CHP ve YETERLİ Parti, ‘başörtüsü’ için TBMM Anayasa Komisyonu’nda görüşülen anayasa değişikliği teklifine ortak önerge verdi. CHP ve ÂLÂ Parti, teklifin birinci hususunda yer alan “dini inancı sebebiyle başını örtmesi” ibaresinin “başını örtmesi ya da örtmemesi de dahil olmak üzere” biçiminde ve “Alınan yahut verilen bir hizmetin gereği olan kıyafet kelam konusu olduğunda ise devlet; bayanın başını örtmesini engellememek koşuluyla gerekli önlemleri alır” biçiminde değiştirilmesini istedi. Münasebet olarak ise “Kimse inancını açıklamak ya da ispatlamak zorunda bırakılmamalıdır. Başörtüsünün dini inanca bağlanması, öbür birisine bunun dinin inanç çerçevesinde olup olmadığı konusunda kıymetlendirme ya da yargılama yapmasına imkân verecektir” denildi.
Anayasa Komisyonu’nda bugün AK Parti, MHP, BBP ve TBMM Lideri Mustafa Şentop’un dayanağıyla TBMM’ye sunulan ve Anayasa’da değişiklik öngören 3 unsurluk teklifinin hususları görüşülmeye başlandı.
CHP ve GÜZEL Parti; teklifin birinci unsurunda yer alan “dini inancı sebebiyle başını örtmesi ve” ibareleri, “başını örtmesi ya da örtmemesi de dahil olmak üzere” formunda ve “Alınan yahut verilen bir hizmetin gereği olan kıyafet kelam konusu olduğunda ise devlet; bayanın başını örtmesini engellememek kuralıyla gerekli önlemleri alır” formunda değiştirilmesini istedi.
‘KİMSE İNANCINI AÇIKLAMAK YA DA İSPATLAMAK ZORUNDA BIRAKILMAMALIDIR’
Teklifin münasebetinde unsur değişikliğiyle, “inanç hürriyetinin tam ve kamil olarak kapsanmasının amaçlandığı” belirtilerek şöyle denildi:
“Kişi hak ve hürriyetlerinin ayrılmaz bir modülü olarak inanç hürriyetinin, tüm toplumsal kesitleri ihtiva etmesi hedeflenmektedir. Kimse inancını açıklamak ya da ispatlamak zorunda bırakılmamalıdır. Başörtüsünün dini inanca bağlanması, diğer birisine bunun dinin inanç çerçevesinde olup olmadığı konusunda kıymetlendirme ya da yargılama yapmasına imkan verecektir. Bundan kaçınmak gerekir. Bu sebeple, ‘Dini inanç’ ibaresine bağlı kalmaksızın tüm bayanların başını örtme ya da örtmeme özgürlüğü ve giysi tercihleri Anayasal teminat altına alınmaktadır. Böylelikle bir yandan başörtüsü üzerinden bayanların hiçbir baskı ya da dayatma ile karşılaşmamaları sağlanırken öteki yandan icra edilen kamusal misyonun gerektirdiği biçimde giyinme konusundaki tereddütler giderilmektedir. Bu vesile ile toplumda belli hizmetler için öngörülen kıyafetlerle ilgili olarak da başörtüsü tercihi ile ilgili bir engelleme olmaksızın bayanların kamusal vazifelerini ifa etmesi sağlanacaktır.”
‘BİZ KENDİ TEKLİFİMİZİ VERECEĞİZ’ DEDİK VE ÜZERİNDE KONUŞTUĞUMUZ TEKLİFİ VERDİK’
CHP Genel Lider Yardımcısı Bülent Tezcan önerge hakkında şunları söyledi:
“Cumhuriyet Halk Partisi bu sıkıntıyı ve Anayasa değişikliğine yanaşamaz, yanaşmamalı diye düşünüldü. ‘Bu sıkıntıyı zinhar Cumhuriyet Halk Partisi’nin dışında tutmalıyız.’ Bu türlü bir fikir, beklenti, istek var. Bunu söylerken de bir münasebet uyduruldu: ‘Anayasa’ya koyalım ki yarın bir gün öteki bir iktidar gelirse o değiştirmesin.’ Aslında bu Anayasa’da var. Uygulamadan kaynaklanan nedenlerden ötürü Anayasa Mahkemesi yanlış kararlar vermiştir, siyaset bunu kendi anlayışına nazaran yorumlamıştır. Bunlar uygulamadan kaynaklı sorunlar. Basın özgürlüğü konusunu nasıl yanlış uyguluyorlarsa, niyet özgürlüğü sorunu nasıl yanlış uygulanıyorsa, kılık kıyafet hakkı da hâkim siyaset kültürünün yanlış uygulamasıyla geçmiş periyotta bu türlü yapılmış. Bugün bu türlü bir sıkıntı yok, bugün Anayasa buna mani değil.
Yine de bu telaş giderilecekse biz dedik ki, ‘evet, o vakit bu mevzuda gerçek manada teminat sağlayacak noktada biz UYGUN Parti’yle Cumhuriyet Halk Partisi olarak kendi değişiklik teklifimizi verir, Anayasa seviyesinde çözülmesi dilek ediliyorsa bu garantiyi de bu rahatsızlığı hissedenler teminat altında olsunlar diye, yoksa bunu siyaseten istismar etmek isteyenlerle bizim bir sıkıntımız, onlarla vakit kaybedecek halimiz yok. O istismar niyetinin tekrar de sıkıntıyı çözmemek üzere kurgulandığını biliyoruz fakat vatandaşlarımız için bu sorun Anayasa’da yazılacaksa evet biz kendi teklifimizi vereceğiz’ dedik ve üzerinde konuştuğumuz teklifi verdik.”
‘BAŞÖRTÜ PROBLEMİNİN BİR İSTİSMAR ALANI OLARAK GÖRÜLMESİNİ İSTEMİYORUZ’
İYİ Parti Küme Başkanvekili Erhan Usta ise önerge hakkında şunları kaydetti:
“Başörtü sıkıntısını bir istismar alanı olarak görülmesini istemiyoruz. Geniş bir mutabakatla geçmesini son derece istek ediyoruz. Başörtüsü sıkıntısı aslında kapanmış bir yaradır. Bu türlü bir mevzuya sırtımızı dönme imkânımız yok. AKP mevzuyu bir Anayasa çerçevesinde ele alıyor. İktidar 20 yıldır yönetiyor. Öncesinde değişiklik yapmayıp problemin Anayasa değişikliğine getirilmesi cumhurbaşkanını sözüyle gollük pas olarak görülüyor. Küçük bir değişiklikle dayanak vermek istiyoruz. Bu sorunun artık Türkiye’nin gündeminden sonsuza dek çıkmasını dilek ediyoruz. Bu sorunun artık siyasetin gündeminden de çıksın siyasetçilerde artık bu ayıpla toplumun karşısına çıkmasın. ‘Dini inançları gereği başını örten’ tabiri kullanması durumunda birilerine kıymetlendirme hakkı tanınacak. Şu nedenle yahut bu nedenle başını örtmesi yahut örtmemesi değil mi bizim emelimiz?”
GÖRÜŞMELERİ TERK ETTİLER
CHP ve UYGUN Parti’nin değişiklik önergesi reddedildi. Bunun üzerine iki parti komite görüşmelerini terk etti.