Japonya, temmuzda suikast sonucu hayatını kaybeden eski Başbakan Şinzo Abe’nin cenaze merasiminin maliyetini ve hükümet-tarikat bağlarını tartışıyor. Anketlere nazaran, halkın yarısından fazlası yaklaşık 11 milyon dolar harcanacak merasimlerin masraflarına reaksiyon gösteriyor.
Japonya’da halk, suikasta kurban giden eski Başbakan Şinzo Abe’nin cenazesi için düzenlenecek devlet merasimine hükümetin yaklaşık 11 milyon dolar harcamasını eleştiriyor.
2012-2020 devrini kapsayan vazifesiyle “Japonya’da en uzun müddet başbakanlık yapma” unvanına sahip Abe’nin temmuzda uğradığı suikastın toplumsal yankıları devam ediyor. Eski Başbakan Abe için cenaze merasimi, yarın başşehir Tokyo’da geniş iştirakle düzenlenecek. Merasimin, Japon hükümetine 11,16 milyon dolara mal olacağı iddia ediliyor.
Japon siyasi tarihinde, İkinci Dünya Savaşı sonrası Japonya’nın tekrar egemenliğini kazandığı 1951 San Francisco Barış Anlaşması’na imza atan başbakan olarak tanınan Yoşida Şigeru için 1967’de resmi cenaze merasimi düzenlenmişti. Abe, savaştan sonra devlet merasimiyle onurlandırılan ikinci başbakan olacak.
HÜKÜMETTEN YANSILARA YANIT
Ülkede, masrafları vergi gelirlerinden karşılanacak cenaze merasimi kararının Meclis müzakeresi olmaksızın alınması ise eleştiriliyor. Liberal Demokrat Parti (LDP) başkanı ve Başbakan Fumio Kişida kabinesi, masraflar için evvel 250 milyon yen (1,70 milyon dolar) olarak açıklanan bütçeyi sonra 1,6 milyar yene (11,16 milyon dolar) yükseltti.
Abe’nin yalnızca yurt içinde değil yurt dışında da hatırının sayıldığını belirten Kişida, merasim vesilesiyle milletlerarası temsilcilerin taziyelerini iletme fırsatı bulacağını söyledi. Kişida hükümetinin Sözcüsü Matsuno Hirokazu, “Her vatandaşın yas tutması beklenmiyor” diyerek, devlet merasiminin siyasi sorun olarak görülmemesi gerektiğini söz etti.
Hükümetin son açıklamasına nazaran, merasim masrafı 11 milyon doları aşacak. Yurt dışından katılacak yabancı delegasyonların ağırlanması, merasim güvenliği, ekipman ve depo kiraları masrafları dikkat çekiyor.
Meclis seçimleri arifesinde Abe, 8 Temmuz’da partisinin, batıdaki Nara kentindeki açık hava etkinliğinde yaptığı konuşma esnasında, açılan ateşle suikasta kurban gitmişti.
Japon Kyodo ajansı ile Devlet Televizyonu NHK, hükümetin cenaze merasimi kararının yansımalarını sorguladı. Kyodo anketinde, iştirakçilerin yüzde 56’sının, NHK’nin anketinde de iştirakçilerin yüzde 57’sinin bu karara ikna olmadığı ortaya çıktı.
‘KÜÇÜK BİR MERASİM OLABİLİRDİ’
Japon halkı, milyonlarca dolarlık harcamanın, vergi gelirlerinden karşılanması sebebiyle tenkitlerin amacı haline gelen cenaze merasimine reaksiyon gösteriyor. Tokyo’da oturan 84 yaşındaki emekli Şouci, “gereksiz” biçiminde nitelediği cenaze merasimine ait “Kendi parasıyla yapsa beni ilgilendirmez, vergi gelirlerinden karşılanması olmaz, ölçü fazla. Küçük bir merasim olabilirdi” sözünü kullandı. Abe’nin mevti sonrası katilin sorgusunda “ailesinin maddi bağışları münasebetiyle kin beslediği” Birleşme Kilisesi ile iktidar partisi milletvekilleri ortasındaki bağlara reaksiyon gösteren Şouci, kiliseye yardımların tüm parasının Güney Kore’ye gittiğini savundu.
Tokyo’da yaşayan Adaçi de “Devlet merasimi yapılacağının duyurulmasını şaşkınlıkla karşıladık” dedi. Abe’nin başbakanlık makamından istifa ettiğini anımsatan Adaçi, “İngiltere’de Kraliçe Elizabeth üzere devlet merasimiyle uğurlanması uygun değil” sözlerini kullandı.
TARİKAT İLGİLERİ TARTIŞILIYOR
Öte yandan Abe’nin suikasta kurban gitmesi sonrası, iktidar partisi ile tartışmalı “Moon Tarikatı” ortasındaki alakalar de gündemdeki yerini koruyor.
Cinayet zanlısı Tetsuya Yamagami, “Birleşme Kilisesi” (FFWPU) olarak tanınan tarikat irtibatlı bir kümeye takviye veren bildiri yayımladığı sebebiyle Abe’ye kin beslediğini belirtti.
Polis sorgusunda zanlı Yamagami’nin, dini yapılanmaya yönelik annesinin bağışlarının ailesini iflas ettirdiğini savunması sonrası, kamuoyu parti-kilise alakalarına yöneldi. Kilisenin eski Lideri Kwak Chung Hwan, öldürülen Abe’nin babası ve büyükbabasının Moon Tarikatı’nın kurucusu olarak tanınan Sun Myung Moon ile yakın bağlantı içinde olduklarını argüman etti.
İktidardaki Liberal Demokrat Parti (LDP) milletvekilleri ile dini kült “FFWPU” ortasındaki bağları soruşturan bir araştırmada, LDP’den en az 146 milletvekilinin kiliseyle bağlantısı ortaya çıktı.
Başbakan Kişida Fumio, kuşkular sebebiyle “siyasete inancın sarsıldığını” belirterek özür diledi, prensip gereği kelam konusu bağlantıların kesilmesini isteyeceğini söz etti. Olay sonrası, LDP’nin kamuoyu dayanağı düşmeye başladı ve Başbakan Kişida, geçen ay başında kabine değişikliğine gitti. Kiliseyle bağlarını itiraf eden bakanlar vazifeden alındı. (AA)