İngiltere’de Boris Johnson’un istifasının yol açtığı sarsıntı sürerken bir istifa haberi de İtalya’dan geldi. Çok değil 10 yıl evvel, Avrupa Merkez Bankası Lideri iken borç içinde yüzen Avro Bölgesi’ni krizden çıkaran “Süper Mario” lakaplı İtalya Başbakanı Mario Draghi de misyonunu bıraktı. Bir vakitler, zayıf iktisadıyla, istikrarsız siyasi yapısıyla emperyalist/kapitalist sistemin en “zayıf halka”sı olan İtalya günümüzde Avrupa Birliği’nin en büyük üçüncü iktisadı. O nedenle bu istifa haliyle epey değerli.
Draghi’nin Ulusal Birlik Hükümeti olarak da isimlendirilen koalisyondaki ortaklarının yapmayı planladığı ıslahatlara takviye vermeyerek hükümetten çekilmeleri nedeniyle aldığı istifa kararının siyasi kriz yaratabileceğinden kelam ediliyor.
Zamanlama berbat oldu
AB’nin üçüncü büyük iktisadı ancak birebir vakitte Avrupa’nın da en borçlu ikinci ülkesi durumunda İtalya. O nedenle hem koalisyon partilerinin tavrı hem de Draghi’nin istifası çok makûs bir vakte denk geldi. İtalya, gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 150’sini oluşturan borçlarla, patlamaya hazır bir bomba adeta. Tam da bu türlü ortamları seven her faşist üzere Giorgia Meloni ülkenin yeni başbakanı olabilir bakarsınız.
Durum sahiden makûs. Zira İtalya’nın milletlerarası yatırımcılara Almanya’nın olduğundan daha fazla borcu var, 2,7 trilyon dolar fiyatında. Bu yüzden Avrupa Merkez Bankası’nın İtalya’yı kurtarma operasyonuna girişmesi için ağır baskı altında olduğu biliniyor. Bu Almanya’nın itirazına yol açabilir, bu da bir kriz yaşanacağı manasına geliyor. 2011/12 borç krizleri de hala unutulmuş değil ayrıyeten.
İtalya’ya muhtemelen bir AB dayanağı olacak, AB aksisi bir hükümet gelmezse ya da faşist Meloni Başbakan olmazsa. Yunanistan’a AB yardımına benzemeyecek doğal İtalya’nın kurtarılması zira İtalya Yunanistan’la kıyaslanamayacak kadar değerli, büyük bir ülke.
Kurtarıcıydı kriz yaratacak
İstifasıyla bir “kurtarıcıdan”, “kriz yaratan” bireye dönüşebilir Draghi. Meğer Avrupa Merkez Bankası Başkanlığındaki büyük muvaffakiyetinden dolayı İtalya’da onun liderliğinde farklı partilerden oluşan “Birlik Hükümeti” kurulabilmişti. Hükümranlar faydasına epey iş de yapmıştı ki bunlardan en kıymetlisi bankacılık sistemini yine yapılandırmasıydı örneğin. En büyük hayranlarından biri, üstün Lamborghini arabalarının üreticisi Stefan Winkelmann “daha evvel hayal bile edilemeyen bir birlik duygusu yaratmayı başardı. O bir fener” diyor Draghi için. Büyük monopollerin gözdesiydi kuşkusuz.
Draghi, Winkelmann üzere hayranlarına da bakarak anlaşılabileceği üzere, sermaye sınıfını şad eden, lakin ülkede işçi kesitlerin hayatlarını daha da zorlaştıran bir iktisat siyaseti uyguladı. İtalya enflasyonla uğraş eden merkez bankası tarafından yükselen faiz oranlarına da en çok maruz kalan ikinci ülke AB içinde. Bu nedenle Avrupa Merkez Bankası krize el atmaya hazırlanıyor. Lider Christine Lagarde, Haziran ortasında bir acil durum toplantısı düzenlemişti. Lagarde bu teşebbüsü nedeniyle, AB milletvekillerinin hususa ait detaylı açıklama isteğine karşılık vermekten kaçınarak “her şey kontrolümüzde” demekle yetinmişti. Lagarde’nin kurtarma planı teşebbüsüne karşın Draghi koalisyon ortaklarını kimi hususlarda ikna edemedi aşikâr ki.
Genel seçim Eylül’de
İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella, Draghi’nin istifasından sonra yeni bir hükümetin kurulma mümkünlüğünün olmaması üzerine 25 Eylül’de genel seçim yapılacağını duyurdu. Seçimlerden sonra bir hükümetin kurulması da o denli kolay değil, haftalar alabilir bu. 2018’deki seçimlerden sonra bir hükümetin kurulması 90 günde mümkün olabilmişti.
İtalya’daki istikrarsızlık Avrupa’yı sarsabilir, kıtayı ekonomik meselelerle karşı karşıya bırakabilir. AB, öbür ülkeler üzere doğal gazını Rusya’dan alan İtalya’yı Rusya tersi cephede tutabilmek için kesenin ağzını açarsa kendi içinde önemli meseleler yaşayabilir. Ukrayna krizi olmasaydı, İtalya’nın Rusya tersi cephede tutulması gereksinimi bu kadar acil olmayacaktı. Bir kurtarma operasyonu yapılmaması halinde İtalya’nın AB ile her mevzuda birebir tavrı alması gerekmeyecek tahminen de. AB bunun farkında.
Meloni de alışılmış.