Büyük bir felaket kuşkusuz başımıza gelen. Bilhassa yöneticilerinin vurdumduymaz olduğu, kural tanımadığı bir ülke olarak enkazın altından tek başına kalkamayacağımız kadar büyük bir felaket. Can kaybı 20 bini aştı, daha da artacak üzere görünüyor. Binlerce yaralı ile milyonlarca manevi yaralımız var. Daha evvel yaşanmamış ikili sarsıntı vurduğunun söylenmesine nazaran tabiatın yeni denemelerini topraklarımızda yaptığı bir ülkeyiz. Umarım/dilerim ezilmiş bedenlerimizden sonra perişan olmuş ruh halimizin altında da “ezilmeyiz”.
Düşmanlığı ezdiler
Büyük insanlık ailesinin yalnız bırakamayacağı kadar büyük bir darbe yedik hasılı. Söylenene nazaran onlarca ülkeden kurtarma takımları geldi ülkemize. Ortamızda arbede ettiklerimiz de var. Başta bazılarının “milli düşman”
Hepsi INSARAG üyesi
Yaşadığımız büyük felaketin akabinde yurdumuza gelen kahramanların birden fazla arama kurtarma operasyonlarının yürütülmesinde standart uygulama ile prosedürleri takip eden Milletlerarası Arama ve Kurtarma Müşavere Kümesi (Insarag) isimli global bir kurtarma ağına üye. Yani global çapta bir tertibin birer modülü hepsi. Ne kadar değerli oldukları ortada.
Yardımımıza gelen kurtarma takımlarının ülkemizdeki o göz yaşartan çalışmaları ülkelerinin yurttaşlarının vergileriyle mümkün olabildi fakat. Yani ayak bastıkları andan itibaren yurttaşlarının paraları sayesinde hayat kurtarıyorlar. Meskeninde oturan o yurttaşları yalnızca izleyici sanmak ne kadar yanlış. Kurtarma takımlarının yaptıklarının parayla ölçülemeyeceği elbette gerçek. Fakat “gönüllü” olarak çalışanlar da dahil olmak üzere arama kurtarma takımlarının o hayranlık uyandıran çabası iddia edilemeyecek kadar kıymetli aslında.
Maliyet 1 milyon dolar
Daha evvel de kelamını ettiğim “UCL Risk ve Afet Azaltma Enstitüsü” ile “UCL Global Sıhhat Enstitüsü”nde hem sıhhat hem de afetler alanında çalışan değerli bir bilim insanı olan Profesör İlan Kelman
Kelman afetleri önlemek için alınan önlemlerin, tüm iyiniyetli çabalarına karşın yetersiz olabilecek olan milletlerarası yardımlardan daha tesirli, elbette daha ucuz olduğunu belirtiyor. ABD’den Japonya’ya, bina yönetmelikleri, planlama düzenlemeleri sayesinde pek çok hayatın kurtarıldığını anımsatarak sismik sarsıntılara dayanabilecek yapılar inşa etmenin de son derece mümkün olduğunu kaydediyor.
Doğal afet demeyelim
Bu ortada belirteyim, Kelman’ın yanlışsız bulduğum bir de uyarısı var. Zelzelenin ziyanını azaltabilecek marifetlerimiz olduğuna dikkat çekerek bu mevzuda çalışan araştırmacıların zelzele için “doğal afet” demekten kaçındıklarını vurguluyor. Dünyanın tektonik plakaları yer değiştirebildiği/değiştirdiği için sarsıntıların her vakit olacağını da kaydeden Kelman bunun her vakit bir felaket manasına gelmesinin gerekmediğini de söz ediyor.
Sonuçta, memleketler arası kurtarma takımlarının bir felaket bölgesine gitmeleri çok ancak çok değerliye mal oluyor. Afet sonrası ise sarsıntının vurduğu ülkenin yapacağı harcamanın da haddi hesabı yok üzere. Zira rehabilitasyon merkezlerine gereksinimimiz olacak. Enkaz altından kurtarılan lakin ampute edilen çocukların proteze, orteze ihtiyacı olacak. Daha fazla kreşe, bakımevine, okullara da gereksinimimizin var olduğu düşünülürse ülkemizi çok güç günler bekliyor.
Rantçıların, devlet takviyeli imar hırsızlarının, karaborsacıların “milletten aldığı” paraları geri alsak aslında ülkeyi yine imar edebiliriz.
Gün gelecek, alacağız hırsızlardan tüm çaldıklarını.