İzmir’in Konak ilçesinde yıkımı sırasında tabanında tarihi kalıntılar bulunan ve bu nedenle çalışmaların durdurulduğu 120 yıllık Kaptan Mustafa Paşa İş Merkezi’nin akıbeti aşikâr oldu. İzmir Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, arkeolojik kalıntıların bulunmadığı yerlerde kısmi yapılaşma olacağı belirtildi.
Konak ilçesi Ahmetağa Mahallesi’nde mülkiyeti Vakıflar Müdürlüğü’ne ilişkin olan 120 yıllık Kaptan Mustafa Paşa İş Merkezi için ‘yap-işlet-devret’ modeli ile 2016’da ihaleye çıkıldı. Kazanan firma, 12 Haziran 2016’da çalışmalara başladı. Bina yıkımı sırasında, yerde tarihi kalıntılar bulundu. 3’üncü derece arkeolojik sit alanında kalan bölgede, inşaat çalışmaları durduruldu. İncelemede kalıntıların, milattan sonra 2’nci yüzyılda inşa edildiği anlaşılan Roma hamamı ile gymnasium (okul) olduğu belirlendi. Bölgenin sit alanı olması ve pandemi nedeniyle projede uzun mühlet ilerleme kaydedilemedi.
“Arkeolojik alan korunarak kısmi yapılaşma olacak”
Sürece ait son olarak İzmir Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nden açıklama yapıldı. Açıklamada, Kaptan Mustafa Paşa İş Merkezi’nin dayanıksız olduğu ve yine yapılması için yıkımına karar verildiği belirtildi. İhaleyi alan firmanın birebir yere tekrar iş merkezi yapmayı planlandığı lakin yer etüt çalışmalarında arkeolojik kalıntılar bulunduğu kaydedildi. İhaleyi alan firmanın projeleri güncellenmek zorunda kaldığının ve 2020’de yükümlülüklerini yerine getiremediği için mukavelenin feshedildiği bilgisinin paylaşıldığı açıklamada, “Proje hazırlama süreci ve alanın SİT bölgesi olmasından nedeniyle onay müddeti uzadı. Alan için 2 sefer ihale yapıldı ve pandemi devri olduğundan ihaleye giren olmadı. Geçen 15 Eylül’de yapılan üçüncü ihalede iş yeni firmaya verildi. İki gün sonra da mukavele imzalandı. 27 Ekim’de ise yer tespiti yapıldı. Konservasyon çalışmaları ile proje başlayacak. 2 yıl içinde proje tamamlanacak. Onarım et, işlet ve devret modeli ile 35 yıllık kiralık verilecek. Arkeolojik kalıntıların olmadığı yerde 3 katlı iş merkezi yapılacak. Arkeolojik kalıntıların üzerine denk gelmeyecek biçimde kısmi yapılaşma olacak. Bölgedeki arkeolojik eserler korunacak ve tıpkı yerde sergilenecek” denildi.
Uzun mühlet çalışma yapılmadığı için tarihi kalıntıların su ile yosun içinde kalması ve sazlık imajı oluşması ile ilgili tenkitlere de açıklık getirildi. Tarihi kalıntıların içinde bitki paklığı yapıldığına değinilerek “Bölgede bitki temizlikleri, arıtmalar yapıldı. Lakin eski hamam olması ve su kaynağının bulunması nedeniyle, paklık yapılmasına karşın 2 ay üzere kısa müddette bitkiler kısa müddette tekrar büyüyor” açıklaması yapıldı.
‘Arkeopark’ önerisi
Öte yandan avukat Arif Ali Cangı, anayasa ile memleketler arası mukaveleleri işaret ederek, “Kaplan Mustafa Paşa Vakıf Çarşısı temelinden kalıntıların korunması ve gelecek nesillere aktarılması, hukukî ve tarihi bir sorumluluktur. Anlaşıldığı kadarıyla bakanlık, kalıntıları camın altında sergilemek suretiyle koruyacak, üzerine ticaret merkezi kurmayı hedefliyor. Kemeraltı Çarşısı’nı ‘Tarihi limana kıyısı var’ diyerek, İzmir Tarihi Liman Kenti UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi’ne önerirken, burayı iş hanı yaparsanız hiç inandırıcılığınız olmaz. Yapılması gereken ve hukukî mecburilik; buranın hafriyatlarının tamamlanıp, arkeopark haline getirilmesidir. Tarihi İzmir Limanı ile çarşısı olan tarihi Kemeraltı’nı, İzmir’in kültürel ve toplumsal hayatına çok şey katacaktır. İzmir Büyükşehir Belediyesi bu bahse el atmalıdır” dedi. (DHA)