ülkenin iskele yahut limanları ortasında gemi işletme işi’ manasına geliyor. Birinci sefer 1 Temmuz 1926 yılında ilan edilen Denizcilik ve Kabotaj Bayramı, gemi işletmeciliğini desteklemek ve kabotaj hakkının elde edilişini kutlamak için her yıl 1 Temmuz’da çeşitli etkinliklerle kutlanıyor. İşte Denizcilik ve Kabotaj Bayramı hakkında bilinmesi gerekenler…
Milli bayramlar ortasında yer alan Denizcilik ve Kabotaj Bayramı her yıl olduğu üzere 1 Temmuz’da kutlanıyor. Kabotaj, bir devletin kendi limanlarına deniz ticareti konusunda tanıdığı ayrıcalıktır. Kabotaj Bayramı ülkemizde birinci defa 1926 yılında kutlanmaya başlandı.
KABOTAJ BAYRAMI NEDİR, NEDEN KUTLANIR?
Ülkemizde, 20 Nisan 1926 Tarihinde kabul edilmiş olan kabotaj Kanunu, 1 Temmuz 1926’da yürürlüğe girmiş ve bu Kanun, “Türkiye Limanları ve kıyıları ortasında yük ve yolcu taşınması ile kılavuzluk ve römorkaj hizmetleri, Türk Vatandaşları ve Türk Bayrağı taşıyan gemilerce yapılır” kararını getirerek daha evvelden yabancılara açık olan bu faaliyetleri bundan bu türlü yalnızca Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yapabileceğini belirtmiştir. Bu nedenle her yıl 1 Temmuz gününü “Denizcilik ve Kabotaj Bayramı” olarak kutluyoruz.
Osmanlı Devleti’nin kapitülasyonlar çerçevesinde yabancı ülke gemilerine tanıdığı kabotaj ayrıcalığı Lozan Barış Antlaşması’yla 1923 yılında kaldırıldı. 20 Nisan 1926 tarihinde de kabul edildi. Kabotaj Kanunu 1 Temmuz 1926’da yürürlüğe girdi. Bu yasaya nazaran; akarsularda, göllerde, Marmara denizi ile boğazlarda, bütün kara sularında ve bunlar içinde kalan körfez, liman, koy ve gibisi yerlerde, makine, yelken ve kürekle hareket eden araçları bulundurma; bunlarla mal ve yolcu taşıma hakkı Türk yurttaşlarına verildi. Ayrıyeten; dalgıçlık, kılavuzluk, kaptanlık, çarkçılık, tayfalık ve gibisi mesleklerin Türk yurttaşlarınca yerine getirilebileceği belirtildi. Yabancı gemilerin yalnız Türk limanlarıyla yabancı ülkelerin limanları ortasında insan ve yük taşıyabileceği kabul edildi.
KABOTAJ NE DEMEK?
Kabotaj, bir devletin kendi limanlarına deniz ticareti konusunda tanıdığı ayrıcalıktır. Bu ayrıcalıktan sadece yurttaşlarının yararlanması, ulusal iktisada kıymetli bir katkı sağlayacağından, devletler yabancı bandıralı gemilere kabotaj yasağı koyma yoluna gitmişlerdir. Birtakım milletlerarası mukavelelerde de kabotaj yasağı koyma yetkisine ait kararlar yer alır.